Charta europeica da las linguas regiunalas u minoritaras: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Mizardellorsa (discussione | contributi)
Nessun oggetto della modifica
Mizardellorsa (discussione | contributi)
Nessun oggetto della modifica
Riga 263:
ii) d'offrir talas linguas sco roms da la furmaziun da creschids e da la
furmaziun supplementara; u
*iii) sche las pussanzas publicas n'han betg ina cumpetenza directa en il
sectur da la furmaziun da creschids, da favurisar e/u d'encuraschar la
purschida da talas linguas sco roms da la furmaziun da creschids e da la
furmaziun supplementara;
*g) da procurar per l'instrucziun da l'istorgia e da la cultura che la lingua
regiunala u minoritara exprima;
*h) da procurar per la scolaziun e per la furmaziun supplementara da las
persunas d'instrucziun, ch'èn necessarias per ademplir las disposiziuns da las
literas a fin g che la partida contractanta ha acceptà;
Riga 278:
7
0.441.2
 
2. Areguard la furmaziun ed areguard auters territoris che quels, en ils quals las
linguas regiunalas u minoritaras vegnan duvradas tradiziunalmain, s'obligheschan
Line 284 ⟶ 285:
l'instrucziun en u da la lingua regiunala u minoritara sin tut ils stgalims da
furmaziun.
 
Art. 9 Autoritads giudizialas
 
1. Las parts contractantas s'obligheschan, per quels districts giudizials, en ils quals il
dumber da las abitantas e dals abitants che dovran las linguas regiunalas e
Line 291 ⟶ 294:
quest’alinea na vegnian betg consideradas da la derschadra u dal derschader sco in
impediment per ina giurisdicziun regulara:
*a) en las proceduras penalas:
**i) da procurar che las dretgiras – sin dumonda d'ina da las partidas –
mainian la procedura en las linguas regiunalas u minoritaras; e/u
**ii) da garantir che l'accusada u l'accusà haja il dretg da s'exprimer en sia
lingua regiunala u minoritara; e/u
**iii) da procurar che las propostas ed ils mussaments, a bucca u en scrit, na
vegnian betg considerads sco inadmissibels mo per il motiv ch'els èn
formulads en ina lingua regiunala u minoritara; e/u
iv) da rediger, sin dumonda, en questas linguas regiunalas u minoritaras,
las actas che stattan en connex cun ina procedura giudiziala,
sche pussaivel da recurrer ad interpretas u interprets ed a translaziuns senza
ch'i resultian custs supplementars per las persunas pertutgadas;
*b) en las proceduras civilas:
**i) da procurar che las dretgiras – sin dumonda d'ina da las partidas –
mainian la procedura en las linguas regiunalas u minoritaras; e/u
**ii) da permetter cur ch'ina partida processuala sto cumparair persunalmain
davant dretgira, ch'ella s'exprimia en sia lingua regiunala u minoritara
senza che quai chaschunia custs supplementars per ella; e/u
**iii) da permetter la producziun da documents e da mussaments en la lingua
regiunala u minoritara;
: sche necessari cun recurrer ad interpretas u interprets ed a translaziuns;
*c) en proceduras davant dretgiras per fatgs administrativs
**i) da procurar che las dretgiras – sin dumonda d'ina da las partidas –
mainian la procedura en las linguas regiunalas u minoritaras; e/u
**ii) da permetter cur ch'ina partida processuala sto cumparair persunalmain
davant dretgira, ch'ella s'exprimia en sia lingua regiunala u minoritara
senza che quai chaschunia custs supplementars per ella; e/u
**iii) da permetter la producziun da documents e da mussaments en la lingua
regiunala u minoritara; Arts. Cultura
:sche necessari cun recurrer ad interpretas u interprets ed a translaziuns;
8
*d) da procurar che l'applicaziun da la litera b cifras i ed iii e da la litera c
0.441.2
sche necessari cun recurrer ad interpretas u interprets ed a translaziuns;
d) da procurar che l'applicaziun da la litera b cifras i ed iii e da la litera c
cifras i ed iii qua survart sco er ch'ina requisiziun necessaria dad interprets e
translaziuns na chaschunian nagins custs supplementars per las persunas
pertutgadas;
 
