Vitta del b. martir P. Fidel

romancio

Flaminio da Sale 1911 Indice:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu Cristianesimo Vitta del b. martir P. Fidel Intestazione 27 giugno 2020 75% Da definire

Christianeivels Vers Spruch
Questo testo fa parte della raccolta Rätoromanische chrestomathie
Vol. IV
[p. 404 modifica]

FLAMINIO DA SALE

VITTA del b. martir P. FIDEL dal P. Flaminio da Sale capucciner. Uss’da nief squicciada enten la principala claustra da Disentis, da Frantz Antoni Binn, Gl’onn 1730. aigls 13 Decemb.

[p. 60] SUenter la mort del Papa Paul V. igl qual veva comendau aigl P. Clemens da Noto General digls Capuciners, de trametter dels sees Religius enten la Rhezia, sco Missionaris, et havevan schon entschiet, numnadameing igl niess P. Fidel, schi bein, ch’el fova Guardian de Veltkirck, cur che el ei staus legius or Papa Gregorius XV. Cur ca quest nief Stathalter de Christi ei staus Papa, cun inzug hanni faig da saver a gli, l’Arciduca Leopoldus, ad era Monsignur Legat, de [p. 61] tutta quei, ca deventava enten la Rhezia, surprida dall’Heresia; à có in pudess ver speronza de fritg, cur ca ei vegnis creschentau il diember digls Capuciners Missionaris; ad aschia ha igl Papa, suenter quei, ch’el ha gíu schentau si quella nunnada, à nizeivla: Congregaziun de propaganda Fide, scha el ensemlameing coigls meinis digls Eminentissims Cardinals de quella Congregaziun, ordinau, e cumandau cun ina Bulla Apostolica, che ei dovessen vegnir legii ora, a termessi en la Rhezia tonts Missionaris Capucciners, sco ei fuss da basing. Cura che han gíu igl cumónd de sia Sointgiadat, à della Congregatiun, scha ei Mons: Alexander Scappio, Legat Apostolic íus ladinameing à Baden en Schvizzerland, nua che fovan vegnii [p. 62] ensemen igls Superiurs della Provincia, per se consigliar sin ina fatschenda tón de importanza; ad ha mussau si la Bulla del Papa; & ha el era urbiu ora, che en vegnii numnai diesch P. P. Capuciners, à denter quels era il P. Fidel da Sigmaringa, il qual ei vegnius da d’el ordinaus, à declaraus, cun Bref à Sigil, enten num era della S. C. de Propaganda Fide, à da sia Sointgiadat, Prefect de quella Missiun Apostolica; pertgiei ch’el fova schon informaus digls talents, à sointgia vitta digls survient de Christi.

Cura ch’el ei staus entē in aschia ault Uffici, scha el se retraig per enseconts dis, ad ha rogau cun cauldas Oratiuns l’agit de nies Signer, e de N. D. à d’auters sees SS. Patruns, per pudér cunderscher [p. 63] bein quei Uffici. A savend, che el vess’de disputar culs Predicants, scha el studigiau si sur, per podér survenscher els. Avon ca ira davenda da Veltkirck, eis el íus avon igl Oberkeit, ad ha raccomandau aigls Signurs cun grond Iffer, la giustía, igls Orfens, à Vivas, igls Paupers, à la Cattholica Cardienschia. Et ha era dig aschía: Nus vignin bucca pli à se veer in gl’auter, pertgiei [p. 405 modifica] ca jeu sto ira, nua che Deus mi cloma, per sia pli gronda Gloria. Cura ch’el ha priu comiau dals sees chars Religius, scha el dig ad els aviertameing: ch’el vegnissi bucca à turnar pli ent’el Schvizzerland, pertgiei che en Partenz el vegnissi à vegnir mazzaus dals Heretics, per la S. Cardienschia; à strenschend igl maun ad in Bruoder Meinrad de Rapenschvil, [p. 64] scha el dig á gli quests plaids: Deus tgi pertgiri, ô char Frar: nus vegnin bucca pli se veer enten questa vitta: la Rhezia mi spetgia.

Cun tutt, sigirs ch’el vegnis à daventar Martir, sche eis el ius cun legrament enten la Rhezia, schi bein che fova gronda ferdaglia. Sigl di della Boanía ha el teniu avon sin scanciella igls aults Misteris de quella Solemnitat: à schi bein che da dig ennau s’udiva enten quella Tiarra, per la gronda part Heretica, nuot auter, che las menzignas digls fauls Predicants, tón è tón vegniva ensemen in grond Pievel, per el tadlar, se schmervegliond tutts del siu merveglius perdigiar, à tenevan el, sco per in nief Apiestel. Suenter l’emprim Priedi, udeva ins nuot auter, che plidond tutts [p. 65] de quei, sco de caussa mai pli udida, tond’anavont, che era las Vischnauncas lau entuorn se smervegliavan de d’in tal Predicatur, tras la canera, che era rasada ora per tutt’anavon; era dubitavan igls Heretics della lur Cardienschia; aber se vilavan fig sin el igls Predicants. Quei ca moventava la devotiun enten tutts, à che ils tenevan ault sco in Apiestel digl S. Evangeli, fova igl veer el, mónd culs peis bluts, ent’el pli freid temps; cun ina rassa schlietta; cun ina grossa suga entuorn el; fleivels muert la gigina, à staungladat; denter glieud groba, à denter sees inimigs; ad enten aschia gronds basings, esser senza nagin interess; tutt ressignaus alla Providenza Divina, senza negina autra fin, & intentiun, che da gudognar las Olmas.

[p. 66] Per ina aschía ventireivla entschiatta fatgia, scha el voliu ir era per mintgia Vischnaunca de quella Vall, sche gé ch’el ha stuviu vergar grondas Móntognas, a cuolms, de neifs, cun gronda patientia. El perdigiava en mintgia liug, ad aunc biaras gadas en in di, encunter las heresías, mussond la verdat digls misteris Catholics, à d’igls SS. Sacraments, à Ceremonias Ecclesiasticas &c. à se humiliond de plidar cun tutts adual, pitschens, à grōds, cun gronda charinadat, sco ina buna charina Mumma.

