Furmas dils Saraments
 |
Questo testo è completo, ma ancora da rileggere. | |
| ◄ | Statuts dilg Cumin d' Uors | Nova Pratica | ► |
Questo testo fa parte della raccolta Rätoromanische chrestomathie
FURMAS DILS SARAMENTS.
(Ineditum nach Ms. UW.)
[p. 46] Furma d ’ilg Sarament, ca ven daus a lgi Mistral.
1. Vus vangits ad angirar dad esser in fideivel a nunpertischont Mistral e cau da niess Cumin, ilg laud ad hanur da Deus a tut ilg bien promover a fürdriar, ad ilg mal taner sut a cassar;
2. Vangits vus ad angirar dregs a frietats d’ilg Cumin taner si a gidar muntaner;
3. Vangits vus er ad angirar de metter a taner ilg sagi d’ilg Cumin enten sagirs logs ad enten bien guvern a nua ca ei vangiss da sagilar d’ampurtonza, adinna sagilar cun cusselg da mes hundraus singurs, tont sco pusseivel ei;
4. Wus vangits er ad angirar, ca cur ca vus sasessas a Truvament ca sin vus vangiss la spartgida, scha duveigias dar quella nua ca a vus sumelgia ilg pli dreg a pusseivel, per viess sarament:
5. Vus vangits er ad angirar da schirmiar veuas ad orfens, ca els possien vangir a rumaner tiers tut [p. 47] quei c’ils auda cun dreg a raschun, suenter viess melgier saver a puder;
6. Vangits er ad angirar, ca cur ca vus vangits dumondai dad ir a stumar per vossa pagailgia, da vangir en velgia, tuttas caussas metter giu s’ilg mender donn a cust, a stumar pilg sarament suenter ilg tschentament della part a diever da niess ludvl Cumin.
7. Vus vangits er ad angirar, ca tgei ca avont vus vangiss, ei seig per scartira ner per bucca, ca fuss da palentar ad offniar, palentar ad offniar, a quei ca fuss da quescher a taner schillau, quescher a taner schillau, je purtar cun vus enten la fossa: a leigias adinna far per cusselg da mes hundrs signurs tont sco pusseivel ei.
8. Plianavont vangits ad angirar da far cun il rich sco cun ilg pauper a cun ilg pauper sco cun il rich; cun il pitschen sco cun ilg grond, cun ilg grond sco cun ilg pitschen; cun ilg jester sco cun ilg dumiesti, cun ilg dumiesti sco cun ilg jester; cun ilg velg sco cun ilg juven, cun ilg juven sco cun ilg velg; cun ilg niebel sco cun ilg nunniebel, cun ilg nunniebel sco cun ilg niebel: a duveits laschar ner per char ner per laid, ner per beinvulgienscha ner per [p. 48] malvulgienscha (ner per gabs ner per schenks) ner per aur ner per argient, ner per naginna autra causa, ca pudess manar giu della via della gistia, mo tuttas caussas far cun bunna fei, suenter viess melgier saver a puder. Scha vus leits far quei scha taneit si treis dets da viess meun dreg a scheit a mi suenter:
Sco jeu vus hai taneu avont cun ils plaids, aschia leigias vus ir a vangir suenter cun ils faigs, a salvar tuttas caussas cun bunna fei, viess melgier saver a puder, aschi pilgver! vus gidig Deus a la sointgia Trinitad.
| [p. 49] | Furma d’ilg sarament, ca ven daus als giraus. |
1. Vus vangits oravont a per ’lg amprim ad angirar, dad esser fei giraus; ilg laud ad hanur da Deus a tut bien gidar demtgiar a taner si, don a zanur, ilg mal gidar taner sut a cassar;
2. Vus vangits er ad angirar, da dregs a frietads d’ilg ludvl Cumin taner si a muntaner;
3. Vus vangits er ad angirar, ca cur ca ilg Mistral vus lai cumondar a dartgira, ner a cusselg, ei seig tard ner bauld, per gi ner per noig, ner cur c’ilg basengs dat, da far bunn’ubadienscha, ir a gidar metter giu tuttas caussas s’ilg mender don a cust;
4. Vus vangits er ad angirar, ca cur vus vangits dumondai dad ir a stumar per vossa pagailgia, da far bunn’ubadienscha, er tuttas caussas metter giu s’ilg mender don a cust, a stumar p’ilg sarament suenter ilg tschentament della part a diever da niess ludvl cumin;
[p. 50] 5. Vus vangits er ad angirar, ca tut quei ca avont vus vangiss, ca fuss dad offniar a palentar, quei offnigiar a palentar, a quei ca fuss da quescher a taner schillau, quescher a taner schillau, gie purtar cun vus enten la fossa;
6. Vus vangits er ad angirar da gidar a schirmiar veuas ad orfens, ca els possien vangir a rumaner tiers tut quei c’ils auda cun dreg a raschun.
