Franz Moroder da Costa

Un batesimo duto bagnà ../4 ../ IncludiIntestazione 13 novembre 2015 50% Da definire

4 Teatro ladino (Ampezzo)

Un batesimo duto bagnà


teatro da ride betù ‘sò da


Franz Moroder da Costa



Parsonaje:

Tone
L osto
Bortel da Gnoche
Outre tré o cuatro
Tone: (meso seco, el ciacolea col osto) Ben ben, ... coscì po, ... cemodo

che te dijee, ió e tu ... te capisces ben, nosoutre doi ... ades ca son propio i pi ece!

Osto: Po scì scì, Tone, t as propio rejon!
Tone: On stà sote ra naia insieme, senpre insieme, su ra tèra e inze r

aga ... e ades sarà chel che sarà, elo po ero?

Osto: Po scì scì, Tone, toa da doi anche chesta!
Tone: Te pos anche me dà ra man, sasto? Parceche, dapò duto, son

un pare de familia e ...

Osto: Và ben, và ben, sanin dapò Tone, e varda de ruà a ciasa intiero
...
Tone: Aì, aì tiò, ... no son mia cioco no ... Canche i à bateà sò fiol, un

pare el podarà pura esse contento, ebe rejon o no?

Osto: Ma zenza de outro!
Tone: (el cianta) Aee na lioseta, na lioseta inze toulà ...
Osto: Par piazer, Tone, scoteme. Se passa Bortel da Gnoche, o l te

mena direto in prejon o l te denunzia, parceche te sos drio a fei massa sussuro: varda che da sta ora i drome dute inze l paes!

Tone: Ce? In prejon ió, un pare de familia? Tiò pizo, dapò de na bela

festa come chera de ancuoi, podarei ben fei nafré de sussuro, o no? (El ciapa l osto a brazeto, e l cianta).

Osto: Te preo, Tone, scoteme, no craia massa, che te me descedes

duta ra vila!

Tone: No te sciouda po tanto, lascia l festide a mi, se chi de ra vila i à

sòn i dromirà un outro dì ...!

Bortel da Gnoche: (drio l paré) Bona ‘sente, scotame, el cianpanin l à

ormai batù res dodesc. Res dodesc!

Osto: Asto sentù, Tone, ce che l à dito Bortel da Gnoche? Varda de te

tramudà alolo a ciasa, che sedenò no te ra fesc franca: chel là el podarae ruà ca de doi menute!

Tone: Ha ha, lascia pura che l rue chel zibioco: me ra fejo finamai

sote da ra paura ...

Osto: Dai mo, Tone, varda che a ciasa t as na femena e oto pize che

te speta!

Tone: Aì, l é vero, t as dito polito, osto: son un pare de familia e

vado a ciasa vorentiera: el guardia el pó me fermà duta ra otes che l vo, ma da mi no mancia nuia. Asto capì?

Osto: Aì, aì, bona note Tone.
Tone: Note osto, e varda de dromì polito! (El sin và e l cianta) Aee na

lioseta, na lioseta inze toulà ... (El s inzanpedonea e l toma su par na bia de legnes) Hoplà, ci elo chel insemenì che lascia ra legnes inze meso strada? (El se bete danoo a ciantà).

Osto: (El varda Tone che sin và) Oh, sto ca l à ciarià danoo: el no bee

mai nuia, ma ancuoi el s à ciapà malamente, ‘sà che l à sete pizores, i é ruà el mas-cio, e l é fora de ra vies, se pó ben capì ... Ben, ades Tone l ei scorto, e me tocia ‘sì a vede del sento. Canche chel ospia d un sartuó el taca co ra sò laires, no te enes mia pi in nuia con el!

Bortel da Gnoche: (drio l paré) Bona ‘sente, scotame, el cianpanin l à

ormai batù res dodesc. Res dodesc, digo!

Osto: (el i fes drio al guardia) Res dodesc scì, res dodesc, besen che me

sentree a studà ra lumes, sedenò me tocia pagà anche ra multa pede ... (el sin và inze in ciasa).

2° cuadro

Bortel da Gnoche (el varda ra ciasa, e l fesc demoto co ra man) Ce?