Enten tonta breja; è stenta, se schgiginava el cun nuot auter, che cun in frust Paun nér, che fova dau agli per almosna; à per siu ruaus vevel nuot auter, che en pau fein, enten in nuvigl, & era inqual gada sut ina caglia. Schi [p. 67] bein che eran liungas, à grevas las sias fadigias, scha el adina voliu viver suenter la nossa paupradat, à stregna Regla, ad ha mai schau sut neginas dellas sias bunas isonzas, à devotiuns. Ad era figieva el di, é noitg Oraziun mentala, enten la quala ei han viu el biaras [p. 406 modifica] gadas retraigs ent’el Spirt. Mintgia gi era, avon cha far la S. Messa, prendeva penitientia, schi bein, ca el veva la Olma aschia schubra, che igl siu P. Confessur, suenter sia mort, ha dig: Che cur ch’el tadlava sia Confessiun, anflava strusch Materia avonda per dar l’Absolutiun. Era aschia gronda la humilitonza, la reverenza, à devotiun, colla qualla el scheva la S. Messa, che anseconts Heretics vegnii à tadlar, vegnivan moventai tier la devotiun vi de quei S. [p. 68] Misteri, che vidavon rievan ora.

Perdegond igl ver Minister digl Evangeli cols plaids, à cols faigs, scha figieva el in zun grond fritg dellas Olmas; nus lein auncalura dumbrar si enzecontas volvidas tier la Catholica Cardienschia, de persunas las pli numnadas, entras las qualas een vegnidas suenter autras biaras. Mervegliusa ei stada la volvida d’Antonio Gugelberg, ina persuna de gronda stima enten la Rhetia. Cur ch’el ha enconoschiu, tras igls Priedis digl Survient de Christi, ch’el vess’bucca la vera Cardienschia, scha el priu avon sesez, da vignir ladinameing Catholics. Igl P. Missionari era ius enten la Vischnaunca de Grüsch, ù della Crustgia; à cur che Antonius mava per igl visitar, à vegnir Catholics, scha l’han igls Calvinists cacciau [p. 69] maun sil viadi, à l’han miserablameing mazzau; à morend el, ha el se declarau, che el seigi Catholics. Suenter sia mort, han ei anflau ina bref, ch’el portava cun el, enten la quala fova scrit aschia: Sa partgireit bein dels tardaments digls Calviners, à viseit pir igl P. Fidel, à igls auters P. P. Capuciners, che een perseguitai entocchen la mort da questa rabiada glieut. Cur ca igls Catholics hani saviu quei, schan ei cartíu, che Antonius seigi íus en Ciel culla Palma de Martir.

Mervegliusa ei sei era stada la Volvida del Signur Conradin Planta da Malanz. Quest, suenter ver udiu biars priedis, enten ils quals dal ver Minister digl S. Evangeli vignivan messas or clarameing las faulsadats dels Heretics, terlischaus dalla divina [p. 70] gratia, scha el enconoschiu ton clarameing la vera verdat, che el ha dau si sia Cardienschia, à sa declarau Catholics; ad ha bandunau sia Tiarra, igls sees Parens, ad Amigs, à sias possessiuns, ad ei íus en la Valtellina, nuva che el ei staus entocchen la mort, in bien Catholic.

Rudolphus de Salis, in grond, à niebel Signur, cura ch’el ha tadlau ils Priedis del bien P. Fidel, scha el enconoschiu, ch’el fuss’bucca si la dretgia vía, ad ha sottomess sesetz ent’igls sees mauns. Ilg qual ha el intruidau enten la vera S. Cardienschia; numnadameing enten igl Misteri digl SS. Sacrament del Altar; tond’anavon, che el ei daventaus ton devotius tier quei Misteri, che entras siu Exempel, er igls auters han teniu quei enten [p. 71] zun gronda honur. Suenter eis el íus en Baselgia, per tadlar la S. Messa, a igl plaid de Diu, a suenter igl priedi, ha el avon tutts se [p. 407 modifica] declarau Catholics, cun tonta ferventadát, che biars Heretics era lau suenter han se declarau aviertameing Catholics, a cun se porscher de morí, per mantener la S. Catholica Cardienschia; sco ei era en stai en; pertgiei che negin da d’els, enten las grondas persecutiuns dils Calviners, han mai bucca schau se surplidar da bandunar la vera Romana Cardienschia.

Rudolphus Gugelberg, in dils Principals da Malans, ina persuna bein studigiada, cur ch’el ha udiu dal survient de Christi, che ils inimigs della S. Romana Baselgia fussen tutts od’vía, eis el restaus zunt stridaus, ad aschia ha el envidau ora, de aviertameing [p. 72] dispittar cun el, quitond d’haver raschuns avonda, per igl survenscher. Igl P. Fidel ei staus cuntens de quei, & en preschientia de biar pievel hanni disputau, aber la heresia adina ha stoviu star sut. Si la fin Rudolphus, savend bucca pli responder, ei íus navenda cun zenur, à confusiun, & ei íus de mesa noig tier ilg Predicant, à suenter ch’el ha tutt reschdau agli, scha el spiau el: sch’el haigi bucca autras raschuns, per survenscher igl Capuciner? Aber cur ch’el ha viu; che il Predicant saveva bucca dí auter, che biaras aviras encunter igls Catholics, hassegiond Rudolphus ina Cardienschia, che veing mantenida spirameing cun stinadat, scha el volvíu igl diess, à plains de gritta, l’autra damaun merveigl sei el vegnius avon igl [p. 73] survient de Christi, ad ha dig giu allas heresías, ad aviertameing priu si la vera Catholica Cardienschia, cun avantaig de biars auters, igls quals han suendau igl siu exempel. Nus schein ora aunc biaras autras volvidas, che deventavan mintgia gi denter igl comin pievel, las qualas ha faig da saver Mons. Legat alla S. C. de Propaganda.

Tier igls Priedis, à dispittas, dovrava aunc autras biaras visas igl survient de Christi per converter, numnadameing las grondas ovres de charezia, ch’el figieva cun tutts, er cun quels de Priedi, tond’anavon, che tutts correvan tier el, sco tier in bien Bab, en tutts igls lur basings. A per dir cun in plaid, sche fova ei buc’in da Priedi, per stinaus, à nausch ch’el fuss’il qual dellas [p. 74] sias vertits plidas bucca cun tutta honur; sbitond soletameing igl grond Iffer ch’el vess’de creschentar la Catholica Romana Cardienschia.

