Della superstitiosa noce di Benevento/De Nuce maga Beneventana/Casus I

Questo testo è stato riletto e controllato.

Pietro Piperno - Della superstitiosa noce di Benevento (1640)

De Nuce maga Beneventana
Casus I. De Lepra, et Isciade à lamia causata

Informazioni sulla fonte del testo

◄

De Nuce maga Beneventana

De Nuce maga Beneventana - Casus II

►

[p. 65 modifica]

De Lepra, et isciade à Lamia causata pro Nuce Beneventana.

CASUS PRIMUS.

Ulier quaedam propter longam familiaritatem curiositate iocosa ducta, quam cum vetula strigimaga habuisset, excitata ad ludos Nucis Beneventanae adire, non vero, sed ludendi animo, Principis sectam sectaturam ter promisit. Vetula verò adeptae amicitiae laeta, ut suo Principi eam explicaret, ac ad standum promissis confirmaret, ludos inexplicabiles, lauta convivia, venereaquè gaudia, et amplexus dulces callidis quibusdam verbis amplificabat; monebat ne unquam signo Crucis signaret, nec corde, nec verbo nomen Iesu, vel B.V. Mariae, aliaque; sancta verba nominaret, deditquè etiam unguentum ut nocte ventura hora 4 bracchia, crura, nates, cunnum, pectusque; leniret, insufflato prius quodam pulvere in mariti collum, ut profundè dormitasset tota nocte, dixitque; ut quid [p. 66 modifica]optaret ad equitandum, baculum ne an hircum, Asinum, Canem, et c. explanaret. Subdidit illa simulatè, doce me prius agendi modum domi meae, interim cogitabo de equo; subridens lamia se libenter id facturam. Nocte adventante per ossa mulieris quidam terror cucurrit, ruminans nefanda interdicta sibi è vetula, et Angelus Sanctus Custos internè (credo) dissuadebat nè scelus illud magnum committeret, cum ecce ventus quidam, et oculis visa lamia submissé loquens, age? age? unge? nam maritus tuus dormiet, cùm postea breve gaudendi tempus habetur. Illa terrefacta subdit, ij, ij tu? Ego quidem nolo Creatorem meum Iesum offendere, iocosè promisi; Torva, perfida strix ira tumefacta statum ceù spuendo igneum, et faetidum in mulieris faciem insufflavit, ictumque; in osse scio dextro eiaculavit, ac tota nocte exurentem faciem tulit, ita ut mane ceu lepra infecta lectulo iacebat cum isciatico dolor. Dolor enim ab osse sacro usque ad pedem dextrum descendebat. Quam historiam inscio marito iuramento mihi patefecit dubitans de aliquo maleficio. Dum haec in arce Benev. narrabam cum D. Dominico Procaccino de Monte S. Viti, nepotis tamen nobilis scriptoris Calisti Procaccini.

[p. 67 modifica]Petijt nobiliss. Dom. D. Iulius Vintimilia patritius Ard. Benev. Quomodo poterat expiratio illa lepram excitare? Ego aliud exemplum narrabam cum Sprenger. pag. 55 naturaliter enim in mestruosis mulieribus, vel cacoethicis vi contagij ex suo viro sanguinem corrumpendo, et evocando potest id causari, sed non affirmari approbe in casu nostro. Neque possumus dicere, quòd fuisset ex applicatione venenorum, quia praefagire non poterat, an mulier sibi morem gestura recusasset; Ergo tenendum est fuisse à Daemonis vi lamiae magistri, ira moti ad vendictam suae delusae ancillae. Probat id doloris isciadis causa, nempè ictus, qui ad ae humores crassos traxit vi daemoniaca. Addo etiam Dei permittentiam, ut mala familiaritas, nimia curiositas puniretur.

Curata fuit lepra ratione divina, et medica, inter haec persuasi offerenda vota, ac preces S. Ianuario nostro Episcop. impulsus miraculis leprae, quae corripiebantur, qui lascive dormitabant in suo cubiculo. Tum dicendam orationem leprosi Matt. 8. Marc. 1. Domine si velis, potes me mundare, quae cum medicis etiam auxilijs fuit curata, tamen post annum expiravit eodem tempore.

[p. 68 modifica]

APPENDIX MURCHONO.

De mala conversatione prohibenda.

