Pagina:Vico, Giambattista – Le orazioni inaugurali, il De Italorum sapientia e le polemiche, 1914 – BEIC 1965567.djvu/307


riferimenti 301


V. per la storia della giurisprudenza romana durante il periodo repubblicano.

p. 102, r. 2 dal basso, Tac., Ann., iii, 27.

p. 103, r. 8 dal basso e sgg., Ulpianus, l. c.

p. 104, rr. 6-10, cfr. Tac., Ann., i, 6 e i, 1.

p. 105, r. 6 dal basso, «Theodosius et Valentinianus», ecc., cfr. Cod. Theod., I, 3 (De respons. prud.), 3.

p. 107, r. 17 dal basso, cfr. Arn. Clapmarii De arcanis rerumpubl. libri sex, 2a ediz., Amsterdam, Elzevir, 1644.

p. 108, r. 13 sgg., cfr. Cic., De orat., i, 39 e ii, 32.

p. 109, r. 4 dal basso e sg., cfr. Cic., De legg., n, 23.

ivi, r. ult., Tac., Ann., iii, 27.

p. 110, r. 16 sg., Grozio, De iure belli et pacis, Proleg., § 56.

p. 111, r. 11, «a... Iustiniano dicitur», cfr. Novell., 9. Ma l’«impium praesidium» è per Giustiniano soltanto l’usucapione delle cose ecclesiastiche. La citaz., d’altronde, il V. tolse dal Vulteio, In Inst. iur. civ. (Marpurgi, 1613), p. 9, § 4, in fine.

p. 112, r. 1 sg., cfr. il primo libro delle Istituzioni di Giustiniano, di cui il V. passa a rassegna parecchi titoli.

p. 116, r. 6, cfr. Bacone, Nov. Org., parte ii, lib. i, aph. 77 (Works, ed. cit., i, 185).

p. 117, r. 12 dal basso, Hor., Ep. ad Pis., 53.

p. 119, r. 2 dal basso: probabile reminiscenza del proemio (Ad regem suum) del ii libro del De dign. et aug. scient. di Bacone (Works, ed. cit., i, 490).

p. 120, r. 4 dal basso, Hor., Ep. ad Pis., 143.

p. 121, r. 14 dal basso: propriamente, degli oratori dice Cicerone (De orat., i, 38) che debbono «volitare in foro, haerere in iure», ecc.

ivi, rr. 18-9, Ter., Andr., 58-9.

p. 134, rr. 22-3 «qui sum», «qui est», cfr. Exod., iii, 14.

p. 137, r. 4 dal basso, <<vidit Deus», ecc., Gen., I, 31.

p. 138, r. ult. «cuiusdam genii fallacis», cfr. Des Cartes, Meditat., 1 (Œuvr., ediz. Adam-Tannery, vii, 22).

p. 139, r. i, Cic., Acad. pr., ii, 15, 17.

ivi, r. 10 sgg., Plaut., Amph., 441-7; ma l’ultimo verso è da leggere: «Sed quom cogito equidem certo idem sum qui semper fui».

p. 151, r. 3 dopo il sommario,«Aristotiles diserte eas individuas»: si veda Bonitz, Index Arist., ad v. οὐσία: «τὸ καθ´ ἕκαστον ἡ οὐσία» e «πρώτη οὐσία».

p. 154, rr. 4-6, «Aristolelis contra Zenonios demonstrationes», cfr. Arist., Phys., vi, 2, 233 a 11 sgg.

p. 170, r. 16 dal basso, «e pectore aceto», Plaut., Bacch., 405 e Pseud., 739.

p. 174, r. 18 sgg., cfr. S. August., Tract. in Ioh., § 4: «‘Nemo venit ad me, nisi quem Pater traxerit’. Nolite cogitare invitum trahi: trahitur