Tala canéra del grond survient de Christi denter igl pievel, fiéva mal à tutts igls Predicants; à per quai temend els d’ina totala rovina della lur Cardienschia, à dels lur particolars enteress’scha en ei vegni ensemen à conseigl, co’ vegnir largs da d’el. Numnadameing Simon de Lodovics, Coradin de Castelmur, Giri Saluzz, Jachen Michel Gojan, ad auters Predicants; à faig sco in Capitel, ù Conciliabel, à igl qual era President in cert Lizi, figl d’in, ch’era cordaus giu dalla Cardienscha, ca veva nũ Niclaus; à suenter biars mittels proponius per survegnir igl lur mal [p. 75] [p. 408 modifica] garegiament, schan serrau giu, d’envidar puspei il fiug de rebelliun denter igl pievel, è prender à mauns da far uviarra encunter igls Austriacs; pertgiei (schevan) sche nus essen ora sut dal giuf del’Arciduca Leopold, in Princi Defensur della Romana Cardienschia, vegn bucca pli à restar liug enten questas parts als Catholics, à biar meins agli P. Fidel, ne ad auters Capuciners. Suenter ver sarrau giu lur schliet conseigl, scha hanni entschiet bein gleiti cun grondas listiadats, à far curascha à la puraglia; sinaquei ca, pernessen à mauns las armas; promettend ad els sigira Victoria. à schend, che tonts sco vegnissen à murir en quela viarra da Religiun, vegnissen tutts ad ir enten Ciel sco Martirs glorius. Cun tutta Secretezia avisavan [p. 76] els, che mintgin dovess’mirá per buis, spadas, lontschias, pals enferai, ad auters vaffens, perdovrar, cur che ei vegnis dau igl avis.

Igl P. Fidel cur ch’el ha encurschiu quei, ha cun inzug se patertgiau, cò vegnir enagit, à suenter ver faitg oratiun, ha sa consigliau cun persunas sabias; & aschia ha mess’giu per scrit enzeconts artichels da salvar, zunt nizzeivels, sinaquei che suenter la rebelliun, vigniss fatgia ina paisch cun gron avantaig della Catholica Cardienschia. Quests puings een stai examinai, & ei anflau per bien dils publicar ora, bucca mò dall Arciduca Leopold, sunder era da Mons. Uvesch de Costanza, à dall Mons. Legat Apostolic; adaschia se consigliau era cun igl Gubernatur della Rhetia, [p. 77] Luis Baldiron, Signiur de grond spirt, scha eis el íus cun el en la Vischnaunca de Grüsch, la principala della Vall de Portenz. Lau ha el clomau ensemen igls Principals del Comin, à mess avon ils sisura numnai Artichels; protestond igl Survient de Christi, che negin vess’igl meini, ù gargiament de dovrar la forza; che negin vegnissi sforzaus da midar cardienschia; sche giè vignis commandau da vegnir aigls Priedis, ad alla Doctrina Christiauna, cura che fussen bucca impedii, auncalura negin fuss’obligaus de tadlar la S. Messa, ù de prender penitientia, auter che quels, igls quals de fria viglia lessen se far Catholics; à cun quei ei stau serrau giu igl Contract, senza di encunter da negin. Cun ina tala dulscha maniera ha faig da saver [p. 78] quels artichels en tutts igls liugs della Missiun; cur che aber igls Predicants han saviu quei, à lau tier che igl comin pievel era inclinaus de suendar tutta quei, chel Missionari metteva avon ad els, schan ei serrau giu de bucca pli s’entardar de envidar si igl fiug della rebelliun, cun metter à frusta l’empermera gada quei, che enquriva de regischar ora lur Cardienscha. Ad aschia ei stada ton gronda la gagliardia de Michel Gojan, Predicant de Fans, che el ha engirrau aviertameing sin la Scancialla: che el haigi cun il sees aigens eigls viu vegnir enten Baselgia miraculusameing in Tschiut, per ina sigira enzenna dell’agit de Diu, à scheva, che ei dovessen tutts se metter en armas, à dovessen bucca dubitar d’ina guissa Victoria; pertgiei [p. 409 modifica] [p. 79] che sco David, cun survenscher igl Goliath, cun inagada en stai era survenschii igls Filisteers; aschia er els, con mazzar igl P. Fidel, vignissen à survenscher cun inagá tutts ils Catholics. Tals enterdaments ha ei dovrau enten tutts igls liugs della Missiun; à per quei fova igl pievel schon tutt scombigliaus, à per tutt anavon sé udiva nuot auter, che canera da viarra.

In cert bien Catholic, vesent che igl Survient de Christi mass’vinavont cun perdigiar, senza nagina temma, à savent che mintgin veva la mira principalmeing de legegiar sin el, cur ch’el ha inagada entoppau el, scha el dig à gli: Pader, tgiei figiesses vus, sch’ils Heretics vus cacciassen maun, per vus mazar; Jau less’far (ha el dig) sco figievan igls [p. 80] SS. Martirs, per l’amur de Jesus, à della vardat digl siu S. Evangeli: Jau less retscheiver la mort, sco els han faig, à quintar quella per ina particulara grazia de Diu. Cun tala curascha mava el da d’in liug enten l’auter, perdegond, entruidond, à trostiond ils Catholics, à cun far ad els curascha de endirar, essend el resolvius de murir, sco in ver bien schuldau de Christi, cun la Spada del S. Evangeli si maun.


Martiri digl B. P. Fidel.

Tier las fadigias, che veva faig igl survient de Christi, per [p. 81] gudagnar las Olmas, garegiava era da sponder igl siu saung, per la vardat dil S. Evangeli; ad aschia rogava el adina cun las larmas giu per la vista, igl agit de Diu, à della sia SS. Mumma, à de d’auters sees SS. Patruns, per star ora ina aschia gronda battaglia; à munchentava mai buc, da se pinar mintgia di pli, à pli tras igl S. Sacrament della Penitientia. Enten gl’etz temps eis ei frontau agli, da stúer scriver agli P. D. Placi, dell’Urden de S. Benedeg, Avat della Augia Brigantina, ad ha sottascrit la bref, aschia: Fr. Fidel malvangonz Capuciner, che ei bein gleina spisa dils vierms. Sin quella maniera ha el sottascrit era enten in autra sia bref ch’el ha tarmess’ad ina Signura de Veltkirk, numnada Sophia, Dona de Zaccaria Raibolda [p. 82] de Babenvol; enten la quala el ha saviu dir avon, co’ el vigniess gleiti à vegnir sgomiaus, malsavaus, à mazzaus dals heretics, sco in vierm, igl pli schliet della Tiarra.

