Stóries e chiánties ladines/XV
 |
Questo testo è da formattare. | |
| ◄ | XIV | XVI | ► |
XV. L Bracon e l Dragon.
Sůra Badía bëgn n’ òra grana e intīra
Vèghen na dlīža sůn na gran colina,
Chiaşa per ki kĕ prëia crida e leşīra;
Picera vè la dlīža, d’ ért půc fina,
Mò ëla contëgn n miráco, na crůž santa,
Kʼ éžaodëš l pichiadů, kĕ prëia iló e chianta.
Per revè sů è sfadiòşa e ria la strada,
Mò can kʼ an è revá, sënten ligrëza
Per èster pró la crůž in alt alzada;
Vista góden iló dĕ contentëza:
La val del Gader, Půtia, Marmolada,
Gherdenácia, Boá, Cisles è in parada.
Sůra la dlīža s’ alza a gran altëza
N crëp dit “Sas da la Crůž” da gënt ladina;
La Varèla, bèl crëp dĕ gran longhëza,
I féž compagnia scèc bona vigina;
A sů pīš ái la bèla mont dĕ Fanes,
Abitada denant da troepes Ganes.
Sů insom Sas da la Crůž èl na gran gròta,
Itĕ tel crëp in it col tëmp sgiavada;
Móla vèla e důt l crëp incërc kĕ gòta;
Da vèdlamënter stéva iló jetada
Na gran bisca, n dragon da la pèl důra,
Kʼ aspetava dí e noet per mangiadůra.
Šʼ ël pasā spó n chiamůrč, sī bëc sī chiòra,
Sibĕ aşó, sibĕ aşóra, o val agnèla,
Val manşon, val famëi, sī tért sī adòra,
Sbalzā fóra la bůrta bèstia snèla,
Saltava adós a chièz kʼ iló pasava
E l strascinā tĕ gròta e sel mangiava.
Iágri trëí lʼ ā con kël dragon porvada
Con stlóp, con dʼ atres érmes bëgn temprades,
Mò vignʼ òta l dragon lʼ ā vadagnada
Ed ā fat dĕ ki trëi bones marnades;
Tría ava abů spó la bèstia spaventòşa,
Vignůn skivā la gròta prigoròşa.
Péž á l dragon, mò chi l mangiè sta fóra;
Pati mësel la fan la spaventòşa;
Troeč dís a manchia l córp kël kʼ ël adóra;
Tĕ këla pëna plů kĕ tormentòşa
Lascia l dragon dĕ noet sůa bůrta tana
Per kiri contra sůa fan val da lana.
Ël jora sůra l crëp jů in Armentára,
Olá kʼ ël è dĕ bīsces abondanza;
Fanes, Fóses, inkina mai Fodara,
Val dĕ Badía, la mont dĕ Travernanza
Ilominëiel dĕ cụč tan sůa jorada,
Plů cụč kĕ nĕ sī pion dĕ scortelada.
I půri contadins, důtʼ sĕ lamënta,
Kĕ l bůr dragón féž gran dan a sůs stales;
Mò důtʼ sel tëm scèc fůc e sĕ spavënta.
Les půres bīsces, degůn aiůt ne nʼ áles;
Les stales è da důtʼ arbandonades
Ed inch les viginanzes dër skivades.
Jů a la Plī dĕ Marò la òta vivóvel
N iágher, kʼ ḗ l miů dĕ důta la bakëta;
Chièz kʼ ël odṓ dĕ salvergin toróvel
E fageṓ per ki crëp na gran vendëta;
Tlamé Bracon ḗl dlonc da gënt ladina,
Da Colfòsc fina fóra Plīscia e Rina.
L Bracon alda del bůr dragon dĕ Fanes,
Dʼ i granʼ dans fatʼ a gënt kĕ sĕ lamënta;
Contan aldel dĕ sůa pèl e sůs zanes,
Tĕ só bochion a fila inkinʼ a trënta;
Dí e noet pënsa l Bracon a la revina,
Kĕ féž l dragon a půra gënt ladina.
La Plī láscel, traoşëia l Plan bèl adòra
E tól dĕ Solegëi, leşīr, la strada,
Růa sů insom dan dal tëmp kĕ gënt ožòra;
Lʼ altëza, Bůš da lʼ Èga spó tlamada,
I déora dĕ La Val la gran valada,
Rica dĕ pra e dĕ chiáoşa iló arlevada.