P

Lura tibi dicenda non corrispondentia tuo pio Dominatori D. Illustriss. Michelang. Bagliono Marchioni N.P. quae velo silentij velo, fuge malam conversationem, nam Plutarchus lib. de cogn. vero amico ab adulatore, notavit tantam habere vim assiduam consuetudinem, ut imprudenter exprimamus vitia eorum, cum quibus agimus, unde Euseb. lib. 6. de praepar. Evan. S. Bonos quippè mores conversatio prava corrumpit, sicut etiam pravi mores proba conuersatione corriguntur. Seneca tertio de ira sumuntur à conversationibus mores, et ut quaedam contactu in corpus vitia transiliunt, ità animus mala sua proximus tradit. Ebrietas convictores in amorem vini traxit. Impudicorum caetus fortes etiam viros emollit. Avaritia in proximos virus suum transtulit: eadem è diverso ratio virtutum est, ut omne quod secum habent mitigent. Nec tam valetudini profuit utilis regio, et salubre coelum, quam animis parum firmis in turba meliorum versari.

[p. 69 modifica]Difficilè quidem potest evadere, qui degit in regione pestifera, vel non humectari sub aquis, ità pravorum conversationes, quae leprosis, et morbis pestilentibus assimilantur, tactu, propinquitate, et aspectu nocentes. Sic optimè consuluit Ficinus. Memento denique effrenatos, et imprudentes, et malignos, ac infelices procul fugere, hi namque malorum pleni Daemonum, vel radiorum, malefici sunt, et tanquam leprosi, pestilentesque non solùm tactu nocent, sed et propinquitate, et aspectu, sanè propinquitas ipsa corporum animatorum putatur esse contactus propter efficacem vaporum exhalationem foris à calore spiritu affecto manentem. Maximè autem pestilens erit flagitiosorum familiaritas, atque crudelium 3. de tripl. re 23. ideò vulgò, Fà le spese al buono che ti ricorda.

Vir bonus est quis?

Qui consulta Patrum, qui leges, iuraque fernat. Non solùm conversatio dicta, sed pravi obiecti praesentia, turpiaque verba, et bonos vitiant mores. Lactantius spectacula cuncta damnavit lib.7. de cultu vero 20. Histrionum impudicissimos motus, Mimorum adulatoria de adulterijs, scenas corruptelas vitiosiores, comicas fabulas de stupris virginum, [p. 70 modifica]de amoribus meretricum fingentes, libidinum flammas, seù irritamina, quae omnia à veris zelosis Pastoribus, vel interdicenda, vel corrigenda. Narrat Plutarchus de amat. enar. de Strabone, qui Aristocheam formossissimam puellam nudam videns, in eam magno utriusque malo exarsit, sunt exempla ferè innumerabilia, ut in specul. exempl. in Prato Florido, et recordor Susannae, cuius visus mutavit senes in iuvenes Daniel 13. Davidis, et Bersabeae. Nec nos sumus Davide Sanctiores, vel Salamone sapientiores, vel Samsone fortiores inquit S. Hieronymus, idcircò oculos nostros avertamus, ne videant obiecta vana, et periculosa. Gēntiles etiam legimus haec evitasse. Augustus ex Svet. cap. 44. Foeminis ne gladia ores quidem, nisi ex superiore loco spectare concessit: Athletarum vera spectacula muliebrem sexum submovit, habes C. de repudijs, l. consensu, §. vir quoque licuisse marito repudiare uxorem, vel fine iusta, vel probabili causa fortis pernoctantem, vel Circensibus, vel Theatralibus ludis, vel arenarum spectaculis in ipsis locis, in quibus haec assolent celebrari se prohibente gaudentem, ut Semphronius suam repudiavit uxorem, quod ludos funebres spestasset, hinc rectè Lacedaemoni non solùm imagines, sed li[p. 71 modifica]libros etiam Archilochi parum pudicos a sua Repub. iusserūt exulare, lib. 6, cap.3. Val. Max. nam.

Verba movent animos, oris lascivia pectus
Pulsat, et in venus semina mortis agit.

Leges Romuli erant, ut refert Plin. in vita, quòd qui coram foeminis obscaenum aliquod dixisset, non secus quàm homicida puniebatur, quod Iuris Consultus aemulatus, l. item apud Labeonem, §. qui turpibus, ff. de iniurijs, iniuriarum voluit teneri, qui cum muliere turpes sermones miscent, ideo cum S. Paulo Apost. ad Ephes. dicamus, Fornicatio autem, et omnis obscaenitas ne nominetur quadam, apud vos, sicut decet Sanctos, nam libidinosi sunt mortale peccatum, ut explicat lib. 9 d. 45. num. 39. contra Sanchez de Mat. t. 2. haec etsi de terminis tamen, ut utilia apponere licuit, plura forsan in historijs.