Sin igls 23. de April ei staus envidaus de quels de Sevis de perdigiar tier els il di suenter, ed’el ha empermess’da vegnir, schi bein ch’el saveva entrás la revelatiun de Diu, quei ca veva da deventar. Igl di dils 24. ent’el qual doveva far enconoscher la sia stateivladat, à taffradat, essend [p. 410 modifica]cul siu P. Compogn enten Grüsch, scha el la damaun bein marvelg priu penetientia cun grondas larmas; lura ha el legiu la S. Messa, sco han faig per sen, cun pli gronda devotiun, che autras gadas. Suenter Messa, sei el íus sin scanciala, à faig in priedi [p. 83] aigl pievel, figiend curascha à tutts, de esser stateivels enten la S. Cardienschia, ad à nuotta temmér tutt’quei, ca pudess crodar tier ad els dals inimigs. Entochen el perdigiava cun gronda ferventadat, scha eis el se retraigs ent’el spirt, ad ei staus bein dig aschia, tutt’cotschiens sin vista, cun ils eigls encunter igl Ciel, che tutts se schmervegliavan, à cur ca l’ei vegnius tier sesetz, ha el lura venschiu or igl siu priedi. Cur ca el ei íus à Sevis, sco l, veva empermess’scha el cumandau à gli P. Compogn: Ch’el dovessi far la S. Messa, à dar penetientia, à pervergiar, à far Doctrina Christiauna aigls nofs Catholics; à cur che el ha priu comiau da d’el, tutt’bein consolaus, scha el dig: Jeu vom à Sevis, per cumplenir miu Vffici schi bein, che jeu sai perguis, [p. 84] tgiei causas vegnien patertgiadas ora encunter mei: aber jeu tem nuot, perquei che jau fetsch igl miu Uffici, de perdigiar igl S. Evangeli; lura hael ambracciau el, ed ei íus.

Cur ch’el ei vegnius à Sevis, in Casti bucca lunsch da Grüsch, eis el íus enten Baselgia, nua che igl Pievel spetgiava sin el, ad ei íus sin scancialla, ad ha viu sur quela scrit cun Bustaps bein gronds, quests plaids: Aunc hoz’vegnies ti à perdigiar, à bucca pli. Scha el schon enteletg igl misteri, nuvottatonmeins ha el senza temma entschiet igl siu priedi, cun quei text Divin: Unus Dominus, una Fides, unum Baptisma: El’ei in Diu, ina Cardienschia, ad in Batten. Entocchen el mava vi enavon cul priedi, scha aud’el ina vusch grind de d’ault: Cala ti ô Schelm; à val à lau ei vegniu sitau [p. 85] sin el, aber senza negin dón. El vess’venschiu or igl siu priedi, aber anetgiameing ha el viu vignend en Baselgia igls Heretics, cun Spadas, Loncias, pals enferaus, moschetas, cun tala canéra, che temend el, che la Baselgia vegnis spressada, ad era ils masaments che vessen pudiu daventar cunter ils Catholics, sche ei vessen voliu ilg schermegiar, scha eis el vegnius giu dalla scancialla, à sa mess enschenuglias avon igl Altar. Igl Caloster della Baselgia, schi bein ch’el fova de priedi, ancalura, cur ch’el il veset, suenter ina curta orazium, ira navenda tutt bein trostiaus, sche roga el de star eri en Baselgia, nuva ch’el fuss’staus forsa pli sigirs. Aigl qual ha respondiu: La mia vitta hai jeu schón recomandau enten igls mauns digl miu [p. 86] Signur Jesus Christi, à della sia SS. Mumma. Jeu tem bucca la mort; sunder jeu tem bein, che quest S. liug podess’vegnir profanaus; A cur ca el ha dig quei, eis el íus ora encunter Grisch. [p. 411 modifica]

A perneit mira, sche vegnenen encunter el, entuonr 20. de quels schelms, armai cun tegens, halumbards, a pals enferaus, & han dig ad el biaras aviras, cun numnar el in glisner, striun, scumbigliader digl pievel, à la perditiun de lur Cardienschia; à pli enavont igl stuschavan ei, à pitgiavan cun mauns, à cun peis, à schevan a gli: che sch’el cun inzug schnegas bucca la Cardienschia Romana, à perness’bucca si la lur, sche fussen ei resoluts, da cacciar maun à gli, à far cau à frusta. Ilg tschenclavan en entuorn entuorn, sco tonts tgiauns [p. 87] rabiai, per saglir à diess’agli, e far en tocs, schel suendáis’buc lur meini. El aber cun ina faccia charina ha respondiu: Na, chars frars, jeu sun bucca vegnius cau tier vus, per prender si ina faulsa cardienschia, sco ei la vossa tutta contraria à quella de Christi, aber bein per ragischar ora quella daigls voss’cors, à per menar vus si la dretgia via del S. Parvis.

Et el ha vés pudiu venscher quels plaids, scha in de quels morders dau cun în tegen sigl siu Tgiau, cun domadus mauns, per igl fender, aber el ha falíu enpauc; mó uval à lau ha el dau in autra stravaganta frida, ad ha feess’agli la Cavaza. In auter ha cacciau la spada enten la costa, ad’ha faig ina schnueivla plaga, tond’anavont, che el ha bucca pudiu pli star sin peis, ad [p. 88] ei daus giu enschenuglias, a culs eigls, a mauns alzai encunter igl Ciel, scheva: Jesus Maria! Miserere mei Deus; ad ha rogau igl Signer, ch’el vegli retscheiver si igl siu spirt, à che el vigli po perdunar à sees inimigs. Nuvottatonmeins hanni bucca priu puccau ils Morders, sunder en deventai aunc pli rabius, e gli han cacciau tras las costas las hastas; cun pals enferaus hanni agli dau biaras fridas silg tgiau; e cun spadas, à tegens hanni faig biaras plagas per tutt igl tgierp. Entuorn 23. plagas enstadas dumradas silg tgiau; entuorn 20. en’el petz: cun bastuns enferai han ei rutt’en la costa dretgia, al’han forau en la comba seniestra entocchen silg jess’ad aschia sei el staus vengonz, d’esser semeglionts à niess’Signer, il qual er [p. 89] el era staus plagaus: A Planta pedis usque ad verticem capitis: da pei tocc’à tgiau. Alura quels Morders l’han schau silg felt, quitond, ch’el fussi morts, per tontas fridas; aber niess’Signer, igl qual veva bugient de veer el stateivel enten endirar, ha voliu mantener el en vitta aunc pli dig; pertgiei che pauc suenter Margretta Genserin da Sevis, ina femna buna Catholica, cur che ella ha viu, ch’en stai fugii navend, sche eis ella ida, nu’ ca el schescheva, per el hundrar, ad ha viu el stendius ora giún plaun, coigl eigls avierts si encunter igl Ciel, à che el trieva aunc igl flat, ed’ensia preschientia ha dau si sia benedida Olma. Ei s’allegravan quels da priedi de quei, che vevan faig, ad aschia han stilau enseconts Catholics tier igl liug [p. 90] nua che fova igl tgierp, à schevan: Mireit quel, che pauc avon leva nus tutts far deventar Papists! [p. 412 modifica] Mireit cau igl inimig del Gio: Calvin, à del Ulric Zvingli! Mireit quel, che leva regischar ora nossa Cardienschia! A passavan sin el, sco da passar sin in vierm. Ad ei stau ina caussa de gronda merveglia quei, ca igls sez Morders han suenter manidlameing reschdau, quei ei: che per tutt igl temps, che ha cuzzau igl schnueivel martíri, seigi el staus adina adina cun ina vista legra, à sco el riess’cun ils eigls adina voluii encunter igl Ciel, sco el vesess’vegniend giu igls Aungels, per encurunar ina aschia liunga, à stateivla patientia.