Dĕ Romestlons l bèl pič bagn scognů pasel,
L café còl lat spó tólel şëgn tʼ a Spësa,
Páia chièz kĕ lʼ ostí ó, l priš orů nʼ arbásel,
Sĕ tëgn spó ‒ jů La Val sonavi a mësa ‒
Al trů lérc dĕ la gran mont Armentára,
Fornida dĕ bī pra scèc mont dĕ Frara.
L Bracon da bon crestian va tĕ capèla,
Per ater dlīža da la Crůž tlamada;
Injonedlé da iló dan la Crůž bèla,
Da Cristo per nòs pichiadůs portada,
Nëtel só cụr da còlpes cometůdes
E prëia Maria dʼ i fa les mans segůdes.
Lʼ orazion dṓ dovèr fata e fenida
Sĕ léa l Bracon e tól del Sas la strada,
Kĕ mëna travérs l crëp, dĕ róa corida,
Ki kĕ nĕ tëm la ciornitè e sbrisciada
Sů insom l bèl Sas dĕ gran sopérbia e altëza,
Bëgn kĕ con gran fadía e con gran stankëza.
Apena růa l Bracon gaiért sů la piza,
Kʼ ël vèga půc da lonč l dragon tʼ na pata,
Ingromè adụm con còda longia, spiza;
Sůn pici pīš la pata vèghel fata,
Da na pèl důt dĕ důrz anī corida,
L cól lonc, la bòchia bëgn dĕ dënz fornida.
A sorëdl sta l dragon dlongia sůa gròta
Bèl fóra insom kël gran crëp sů la crésta;
Vigni tan dál al chiè na piča straòta,
I oedli lominůš scèkĕ per val fèsta,
Conšideran del Gader la valada
E dʼ i bī crëp incërc la gran levada.
L dragon bampa l nemic, só cól destirel;
Da sů oedli vëgnel fůc scekĕ ria saíta;
Da bůr ormon bèl plan inant sĕ tirel
E sĕ strascina sůn sůa bůrta vita;
Sůa bòchia spalankëiel cụcena, grana,
Den grụm dĕ dënz bī blancʼ e spič la tana.
L Bracon vèga l gran prigo, kĕ manácia.
Ten santiámen èl ingignè e meşůra;
Con man frëma, kĕ stlóp mai nĕ strabacia,
Lascel cërá sbarada sëchia e důra
E tòca l dragon bèl tʼ a mèz la bòchia,
Kĕ la bala tʼ i féž tel chiè gran lòchia.
L sanc bèl fòsc piscia fóra scèc fontana
E sprinza lonč e lérc sůn këles crëpes;
L dragon, da fʼrida tormenté stragrana,
Sĕ berdòra sůl vënter, spinè e rëpes,
Ël cigognëia dal bůr gran mé, kʼ ël důra,
Kʼ an lʼ alda dlonc sůn këla gran largůra.
L Bracon, dĕ keš momënt sĕ nʼ aprofitel,
N cortèl lonc e lérc, taiënt tirel dĕ vaína;
Con kël a kël bůr mòstro şëgn tʼ i sitel;
Lʼ andèla, kʼ è plů kʼ atra bèla e fina,
I cácel sòt al vënter con gran fórza
Per nʼ èster la pèl důra iló scèc scórza.
L dragon toké tel vi sĕ straòč ed ůrla,
Scèc pëš, tůt fóra dʼ èga, sĕ berdòrel;
Masa dī al bráo Bracon, kʼ á prèscia, důrʼla,
Per fa na fin, sòt l vënter it dlonc l fòrel:
L dragon, dal mé rabiůs, féž na sforzada
E sbalza sůra l crëp ju con tonada.
Jʼ a pè del crëp sĕ frëmel e sʼ arkita,
Destenů tĕ na róa longia, ménuda;
Iló á kël bůr dragon feni sůa vita
‒ Ël fóva vérs la fin dĕ bèla insciůda ‒ ;
Plů tért na tófla iló per recordanza
Á metů sů la gënt con bèla crianza.
Al Bracon, al bon iágher, án fat fèsta,
Fèsta solèna, grana e meritada;
Inaó nĕ nʼ èl comůn, frazion kĕ rèsta,
Tan lonč kĕ růa i Ladins e sůa valada;
Gran bëgn a recevů les valz ladines,
Per këš rèten chi grazies bèles fines.