2. Las parts contractantas s'obligheschan:
*a) da na betg refusar la validitad d'actas giuridicas redigidas en il stadi mo per
il motiv ch'ellas èn scrittas en ina lingua regiunala u minoritara; u
*b) tranter partidas, da na betg refusar la validitad d'actas giuridicas redigidas en
il stadi mo per il motiv ch'ellas en scrittas en ina lingua regiunala u
minoritara, e da prevair ch'ellas possian vegnir utilisadas envers terzas
Line 336 ⟶ 338:
cundiziun ch'il cuntegn da l'acta las vegnia fatg enconuschent tras quella(s)
persuna(s) che al fan valair; u
*c) tranter las partidas, da na betg refusar la validitad d'actas giuridicas redigidas
en il stadi mo per il motiv ch'ellas en scrittas en ina lingua regiunala u
minoritara;
 
3. Las parts contractantas s'obligheschan da render accessibels, en las linguas
regiunalas u minoritara, ils texts legislativs naziunals ils pli impurtants dal stadi sco
Line 348 ⟶ 351:
mesiras qua sutvart, e resguardond la situaziun da mintga lingua, s'obligheschan las
parts contractantas, en in rom raschunaivel:
* a) i) da garantir che las autoritads administrativas dovrian las linguas
regiunalas u minoritaras; u
**ii) da garantir che lur agentas ed agents che han in contact direct cun il
public dovrian las linguas regiunalas u minoritaras en lur contact cun
las persunas che sa drizzan ad els en questas linguas; u
**iii) da garantir che las locuturas ed ils locuturs da las linguas regiunalas u
minoritaras possian far dumondas a bucca ed en scrit e survegnian ina
resposta en questas linguas; u
**iv) da garantir che las locuturas ed ils locuturs da las linguas regiunalas u
minoritaras possian far dumondas a bucca ed en scrit en questas
linguas; u
**v) da garantir che las locuturas ed ils locuturs da las linguas regiunalas u
minoritaras possian preschentar valaivlamain documents ch'èn vegnids
scrits en questas linguas; Charta europeica da las linguas regiunalas u minoritaras
*b) da metter a disposiziun ils formulars ed ils texts administrativs che vegnan
9
0.441.2
b) da metter a disposiziun ils formulars ed ils texts administrativs che vegnan
utilisads en general per la populaziun en las linguas regiunalas u minoritaras
u en versiuns bilinguas;
c) da permetter a las autoritads administrativas da rediger documents en ina
lingua regiunala u minoritara.
 
2. Areguard las autoritads localas e regiunalas dals territoris, en ils quals exista in
dumber da locuturas e locuturs da la lingua regiunala u minoritara che
giustifitgescha las mesiras qua sutvart, s'obligheschan las parts contractantas da
permetter e/u d'encuraschar il suandant:
*a) il diever da las linguas regiunalas u minoritaras entaifer l'autoritad regiunala
u locala;
*b) da permetter che las locuturas ed ils locuturs da las linguas regiunalas u
minoritaras possian far dumondas a bucca u en scrit en questas linguas;
*c) da laschar publitgar ils documents uffizials da las autoritads regiunalas er en
las linguas regiunalas u minoritaras;
*d) da laschar publitgar ils documents uffizials da las autoritads localas er en las
linguas regiunalas u minoritaras;
*e) da laschar duvrar las linguas regiunalas u minoritaras a las autoritads
regiunalas en las debattas da lur assambleas, senza dentant excluder il diever
da la(s) lingua(s) uffiziala(s) dal stadi;
*f) da laschar duvrar las linguas regiunalas u minoritaras a las autoritads localas
en las debattas da lur assambleas, senza dentant excluder il diever da la(s)
lingua(s) uffiziala(s) dal stadi;
*g) da duvrar u d'acceptar las furmas tradiziunalas e correctas dals nums locals
en las linguas regiunalas u minoritaras, sche necessari en colliaziun cun la
denominaziun en la(s) lingua(s) uffiziala(s).
 