Ina tala gronda letezia denter aschia gronds torments, ei stau ina raschun, che Joannes Jodocus, in zunt stinau Predicant, ei [p. 91] deventaus in zunt bien Catholic. Quest cur ca el ha udiu da d’in dils Morders la crudeivladat, che fova dovrada encunter igl gron Survient de Christi, scha ei el staus tutt perturbaus, perquei ca el igl veva conoschiu enten biaras caschiuns, ch’el fuss’in Christgiaun de zunt buna vitta. Ad aschia ha el pli anavon spiau menidlameing in Morder de tutt quei, che fova deventau, à cura ch’el ha udiu las taffras respostas da d’el dadas si l’entschiatta; la stateivladat, cun la quala el endirava; che tont pli els igl pitgiavan, ton pli se mussavel bein cunsolaus; sche tarlischaus el della divina grazia, ha el enconoschiu, à fermameing cartiu: che quella fussi buc auter, che ina grazia del tutt’possent Diu; ad aschia pudessi bucca [p. 92] esser auter, ca vera quella Cardienschia, la quala dava als Catholics ina aschia gronda curascha denter aschia crudeivels turments. Cur ch’el ha pía enconoschíu la verdat, scha eis el íus tier igl P. Ignaci da Bergem Missionari Capuciner, enten igl maũs digl qual el ha dig giu all’heresia, priu si cun tutta letezia la Catholica Cardienschia. Suenter quei ei stada aschia gronda la ferventadat de quei nief Catholic, che el, sco in auter S. Paul, avon in perseguitader, à suenter in Apiestel; cur ch’el passava tras las Vischnauncas, che fovan enganadas tras las sias faulsas doctrinas, sche clomava el cun aulta vusch: Che el haigi perdigiau entocchen ussa, buc auter, ca faulsadats; a che igl P. Fidel, ad igls auters Capuciners fussen igls vers Predicaturs [p. 93] della vardat del Evangeli: à che la soletta Romana Cardienschia, fussi la vera Catholica. Lura per se mantenê ver Catholic, lunsch da tutts igls prigels da turnar à curdar, scha el bandunau tutta sia rauba, ad ei íus à Milaun, nua tras l’urbida del sisura numnau P. Ignaci sin cuost della S. C. de Propaganda fide, ha el studegiau la Teologia ent’el Collegio digls P. P. Gesuiters de Brera; ad ei deventaus in bien Theolic, ad in perfeg Catholic. Che la gronda taffradat, patientia, Letezia enten endirar del niess’B. Martir, seigi stau agli in motif zun ferm per ambracciar la vera Cardienschia, ha el dau de quei perditgia enten in process’sco era che quei fuss’deventau era cun auters; ad ha mess’vi tier: che el haigi mai [p. 413 modifica] bucca udiu ina semiglionta [p. 94] caussa de negin digls Heretics; aber bein d’in cert Predicant numnaus Bonaventura Zousio, faig purschanier dals Catholics, muert ina greva avira fatgia alla Baselgia Romana; qual per desperatiun ei da sesetz se bittaus ora de d’ina aulta fenestra della perschun. Ilg Martiri del B. P. Fidel, ina Pitgia della Catholica Cardienschia, ei deventaus enten igl On 1622. igls 24. d’April, sin Domengia, entuorn duas huras avon miez di, enten igls 45. Ons de sia vegliadigna, ad ent’el igls 10. della Professiun.

El veva er in auter Frar Capuciner, ca veva num Apollinar, igl qual si l’hura, à moment, ch’el B. Fidel ei staus mazaus, fova si la scancialla, figiend in Priedi en laud de S. Ignaci, à de S. Francesc Xaveri, en la Baselgia [p. 95] digls Paders Jesuiters, ent’el Marcau de Constanza; à mireit, anetgiameing ha el sentiu ina tala dalur del tgiau, che ei gli vegniu mauls, ed’ha bucca podiu ira vinavont. Pauc suenter eis el turnaus tier sesetz, ed ha continuau igl siu Discours; il qual cur el ha venschiu, ha el dig, ch’el haigi mai pli en temps de sia vitta sentiu ina aschia schnueivla dolur; pertgiei che ent’en quei moment parevei sco ei passas à tras siu tgiau zun punschentas spinas. Negin ha saviu lura ligniar la caschun de quei aschia stravagant accident, cur aber suenter han entelleg igl Martiri digl siu Frar deventaus en Sevis, sil di, ad’hura, che igl P. Apollinar perdegiava enten Constanza, schan tutts dig: che Dieus haigi voliu far participeivels dellas dolurs, à merits digl B. [p. 96] Martir, er igl siu Frar, in Religius er el de gronda buontat, ad’iffer per la Catholica Cardienschia.