Varda varda ... ades no n é pi lun, e fin ignante l ea là che l fejea duto un rejistro ... Aha, canipa che no te sos outro, fin che no n ei voltà l ocio! Aì, aì, epò t inpizes danoo ra lun, duta ra funestres es sarà inluminades, sei ben cemodo che te fesc. Ocio che ó ... can da ua, te ciapo ben na ota o r outra, ra leje l é da ra rispetà, i m à betù ca par chel. Ordin e pasc vo esse, inze l nosc paes, sarae massa bel se dute fejesse senpre chel che i vo! Ma co sta ‘suoia no se ara mia tanto, eh no po! Son ca par chel. Coscì ra no dura, ve l digo ió ... Osto dei corne, te fejo ben vede ió! (co na osc nafré pi fina) Varda de prozede, se no te vonso con sonsa de bosco ... no fesc massa el busaron, se no te rues in prejon ... Ha ha ha ... Asto capì? E ades, min vado. (el sin và).

3° cuadro

Tone: (el rua inze da man zanca) Piscioi de tanbure, i min à fato un

outra de ra soes ... I m à inciodà su ra porta ... ma ve carsemeo ben ió! ... (El vede un restel poià su par el muro, e l crede che see chel che stà pede el) Ah, varda ca ci che se vede, ra vejinanza. Bona sera vos, ei abù un pizo, saeo, bianco e ros e bel pasciù! L on ormai bateà, cemodo che vo esse. El sento l é Bepe sartuó, ma chel rospo in ciasa el no n à gnanche un cuartuzo de vin, aeo capì? On abù un pizo! L à gnon Stefin! (El cianta) Vienì ca, dajeme ra man, saeo, son un pare de familia! Ancuoi no n aé voia de ciacolà, gnero? Ce mai segnal? Sé invidios, parceche ei abù un bel pizo, e vos aé solo femenes ...Và ben ben anche pizores in ciasa, ma un pizo (el se bate su ra costes), un pizo l é duto un outra roba! Mostro, ce un amigo, assà almanco da me dà ra man, ce vejinanza elo chesta? Ocio che ó! V insegno ben ra creanza! (El lèa su, el tol el restel e l i dà ‘sò cuatro pugnes: dinprin el no và adora a l ciapà, e canche l tocia, el scaaza el manego). Aha, sta passada ve ra recordaré par un toco: ades ciapà su i vostre copete e ‘sivin fora de ciasa mea! (El se scenta ‘sò sul voro del brento e l se tira fora i scarpe). Mancomal che son a ciasa, l é stà ben longo sto batesimo, ma bel, no manciaa propio nuia. Sarà meo che me conze ‘sò pede l fornel, coscita no descedo negun (el toma inze inze l brento voito). Ospia, ce dura sta bancia ... el piumin se l à tolesc chera femenes ... passienza ... ancuoi son contento, anche se me tociarà dromì col cu descuerto ... Ha ha, stassera el sartuó el ruarà a ciasa con un balon, e ió son ca che roncio pede el fornel ... (el se bete a roncià).

4° cuadro

Osto: (el vede el sartuó fora de porta) Note, sartuó, se te ciates Bortel da

Gnoche, no stà mia a i dì da agnoche te rues, l é ormai res dodesc sonades da un toco!

Sartuó: Osto de chi de Tone, lascia che te dighe ce che penso. Par via

de Bortel da Gnoche, ra storia l é chesta: un cadaun, dute on ra nostra parte de rejon. E coscita in on un grun, de rejos, una par ogni un che ra vo aè, parbio. L é chel che insegna ra “filosofia isterica”. E fosc l é meo che te i dighe, un par un, i prinzipie de sta scienza moderna. Co see a Pariji ...

Osto: Và ben Bepe, bon coscì, te credo, ades và a ciasa anche tu. Ca

de poco l é dì e Bortel da Gnoche ...

Sartuó: Chestes l é solo ciacoles. Se ra vardon dal ver de ra rejon, i

guardies i no n à rejon né de vive né de lourà: e te digo anche l parcé: ... canche see a Pariji ...

Osto: Par piazer Bepe, feniscera, ei capì ce che te vos dì!

Sartuó: Osto de chi de Tone, parla canche ra pites piscia! Donca, se vardon ra ‘sente d ancuoi, asson ben da dì che ...