7. Plianavont vangits er ad angirar da far cun ilg rich sco cun ilg pauper, a cun ilg pauper sco cun ilg rich; cun ilg grond sco cun ilg pitschen, cun ilg pitschen sco cun ilg grond, cun ilg jester sco cun ilg dumiesti, cun ilg dumiesti sco cun ilg iester, cun ilg velg sco cun ilg juven, cun ilg juven sco cun ilg velg; cun ilg niebel sco cun ilg nunniebel, cun ilg nunniebel sco cun ilg niebel: a dueits laschar ner per char ner per laid, ner per beinvulgienscha ner per malvulgienscha, ner per gabs ner per schenks, ner per aur ner per argient, ner per naginna autra caussa, [p. 51] ca vus pudess metter giu della via della gistia; mo tuttas caussas cun bunna fei, viess melgier saver a puder.
„Scha vus leits quei far, schi taneit si treis dets da viess meun dreg a scheit a mi suenter:
Sco jeu vus hai taneu avont cun ils plaids, aschia leigies vus ir a vangir suenter cun ils faigs; — a salvar tuttas caussas cun bunna fei, — viess melgier saver a puder, — aschi pilgver, — vus gidig Deus a la sointgia Trinitad“.
[p. 52] Furma d’ilg sarament, ca ven daus a lgi scrivont, veibel a sekelmeister.
1. Vangits vus ad angirar ’lg in, lauter ad ilg tierz, dad esser in bien, fideivel a nunpartischont scrivont, veibel a sekelmeister, tut quei ca avont vus vangiss dad offniar a palentar dueigias vus offniar a palentar, a quei ca fuss da quescher a taner schillau, quei quescher, gie purtar cun vus enten la fossa;
2. Plianavont vangits vus scrivont ad angirar da taner in bi a schuber protocoll, a tuts truvaments ad ordinaziuns, ca vangissen faitgias d’in ludvl oberkeit da metter flissiameng per scrit, mintgiamai suenter ilg pli dilg oberkeit: a sch’ei vangiss scartiras enten truvament dellas parts ner autras, scha dueigias legier giu quellas mintgiamai suenter il buostab;
3. Vus sekelmeister vangits er ad angirar da haver in bien Aufsicht ner adaig sin caussas, ca paress ca surpassasen ils cumondaments da Deus, urdens a tschentaments d’ilg Cumin; ils lasters prender [p. 53] enten sigronza, a plonscher ancunter quels ca han falleu, mintgiamai per cusselg d’in ludvl oberkeit;
4. Vus veibel vangits ad angirar da far cumondadas a scumondadas mintgiamai sco ei ven a vus scaffeu ner cumondau, per viess sarament; sco vus cun ilg scrivont ansemel, far bunna ubadienscha a gli Mistral d’ilg Cumin, sco er ad in ludvl oberkeit, ei seig per gi ner per noig, tard ner bauld, cur ca ilg basengs dumonda.
5. A plianavont vangits tuts treis ad angirar d’exercitar voss ufficis 10 sidreg a realmeng ancunter tuts adual, senza partischeunadad; er vus deigian nagins schenks ner amparmaschuns vus metter giu della via della gistia, tuttas caussas cun bunna fei, viess melgier saver a puder.
Scha vus leits far quei, schi taneit si ils amprims treis dets da viess meun dreg a scheit a mi suenter: „Sco jeu vus hai etc.
[p. 54] Furma d ’ilg sarament, ca ven daus ad inna Parditgia.
N. B. Ilg derschader gi: Vus ca essas cou numnaus per perditgia taneit si ils treis amprims dets da viess meun dreg a scheit a mi suenter:
„Sco dreigs a truvaments han dau, — ad enten ploing a rasposta manau, — a vus sinsur veits da dar la vossa parditgia, — schi scheits 20 vus, — ca vus leigias gir la vera Wardad, — buc da pli a buc da meins da quei ca a vus ei bein da saver, — aschi pilgver! — vus gidig Deus a la sointgia Trinitad“.