Enten la sezza hura, ch’el ei vegnius enten Parvis sche eis cumparíus cun la vista tarlischonta, ad in devotius P. Capuciner siu amig, cur ch’el figieva Oraziun, & ha faig da saver agli la sia zun beada sort. Cur ca figieva Oraziun era igl Bruoder Meinrad da Rapenschvil, à rogava niess’Signer, ch’el lessi pò schermegiar igl Marcau, à la Claustra de Veldkirck dalla furia digls Heretics, scha el udiu spluntond igl eisch de sia Combra, ad’el respondend suenter nossa isonza, Deo Gratias, scha el víu vignient en cun ina fatschia bialla, à tarlischonta, igl B. P. Fidel, dal qual ha el udíu quests plaids: Bucca temmi, ô Meinrad, [p. 97] pertgiei Dieus veing à schermegiar Veldkirck, ad igls Capuciners dalla furia dels inimigs; à tier quei, veng el er à dar ad els igl strof, che auda: à quei ei tutt daventau. Simigliontameing ei sei el comparius sin quei di, ch’el ei íus glorius entigl S. Parvis, à gli [tit:] Avat Placido della Claustra de Bregens, cun ina faccia [sco el dat perditgia enten ina sia bref] tutta gloriusa, cun grond siu legrament. El ei era comparius à Maria Schelderin, cun biaras Olmas, ch’el veva gudogniau: & ha plidau cun quella buna femna, à spindrau [p. 414 modifica] ella con inzug da biaras schnueivlas visiuns, à figuras de Demunis, las qualas da digennau figievan a gli grondas molestias. &c.

Suenter che igl B. Martir ei staus mazzaus, ha niess’Signer, [p. 98] il qual ha schon gíu empermess’da schermegiar era igls caveigls digls sees survients, ha el inspirau a gli Caloster della Baselgia de Sevis, igl qual, benche el fuss’in Heretic, haveva auncalura gronda stima digl survient da Christi: ha inspirau, gé, agli, ch’el dovessi far ina fossa en in liug da persei, à satterar il S. tgierp lou, pli hondreivlameing che fuss’puseivel, ad à metter era si ina Crusch, suenter l’isonza digls Catholics. Quietadas suenter quei, sco veva dig or avon igl B. Martir, las rebelliuns enten la Rhezia, cun don digls Heretics, enten igl meins de October de quei on, en ii igls PP. Capucciners tier la fossa, mussada ad els dal Caloster, per purtar à Veldkirk siu S. Tgierp. Cur che ei en stai tier la fossa, schan ei viu cun lur [p. 99] gronda merveglia ina caussa miraculusa; quei ei, ina zunt bialla Flur, creschida si enten miez della fossa, ca veva la ragisch en igl petz digl setz Tgierp. Questa Flur fova sco ina la pli alva, niebla gilgia, la figlia aber fova springida sco de viuf saung. Tonts sco han viu, han dig, che tras questa clara miracla haigi voliu igl Signer far da saver, che igl siu fideivel survient floressi sco ina gilgia enten igl íert digl S. Parvis.

Tier quei, ei aunc stau in autra mervegliusa caussa: Che quitond igls Paders, ca suenter 6. meins, ch’el fova satteraus, enten in liug aviert, duess esser igl Tgierp tutt schmarcíus, sche han ei enflau el tutt entirs, à frestgs, sco el fusi pir lura staus satteraus; ad aunc da pli vegniva or da d’el [p. 100] in bien friet. Cun quei enei restai schmervegliai, à pleins de confusiun, pertgiei ca vevan cun els buc auter, che enseconts canasters, mò per metter en l’ossa; ad aschia en stai sforzai, de purtar navenda buc auter, che igl Tgiau, bunameing spartgiu dil tutt dal Tgierp; ad era igl maun saniester, che fova era bunameing tigliaus giu d’igl bratsch; ad aschia; suenter che han giu logau la fossa, een ei turnai puspei enten Veldkirck.

Cura ha savíu tutt quei Monsig: Vuesch da Cuera, Joannes Flugius, scha el comandau, che igl Tgau, cun quei maũ cavevã schon purtau navenda igls PP. Capucciners, duessen e[l]s salvar; las autras parts aber digl tgierp duessen vegni purtadas tier la sia Baselgia à Cuera, ad aschia enistai [p. 101] els bein contents. Cun tutt hanni mess’enten ina truccha, à lugau quella desentemeing sin in Car, ad een ii encunter Cuera, entràs Maienfeld, per consolatiun de quei pievel, à digl Signur General Grof Lois Salutz, igl qual veva gron garegiament d’hundrar igl S. Tgierp digl siu char Amig. Enten quei aber che ei fovan zunt lets quels buns Burgers, per haver tier els in scazzi aschia pretius, ei sei lur letezia midada enten [p. 415 modifica] tristezia, entràs in gron fiug, il qual da mezza noig ei envidaus si, ad ha brischau bunameing tutt igl Marcau. Cur che igl General coreva tgiau, à lau, per dostar, scha el udiu, dir ch’el fiug brischava er la sia Casa, sche eis el curius cun tutta fortina tier igl Comach, nua fova mess igl S. Tgierp, per igl far [p. 102] purtar enten in liug sigir; à perneit mira, ha el víu, cun sia gronda merveglia, che las flommas eran rivadas entocchen igl mir, sco dandir, che ei vessen voliu igl bistgiar, per enzenna de respet, à reverenzia, senza aber far negin don. Cur che il General ha víu quei, ha el teniu aunc en pli gronda stima igl B. Martir, aber per pli gronda sigirezia, ha el comandau, che igl Venerabel Tgierp vegnies purtaus ora sigl selt, à dalla sia schuldada pertgiraus, sut las sias tendas: à perneit mira in’autra pli gronda Miracla.

Cura che igl fiug ha giu brischau igl Marcau, fova gron prigel era per igl Casti, & era schon entschiet ad arder ina part digls Ringmirs, à la Tuor, à la schuldada fugiva navenda en tutta [p. 108] prescha, per bucca vegnir berschai er els. Lura ha commandau igl General alla Schuldada da stá eri, à portar ava, à tagliar las vias, sinaquei, che igl fiug pudess’bucca ira pli annavont; negin aber figieva per camond, per quei, ca las flommas eran schon rivadas tier igl teig digl Magazin della pulvra. Enten ina anguoscha aschia gronda, scha igl General schau vegnir endament igl Survient de Christi, & ha alzau igls eigls encunter igl Ciel: O Signier (schet el cun aulta vusch) sche igl P. Fidel ei Sointgs, scha libereit tras igls sees merits igl Castí, cun la muniziun ensemen. Merveglias de Diu! El ha strusch venschiu questa cuorta Oratiun, sche ei sei vegníu anetgiameing in gron soffel, igl qual ha soflau anavos las flommas or digl Casti, [p. 104] ’cun aschia clara Miracla, ca in stoeva esser ciocs, che vesses’bucca. A quei, che fieva parè pli gronda lá Miracla, ei stau, ca sin quei setz di een ii per comond digl General la schuldada ent el Casti, ad han enflau enzeconts frusts lens de flug, che fovan dai giu ent’el liug della Munitiun, nuva che fovan entuorn 40. barils de polura: La Munitiun era stada dada ora alla Schuldada il di avon, ad igl plaun fova tutt covierts de polura. A pir, tón, e tón foven persunas, la qualas figiend curascha, muert quella clara Miracla, en idas en da dens, ad han stizzau quels cotgiels envidaus, con la sezza polura, sco ella fuss’stada aua; à quella Miracla han dau en per lur serament, bucca mai igl General Cont Luis, sunder era igls [p. 105] auters Ufficials, à Schuldaus.