Osto: (duto sustà) Signor, ve preo, vardà in ‘sò ...
Sartuó: Eh scì po, scior osto, ei da dì che ancuoi l é pi fiedo inze l

mondo, l é tanto pi fiedo de na ota: solo par in dì una, a Pariji ...

Osto: Bepe, varda che son drio a m inbestià ...
Sartuó: Sparagnave ra ciacoles par canche ei fenì. Ben, agnó see ruà?

Ah, aì, su ra rejos de ra parsones ... Vedeo, bona ‘sente, chesto l é el fei e l desfei de ra politega, l é chel che ei vedù canche see a Pariji ...

Osto: Bepe, varda che te scèndo in cuatro toche, se no te ra fenisces

co ra tò monades!

Sartuó: Amigo, te sos propio un grobo, ma coi pi fortes l é senpre

meo zede ...

Osto: (el sin và e l disc) ‘Sivin sul musc tu e ra tò Pariji!

Sartuó: Chesto sarae stà el pi bel discorso che ei fato ancuoi, ma sto macaron zenza cultura el no m à lascià daerse bocia: el no sà gnanche ce che l é, ra cultura! Pecà che no pos dì duto chel che sei, inze sto bujato. No pos fei nuia, meo che m in vade a ciasa. (El fesc par sin ‘sì, e l vede un erlo tacà su) Ah, varda varda, l é ca anche el pioan: scusame, ve preo, bondì ades! Ancuoi on bateà un bel tos, gnero pioan? No n aeo vedù Tone? Chel el s à portà a ciasa na bela scimia stasera! Cemodo se dijelo, na scimia, na bala, na stopa, na cioca, e ce na cioca! Ha ha, no n assà gnanche da i fei ra predica, in duto l an el no fesc mai bala, gnanche na ota ... (El smira via el pioan del traes) Mostro, pioan, me par che ancuoi no n é propio ‘sornada. El no bee mai pi de un cuartuzo, ma chel l i à petà pi del solito ... par un bel batesimo besen fei festa, o no? (El proa a sin ‘sì) Note, Pioan, dromì polito! (El sin và fora a man zanca).

5° cuadro

Bortel da Gnoche: (el rua inze da man dreta, el varda intorno ma l no

vede Tone inze brento) Can da ra ceres, son ruà danoo massa tarde! L ea propio ca che l jestarlaa, chel can da ua ... ca l aea da esse. Ca l é chel bujato agnoche se ciata dute i cioche e i barabes de ogni sorte. Osto, te l digo pa r ultima ota: ra leje l é da ra rispetà, m intendesto? Ió son ca par chel! Agnó ‘siaraelo a fenì el nos paes se calchedun no vardasse de l tienì in ordin, ancuoi che l mondo l é pien de ladre, canaies s in ciata una par cianton e ra femenes es no stà pi a ciasa come na ota? Par chel t as da i tende, osto! Se me stizo dassen, deento na bestia. Ce vosto saé, na canaia come chel Tone, co l é cioco el podarae anche dài fo a un toulà o ‘sì a robà inze calche ciasa ... E ió no pos lascià che suzede sta robes ... L é ra cossienza che me disc de i tende, che no suzede malagrazies ... Robes coscì es no n à da suzede inze l nosc Comun! Asto capì, osto de chi de Tone, ió son ra vendeta in parsona! (Se sente Tone che roncia) Oiuto, ce suzedelo ades? Ca in é un che tira i ultime, e chiste l é propio i ultime ... (duto spasemà). I n à copà un! Oiuto Signor, me trema finamai ra janbes, mangare i é drio a l strangorà, e ió ce ebe da fei? No, no me fido gnanche a vardà, vienarei a vede doman bonora ... Dal piol de ciasa ruo ben a vede fin ca ... Meo che me ra taie: se ruo a ciasa zenza un cortel inze ra panza, l à da esse de seguro un miracol ... (El sin và).

