Dal dialetto alla lingua/Appendice/Versione abruzzese
 |
Questo testo è completo. | |
| ◄ | Appendice - Versione napoletana | Appendice - Versione pugliese | ► |
DIALETTO ABRUZZESE1.
«Dungh’á’ da sapé’ ch’a cchelu cummènde ce statté ’nu mònece nòstre, ’nu sande, e sse chiamé patre Macàrïe. ’Nu jórne de ’mmèrne, passènne pe’ ’na viarèll’, a ’na cambagne de ’nu bbénefattóre nòstre, ’nu bbonòmmene pure ésse, patre Macarïe á viste stu bbénefattóre vecin’a ’nu gròsse péte de nuce de la cambagna sé; e cquattre cafune nghe le zapp’avezéte, che metté man’a scavezà’ l’árbere, pe’ scurpì’ le ráteche. — Che ji tenét’a ffa’ a ’ssa pòvera nóce? ha fatte patre Macárïe. — Eh, ppatre, é ttand’ènne che ésse ne’ mm’ô métte’ le nuce, e jji’ ce facce le léne. — Lassétele fa’, ha ditte lu mònece, alét’a sapé’ ca uanne métte cchiù nnuce che ffrónne. Lu bbénefattóre, che ssapé chi jére cullù ch’avé ditte chela paróle, sùbbet’à urdenat’a le fatijature ô cch’arijettássene la tèrr’assópr’a le ráteche; ha rechiamate lu mònece che sse ne tené ji’: — patre, j’á fatte, la mmetá de la reccòvet’é ppe’ lu cummènde. — S’é spase la vóce de ’stu fatte, e ttutte jáven’a vvedé’ ’stu péte de nóce. ’Mbatte, a pprimavére, fiur’a ’nguandetá, e, a ttèmbe sé’, nuc-i-a zzeffunne. Chelu bbóne bénefattóre n’n á ’vute la cundendézze de cutelá’ chele nuce; pecché, prime de la reccòvete, se n’á jit’a recéve’ lu prémie de la caretá che ss’avé fatte. Ma lu merácule, tand’é state gròsse, che mmó sinde. Chela bbrava perzón’avé lassate ’nu fijje che n’n z’arsumejjé a ésse. Dunghe mó, a l’arcovete, lu cercatóre é jite p’avé’ la mmetá ch’attucché a lu cummènde; ma cullù ha fatte la bbénde ca n’n zapé nijènde, e ha tenute lu curagge d’arespónne’ ca n’n avé ma’ sendut’a ddice’ ca le capuccine sapé fa’ le nuce. Le sî mó cóm’é jit’a ffenì’? ’Nu jórne, sinde quéste, chelu stravacande avé ’mmetate cirt’amice sî, de lu stésse sendemènde, e mmagnènn’a ccrépapànze, arcundave la stòrïe de lu péte de nuce, e sse pijav’a bburle de le múnece. Cheli bbarzellutte ha vulute ji’ a vvedé’ chela mucchióne de nuce, e ésse le pòrt’a lu pòste. Ma, sinde mó: ha ’pèrte la pòrte, é jit’a lu curnécch-i-addó l’óm’avé arepòste chela mucchie, e, ttraminde dice: ténéte mmènde, té mmènde ésse pur’, e vvéte... che vvéte? ’Na bbèlla mucchie de frónne sicche de nuce. È state ’nu sèmbie ’stu fatte? E lu cummènde, ’mméce de pèrdece, c-i-à huadagnate, pecché, dópe ’nu fatte de ’sta manére, la cèrche de le nuc-i-arrenné tand’e ppo’ tande, ch’a ’nu bbénefattóre j’é mmenut’a pite de lu pòvere cercatóre, e ha fatt’a lu cummènde la caretá de ’n ásene, ch’avéss’ajutat’a repurtá’ le nuc-i-a la case. E sse féce tand’ójje che ógne ppuverétte se ne jé ppijá come ji servé: pecché nu’ séme cóme lu mare, ch’arecéve acque da vugne vvanne, eppo’ l’arspartisc-i-a ttutte le fiume».
Gennaro Finamore trad.