Da questa Miracla sa pò maneivel creer, conta devoziun seigi stada enten igl cor de tutta quella Armada, encunter quei S. Tgierp. Quei devotius General leva bucca schar bugient igl purtar navenda, aber entocchen ch’el dormiva, sche ei sei comparíus agli ilg B. Martir, cun ina [p. 416 modifica] ciera rubiesta à senza dir bucc’in plaid, gé, el ha volvíu agli ilg diess’sco el fuss’vilaus. El ha zun se schmervegliau giu de d’ina tala visiun, per quei, ca el enteligeva bucca ilg misteri; aber igl B. P. Fidel ei comparíus à gli aunc treis autras noigs. Alla fin ha el enconoschíu: che igl survient de Christi vigli buc, ch’el siu Tgierp stessi pli dig denter la Schuldada silg felt; ad aschia suenter 16. dis, ch’el igl veva pertgirau, [p. 106] ha el mess’tutt igl siu fliss’sinaquei, che el cun la pli solemne pumpa vegnis bein gleiti purtaus à Coera.

Igls 5. de November de quei On 1622. ei staus portaus, cun gronda pompa ad han cumpagnav el da Maienfeld entocchen à Coera biars PP. Capucciners, l’Armada entira dell’Arciduca, ad igls Ufficials tutts, cun bi vorden. Cura ch’een stai bucca lunsch da Coera, scha igl Signur Cont General Luis volíu ira setz à purtar gl’avís à Mons. Vuesch; igl qual garegiava de possedér quei gron scazzi; ad aschia eis el íus ora encunter cun igls Signurs Canonigs, ad auters Signurs Spirituals, à Seculars, ad in gron pievel, ad ha retschiert quei S. Tgierp cun gronda solemnitat, ad han purtau quel era en Processiun [p. 107] cun tutta devotiun, à pompa entrás ilg Marcau, enten la Baselgia del Hoff; à suenter in bi priedi enten laud digl B. Martir, ad autras ceremonias della S. Baselgia, hanni cantau igl Te Deum Laudamus, à purtau el giu sutt’igl Chor, à lau satterau en ina fossa nova; ad han sigillau igl Vaschí, à mess’si questa Inscriptiun: Corpus B. Fidelis Capuccini, Martirio affecti in Sevis. A cau ha igl S. Tgierp raussau entocchen gl’On 1697. entel qual el ei vegnius cavaus si, ad ha se catau, che igl siu petz, à las sias costas, à la carn fovan bialla, à fresca, schi bein chei fova schon passau 70. Ons, à ca igl mir de sia fossa fova ligiaus giu cun calcina.

Canzun spirituala.


1.

[f. a2] IGL Biau Pader Fidel
Vevál Bab de Sigmaringen:
Ei neschius per Miracla dal Ciel
Dalla Mumma de Tubingen.

2.

Siu Bab vevu num Gion Rey
Da sia Tiarra niebel Regenter;

Genovefa de Rosenbergerin
Niebla la Mumma per suenter.

3.

Ent’igl Batten ei agli stau dau
Quei num aschi bi de Marco.
A da pitgien veva in bien tgiau,
Aschia emperneivel sco in Plutarco.

[p. 417 modifica]


4.

[f. av] Bab à Mumma veva el devotius,
A da buna, à sointgia manonza;
Er igl Figl sco schel fuss Religius,
Suendava lur sointgia isonza.

5.

Aunc Juvens ha empriu Filosofia,
E con gron laud eis el doctoraus:
A per saver tgiei seigi Giustia,
En domadus Jus staus er doctoraus.

6.

Ton, e ton fova el humiliteivels;
Modests, sincers, ad in Um d’oratiun:
E tras quei fova á tuts emperneivels.
Ea tuts in spiegel da devotiun.

7.

Cur el ha se dau or per Procuratur,
Gidava igls Paupers cun Carezia;
A sesetz fieva el honur,
Et als paupers gronda letezia.

8.

[f. b2] Tonta carezia, a sinceritat,
Plascheva bucca adin auter Jurist,
Che fova bucca Um de veradat,
Pli della buorsa, che de Jesus Christ.

9.

Igl fauls Amig ha buc se turpegiau
De dir à Marco, chel buc lessi,
Cun tonta prescha [schi bein che puccau]
Far alla buorsa schi gron prejudici.

10.

En quest Mestring scheva il mal consigliader,
Tgi ca vol far en qual guadógn,
Sto saver far con hunur igl lader
Pigliâ per la bursa plaun siu igl Cumpogn.

11.

Marcus che fova de buna conscientia,
Ade gronda sinceritat,
[f. bv] Ha bucca dau al Giurist svetientia,
E conoschiu digl Mond la vanadat.

12.

A per quei ha el se resolvíu
De dar si igl Mund bein dabot,
Ad aschía ha el er volíu
Prender dal Mund igl Pietigót.

13.

Veva in Frar, ca fova Capuciner,
A veva num Pader Apollinar,
E muert de siu Divin Scafider,
Ha er voliu el suendar.

14.

Tutt’en in di ha el scumiau
L’Habit de Jurist cun quel de Prêr:
Da Prêr en Pader eis ei er midaus
De Friburg enten quel munaster.

15.

Igl Novizze - Maister ha agli midau
[f. c2] Igl Num de Marcus en quel de Fidel;
A cun quei ha sco profetizau,
Chel dovessi esser in Martir digl Ciel.

[p. 418 modifica]


16.

Enten glón della probatiun
Savevel schi bein exercitar
Las vertits, a la perfectiun,
Che figieva tutts se schmervegliar.

17.

Igl Giavel aber per scuidonza
Leva igl trer ora dal Noviciat,
Che cun quei veva el speronza
De impedir sia sointgidat.

18.

