Pensieri di varia filosofia e di bella letteratura/4220

Questo testo è stato riletto e controllato.

Giacomo Leopardi - Pensieri di varia filosofia e di bella letteratura (XIX secolo)

Pagina 4220

Informazioni sulla fonte del testo

◄

4219

4221

►

[p. 151 modifica] παλαίτατα φιλοσοφησάντων, soggiunge Fozio, Πυθαγόραν καὶ Πλάτωνα θειάζει (cioè [p. 152 modifica]Damascio)… τῶν νεωστὶ δὲ Παρφύριον καὶ Ἰάμβλιχον καὶ Συριανὸν καὶ Πρόκλον, καὶ ἄλλους δὲ ἐν μέσςͺ τοῦ χρόνου πολὺν θησαυρὸν συλλέξαι λέγει ἐπιστήμης θεοπρεποῦς.τοὺς μέν τοι θνητὰ καὶ ἀ νθρώπινα φιλοπονουμένους, colonna 1036, ἢ συνιέντας ὀξέως ἢ φιλομαθεῖς εἶναι βουλομένους, οὐδὲν μέγα ἀνύττειν εἰς τὴν θεοπρεπῆ καὶ μεγάλην σοφίαν. τῶν γὰρ παλαιῶν ‘Αριστοτέλη καὶ Χρύσιππον, εὐφυεστάτους γενομένους, ἀλλὰ καὶ φιλομαθεστάτους γεγονότας, ἔτι δὲ καὶ φιλοπόνους, οὐκ ἀναβῆναι ὅμως τὴν ὅλην ἀνάβασιν. τῶν νεωτέρων ‘Ιεροκλέα τε καὶ εἴ τις ὅμοιος, οὐδὲν μὲν ὲλλείποντας εἰς ἀνθρωπίνην παρασκευήν, τῶν δὲ μακαρίων νοημάτων πολλαχῆ πολλῶν ὲνδεεῖς γενομέωους φησίν. ϴειάζει vuol dire esalta, divinizza, loda a cielo, voce e senso usitato a Fozio. Antiquissimos etc. De recentioribus etc., et alios mediae aetatis, magnum thesaurum collegisse divinae scientiae dicit. Eos autem qui in caducis, et humanis studiis libenter occupantur, vel qui intelligere acute (cito), ac scire multa volunt, non magnopere conferre ad sublimem ac divinam sapientiam. Antiquorum enim Aristotelem et Chrysippum ingeniosissimos, et discendi cupidissimos, quin etiam laboriosos, nec tamen omnino ad summum ascendisse. Recentium vero Hieroclem, et similes, scientiis humanis nulli quidem fuisse inferiores, sed in divinis notionibus non admodum fuisse versatos tradit. Schott. Piú sotto nella stessa colonna 1036 dice Damascio d’Isidoro: ἐξαίρετον δ’ ἦν αὐτῷ παρὰ τοὺς ἄλλους καὶ τοῦτό φιλοσοφους· οὐκ ὴβούλετο συλλογισμοῖς ἀναγκάζειν μόνον, οὔτε ἑαυτὸν οὔτε τοὺς συνόντας, ἐπακολουθεῖν τῇ ἀληθείαͺ μὴ ὁρωμένην κατὰ μίαν ὁδὸν πορεύεσθαι συνελαυνομένους ὑπὸ τοῦ λόγου, οἷον τυφλοῦ τινὸς ὀρθὴν ἀγομἑνου (in margine ἀγομἑνους) πορείαν· ἀλλὰ πείθειν ἐνούδαζειν ἀεὶ, καὶ ὄψιν ἐντιθέναι τῇ ψυχῇ, πᾶλλον δὲ ὲνουσαν διακαθαίρειν. Luogo corrotto, di cui però s’intende appresso a poco il senso. Hoc etiam a ceteris philosophis distabat Isidorus, quod non sola syllogismorum vi se at suos vellet adhaerere veritati: cumque veritas non una videatur via, nolebat eos ratione, veluti [p. 153 modifica]caeca in rectam viam ductrice, impelli. Sed persuadere semper adnisus est, et oculos ad animam referre (dic, visum, speciem intromittere): aut si inessent,