6° cuadro

Sartuó: (el rua da man dreta e l se scenta sul voro del brento) Me sà ben

da stragno che see coscì scuro, dapò de un bel batesimo: no se vede un cuarto de luna, no n é gnanche na stela ... e ra strada ves ciasa mea ra no fenisce pi, l é meo che pousse nafré (el se scenta ‘sò). Ma, ades che me penso, ci one bateà ancuoi, un pizo o na pizora? Sacra..., me piajarae ben el saè. Se deenta coscì desmenteoi parceche se sà massa, par chel ci che sà depì i se desmentea pi robes e i à senpre ra testa par aria ... m inacorso ben, da ca inaante sarà meo che lasce nafré da banda ra mè scienzes. Tiò, sartuó, pensi mo sora, eelo un pizo o na pizora? A mi me sà che ... Ben ben, l é conpain ... (el se tol ‘sò l ciapel e se l bete sote l brazo). Ma, agnó sone ca? (El se varda d intorno e l palpa el brento). He, sartuó, te sos a ciasa toa, e te sos scentà sul voro del tò lieto! (el vede i scarpe de Tone, e un outro pei ‘sò par pede).

Ca l é i scarpe da broces, ma ... in é doa pera! ... E ió in ei un pei in duto me, no capiscio ... Chi noe m i arà portade San Nicolò ... (el varda l ciapel) E ca, ce ebe inze man? Ha ha, sartuó, ca l é algo che no và ... Chesto intanto el beto sote l lieto. (El ficia el ciapel sote l brento).

Ades, sartuó, tu te lasces ra vita publica e te t in vas inze coa. Ra orazios te pos ben es dì anche conzà ‘sò! (El se tira fora ra ciamesa). Note, sartuó, drome polito. (El se conza ‘sò inze brento). Oiuto Tesa, ma ce elo inze ca? L é calchedun outro inze l mè lieto!

Tone: Madosca, ce suzedelo?
Sartuó: Spiuma del demogno, ades te enes fora da là! (El fesc par el

parà fora).

Tone: Dori, Piero, Tita, vienì a me dà na man, portame un faral, in é

un che vo vienì a robà a ciasa mea. (I fesc par se dà)

Sartuó: Ce disto su mo, marsoco?

Tone: Coré, coré, i ladre, i ladre ...!

Sartuó: Raza de medol, te tiro l col se no te tajes! Ce festo inze l mè

lieto? Ce festo, dime? Tone: Coré, coré, che sto sassin el vo me tirà el col ...!

Sartuó: No te me fesc gnanche nafré de pecà, sasto, canaia d un

lasaron!

Tone: Diame, diame, el me copa ...!

7° cuadro

(Tré ome con un faral, i vien inze da man dreta) Ce suzedelo mo? ... Ce

mancelo? Elo suzedù na desgrazia?

Tone: Vienì a me dià, ca l é un ladro!
Sartuó: Sto lasaron ca el vorea vienì a robà in ciasa mea!

Un garson: (ruà là propio in chera): Agnó ebe da me bete?

Prin on: I se dà, i se dà!

Bortel da Gnoche: (drio l paré) ‘Sente, scotame! Son r autorità! (El bete fora el nas, ma l no se fida a vienì inaante). Tone: No m interessa nuia, ió te tiro el col istesso! Te mazo!

Bortel da Gnoche: Aeo sentù? “Te mazo” l à dito! Sto ca el no n à

remiscion par negun! (El pensa su un iejo, epò l disc) Soutai sora, ome! Tendei che con un coscì no se sà mai ce che pó suzede! Un òn: (el varda inze l brento) Po, ... ma sto ca l é Tone! E chel outro l é Bepe sartuó!

Un outro òn : Ste doi ancuoi i aea un batesimo!

El garson: A mi me sà che nafré de batesimo el i fejarae ben anche a lore doi ... (El daerse ra spina e l inbianda dute doi inze brento).

Tone: (el proa a leà su e l toma fora del brento) Ce fejeo po, seo mate? M

aé duto inbiandà!

Sartuó: (dal brento) Mostre de tosate, fenira ades, che me soféo!

Ome: (i se ra ride) Ha ha ha, coscì mo và ben! (Tone e l sartuó i s insonea ‘sò, i se suia i ciaei e l mus; el sartuó el se porna co ra mas sul siolo e i se varda inze i oce, nafré matonide)

Sartuó: Ma varda ti, te sees tu, Tone!
Tone: Stanpion che no te sos outro! Saee ben che see ió!
Sartuó: No te fesc po tanto de mereea, sasto, che a bateà un pizo l é

senpre na gran bela festa!

Fin