Mó igl Fideivel de Diu Survient
Ha survenschiu la tentatiun,
Et ha faig siu Testament,
A suenter la Professiun.

19.

De rauba, à Codisch ha schau ertavels
[f. cv] Tutts quels paupers Giufnals,
Che de studegiar fussen capabels,
Per deventar Sprituals.

20.

El ha entschiet la vita Capuccina
Cun ina gronda stregniadat,
Et ha teniu eri adina,
Cun ina ferma stateivladat.

21.

Siat Qureismas adina giginava,
Sco siu Pader Soing Francesc,
Mintgia Sonda en paun, & en aua’
Per esser era ton pli perfectgs;

22.

Entocchen sil saung se gaslegiavel
Mintgia di cun gronda fervur,

A grond cilici adina portavel,
Per mustregiar igl Tgierp cun dolurs.

28.

Paupradat, Castiadat, Obedienschia,
Ha el giu sin pli ault grau;
[f. d2] El l’humilitonza cun la sabienscha,
Sco zunt biars hã perditgia dau.

24.

Sco Cicero fova el eloquent,
Cur che doveva el perdagar,
Che tutts igl tadlavan bugient,
A gron fritg podevel er far.

25.

Cun schi grond Iffer, a bialla maniera
Trieva igls cors digls puccons, à puccontas:
Per tutt Schvabenlant à Schvizerlant era
Ha ragischau ora las schliatas isonsas.

26.

Ils Luters aber, cur l’han enconoschiu
Grond inimig della lur cardienscha,
Igl amazzar els vessen voliu,
Sche vess’buc dustau la Divina Providenza.

[f. dv] 27.
Treis ons entirs l’ei staus Guardiã

Enten Veldkirck, Friburg, à Reinfeld,

[p. 419 modifica]


Chels Superiurs sforzau els l’han
A prender si quei buordi sur el.

28.


Schi bein chel fova de tutts Superiurs,
Gidava igl Koch à lavar la vaschalla,
Et igls auters Bruders à far la lavur,
Sco el fuss’staus de tutts la Fancella.

29.

Biars duns da Diu veva el retschert
De Profetía, e als malsauns dar la sanadat,
A metter la paisch, e dar trost à cunfiert
Als Cumbria us cun gronda raritat.

30.

Ent igl temps, ch’el fova Guardian
In Veldkirck Provincia d’Helvezia.
[f. e3] Vegnit el legius da lPapa Roman
Per in Prefet della Missiun della Rezia.

31.

Lur eis el íus ladinameing
A perdegiar la vera Cardienscha
Enten la Val de Partenz,
Nu’ ca fova la faulsa Cardienscha.

32.

Cun tont Iffer el perdegiava:
A cun tontas bunas raschuns,
Et ina sointgia vitta manava,
Che el figiet grondas conversiuns.

33.

Denter igls gronds che en faitgs Catholics
Fen duas Casas de niebels Signurs:
Conradin Planta, e Rudolfus de Salis,
Che dels Catholics een defensurs.

34.

Tutts vilentai, han faig lur Capitel
Igls Predicants per quella caschun:
[f. ev] At aschia han enflau igl mittel
De moventar ina gronda Rebelliun.

35.

Han pia igls Lutters con in grõ fel
Se rebellai cunter lur dreitg Patrun,
Mo pli encunter igl P. Fidel,
A de tutta la sacra Missiun.

36.

Con Spadas, con Lontschias, con Pals enferai,
Con Buis, à con auters Vaffens da Viarra,
Een stai igls Rebels con inzug pinai
Pe’ l mazzar, ù far ir od la Tiarra.

37.

Igl P. Fidel, che de quei sa corscheva,
Tón, e tón mava per tutt perdegond,
Et als Catholics coraschia figieva,
[f. f2] A mava els intruidond, à trustiond.

[p. 420 modifica]


38.

Mintgia di pli, à. pli se pinavel,
Per retscheiver digl Martiri la Cruna,
Et à perdegar enten Sevis mavel,
Nu’ ch’el veva da laschar la Persuna.

39.

Cur si la scancialla el ei staus
La pli davos gada, per perdegiar,
In de quels Schelms ha sin el sitau
Ina Moschettada, per igl mazzar.

40.

A perquei, ch’el Signer ha el schermegiau,
A l’han bucca pudíu tuccar,
Entschiet igl priedi: l’hanni sforzau
De calar, à mai pli perdigiar.

[f. fv] 41.
Veintg de quels Morders tutts bein armai,

Od’la Baselgia l’han entuorn cenchlau,
A sco schels fussen tutts tgiauns rabiai,
Con biarras aviras han el strapazzau.

42.

Aschia gronda era la lur gritta,
Che sgrizziavan sin el con lur dens,
A schmenicciavan da gli prender la vitta,
Sche de vegnir Lutter fuss’bucca contens.

43.

A perquei, che el ha respondíu
Con ina gronda taffradat,
Scha in da dels à gli fendiu
Sia cavazza con crudeivladat.

44.

In auter era gli ha cacciau
[f. g2] Enten la costa ina gronda spada,
Che con inzug ei enschenuglias curdaus,
Ton schnueivla ei stada la plaga.

45.

Bucca perquei ils Morders contens
Aunc pli rabius en els deventai:
A cunter in Martir aschia patiens
Hañi dovrau er ils pals enferai.

46.

Con quels, à con Lontschias las costas scarpadas,
A per tutta la vitta l’han aschia maltrattau,
Ch’en mò las plagas, ch’en stadas dumbradas,
Veintg mò sil petz, à veintgitreis sin igl tgiau.

47.

Sco in bien Schuldau igl B. Fidel,
Entocchen la mort ha dau sia Persuna;
A per esser el staus adina Fidel,
Scha er retschiert della vitta la Cruna.

[f. gv] 48.
Biaras Miraclas, per sia honur, à sia Gloria,

Ha schau Diu entras el deventar;

[p. 421 modifica]


A per esser scrittas sin questa Historia
En la Canzun vii jeu terleschar.

49.

Nus pia vi de Tei, gron Sointg, se volvein,
Che cau, muert Diu, la vitta has dau:
La Rezia tutta à Ti reccomandein:
La Cardienschia sur tutt seigi à Ti recomendau.

50.

Ti, che à biaras Olmas igl salit has urbiu,
Urbescha er à nus, ô car Biau Fidel,
Che nus seigien fideivels al nies car Diu,
E con Tei ensemen el godêr ent’il Ciel. Amen.