3. Areguard ils servetschs publics che vegnan exequids da las autoritads
administrativas sezzas u per incarica da quellas, s'obligheschan las parts
Line 395 ⟶ 398:
vegnan duvradas, resguardond la situaziun da mintga lingua ed en in rom
raschunaivel:
*a) da garantir che las linguas regiunalas u minoritaras vegnian duvradas cur
ch'il servetsch vegn furnì; u
*b) da garantir che las locuturas ed ils locuturs da las linguas regiunalas u
minoritaras possian far ina dumonda e survegnian ina resposta en questas
linguas; u
*c) da garantir che las locuturas ed ils locuturs da las linguas regiunalas u
minoritaras possian far ina dumonda en questas linguas.
 
4. Per metter en vigur las disposiziuns da las alineas 1, 2 e 3 ch'ellas han acceptà,
s'obligheschan las parts contractantas da prender ina u pliras da las mesiras qua
sutvart: Arts. Cultura
*a) la translaziun u l'interpretaziun dumandada tenor basegn;
10
*b) l'engaschament ed, en cas da basegn, la scolaziun d'in dumber suffizient da
0.441.2
a) la translaziun u l'interpretaziun dumandada tenor basegn;
b) l'engaschament ed, en cas da basegn, la scolaziun d'in dumber suffizient da
funcziunaris sco er d'autras persunas che lavuran tar ils servetschs publics;
*c) sche pussaivel, d'ademplir ils giavischs da las persunas che lavuran tar ils
servetschs publics che han enconuschientschas d'ina lingua regiunala u
minoritara da pudair lavurar sin quel champ, sin il qual questa lingua vegn
duvrada.
 
5. Sin dumonda da las persunas pertutgadas s'obligheschan las parts contractantas
d'admetter u d'acceptar nums da famiglia en las linguas regiunalas u minoritaras.
 
Art. 11 Medias
 
1. Las parts contractantas s'obligheschan da prender las suandantas mesiras per las
locuturas ed ils locuturs da las linguas regiunalas u minoritaras da quels territoris, en
Line 423 ⟶ 428:
indirecta, ina cumpetenza, ina pussanza u ina influenza sin quest champ, tegnend
quint dal princip da l'independenza e da l'autonomia da las medias:
*a) sche il radio e la televisiun adempleschan ina incumbensa publica;
**i) da garantir almain in emettur da radio ed in chanal da televisiun en las
linguas regiunalas u minoritaras; u
**ii) d'encuraschar e/u da facilitar d'endrizzar almain in emettur da radio ed
in chanal da televisiun en las linguas regiunalas u minoritaras; u
iii) da prender mesiras adequatas per ch'ils emetturs da radio porschian
emissiuns en las linguas regiunalas u minoritaras;
* b) i) d'encuraschar e/u da facilitar d'endrizzar almain in emettur da radio en
las linguas regiunalas u minoritaras; u
ii) d'encuraschar e/u da facilitar ch'i vegnian emess regularmain programs
da radio en las linguas regiunalas u minoritaras;
* c) i) d'encuraschar e/u da facilitar d'endrizzar almain in chanal da televisiun
en las linguas regiunalas u minoritaras; u
**ii) d'encuraschar e/u da facilitar ch'i vegnian emess regularmain programs
da televisiun en las linguas regiunalas u minoritaras;
*d) d'encuraschar e/u da facilitar ch'i vegnian producidas e transmessas
regularmain ovras d'audio ed audiovisualas en las linguas regiunalas u
minoritaras;
* e) i) d'encuraschar e/u da facilitar da crear e da mantegnair almain in organ
da pressa en las linguas regiunalas u minoritaras; u
ii) d'encuraschar e/u da facilitar ch'i vegnian publitgads regularmain