romancio

Indice:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu Pleids Intestazione 28 giugno 2020 75% Da definire

Plan d'il Laborant d'il Feld Placi a Spescha
Questo testo fa parte della raccolta Rätoromanische chrestomathie
Vol. IV

[p. 626 modifica]

PLEIDS

da Mantinadas, per rugar per Padrins, per Gratulazuns et Condulatiuns.

(Ineditum nach Ms. Juv.)

[f. 8a] Ün pleid da dumandar mantinadas.

Da tut hanur beinmariteivel sr spus ansembel cun la vossa zund honorada Jgfa spusa nossa stima a respect seigig sagirau oravont. Las novas a nus dadas davart vossas amparmaschuns matrimonialas proclamadas [p. 627 modifica] ad a sieu tembs confirmadas nus han par part ancarschieu, par quei ca coutras ven traig or da nossa societat a cumpangia üña zund respectada amparneivla a zund lagreivla parsuna, tont en risguard da sias belas qualitats personalas sco er moralas, ca ella ha laschau splendurir tenter da nus; ca nus cun dreg pudessen enten ün guiss grau nus cunstrenscher anvers ilg respectiv sr spus, cun nus lamantar, ca el [f. 8b] ei stau aschi galgiard da vangir enten niess jert a prender üña talla flur navend da nus, la quala aschi bi, cun vartits a qualitats exelentas flureva. — Mo pir mirond sin la directiun d’ilg Senger, ch’ei ilg authur da la soinchia leg, a ilg plascher chel ha vi da ses uffonts ca zapen enten ün tal stand, scha stuvein nus safarmar enten nossa protesta, a gir ilg Senger ha faig quei! Ad gual da quel grond benefactur lein nus rugar, ch’el velgig er tuts quels beins, ch’ean necesaris par far viess stand vantireivel, graziusameng cumparchir par ca vus, ault respectai matrimonials pudeias enten quest viess nief stand richameng guder tutta vantira, [f. 9a] pasch, latezia a ruvaus ch’un christrianeivel cor er sin tuts graus sa givischar, par ca quel salvader c’ha mussau sia amprima miracla sin üña noza, cun benedir ils nozadurs ad ils lagrar, Joh. 2. er cumpongig vus cun sieu s. spiert sin vias zund lagreivlas antroqua enten la pli aulta velgiadegia. — Seigig vossa leg cuzeivla sco quella dad Abraham a Sara, Zacharias ad Elisabeth. Seigig vossa leg ferma enten carezia sco quella da Jacob a Rachel; banadescha vus ilg aultischem cun uffonts schi seigen quels a vus tonts Josephs a Bengamings, a las benedictiuns terreinas a vus cumperchidas, vengian muntanidas a promavidas antroqua s’ilg pli tards suentervangionts. — Vivit aschi enten possess [f. 9b] da las pli exelentas benedictiuns sin tuta giavischada lungezia da vitta. Tiers gliergia da Deus, hanur da sia baselgia, consolatiun da voss velgs ad aigna satifactiun da vossas nunmortalas olmas; ad eisei a vus salideivel scha tengig navent niess Senger gis da larmas a dalurs; a vus parchirig da cas cuntraris; duvess aber tiers tut bien, ch’ilg Senger dat er vangir chrusch, schi volvig ell quella enten bien, parca frigs lagreivels sa mussan er tenter las spiñas da las tribulaziuns. — Ven allur er ilg tenbs da far midada or da quest mund; schi vus meinig niess bab celestial, enten sieu glorius raginavel, par ca lou avont la vista da niess spus Jesus [f. 10a] Christus, ilg ligiom da vossa leg possig vangir farmau, vossa carezia perfectionada a vossa felicitad a vus sagirada da semper antroqua semper amen. Ün auter pleid da dumandar mantinadas. Damei ca ei ha plaschieu a quei grond monarch da tschantar ent ilg stand d’ilg matrimoni, ad a vus er da tschantar enten quel, scha giavisch jou ch’ilg Senger velgig vus banadir enten quest nief stand, cun tuttas [p. 628 modifica] quellas benedictiuns, ch’el ha gieu banadieu tuttas cartentas legs schon ent ilg veder testament cun la rugada d’ilg tschiel, ad ilg grass da la terra a tuttas benedictiuns corporalas, mo cunzund spiritualas, a tut quei ca vus po verameng cuntentar a dar [f. 10b] ruvaus a vossas olmas, a pudeigias viver en pasch, a cuvangienscha, a charezia, ad oravont enten un spiert da survir a lgi Senger a far quei ca plai a lgi, ad enten tuttas vossas caussas seigig quei ilg amprim ad ilg pli grond quittau, a suenter da ver cumplanieu questa cursa enten sia tema pudeias ir or da questa vitta temporala cun latezia ancunter ilg saal da las nozzas, a cun lagrament mirar vangind ilg spus da nossas olmas, ilg qual ven a gir a tuts fideivels vangit nau vus mes chars, vus banadieus da mieu bab meit ent a possideit las nozzas cölestialas a perpettnas quella grazia fetschig el a vus ad a nus tuts par amur da sieu s. num a pittra mort a passiun. — Amen.

[f. 11a] Furma d’üña curta gratulaziun par ün particular ad ün spus ad üña spusa.

La veglia buña corispundenz, ad ancunter da mei demussada benevolgienscha mi ha camuvantau, damei ca vus tras la diviña providenzia essas passei ent ilg stant da la sonchia leg, da vangir a metter giu mia obligaziun, cun uhrar a vus ad a la vossa Jungfra spusa ch’ilg aultischem Deus velgig sponder or sur da vus ilg spiert da la pasch, charezia a tema dilg Senger, par ca l’antschatta, ilg miez, a la fin de quel seig banadius, aschia ca vus pudeigias manar vi quel tiers laud da viess schaffider [f. 11b] a spindrader Jesus ilg ver spus da vossas olmas, ca dau sieu custeïvel saung par ün penz da spindrament a sagirezia, ca nus seigian ses ad el seig noss enten perpetten, ad sin la fin pudeigian tras quell viess spus, daventar participeivels da las sias nozzas cellistialas enten tschiel, quei ei aschia mieu einfaltig giavischament ca jou mi hai s’aflau par obligaus da sponder or sur da vus a vossa spusa, ilg senger velgig quel sez sagilar cun ün vartideivel Amen.

[f. 12a] Ün plaid da dumandar mantinadas.

Bein estimau sr spus cun la wossa bein honorada Jungfra spusa!

Wassend sura ch’ei ha plaschieu a Deus sco ilg ver Stifter da la sonchia leig, er vus da tschantar enten ün tal stand, schi ha üna hundreivla cumpangia da mats s’anflau par obligaus tras mei da metter giu lur obligatiuns, la quala consista ent ün curt giavischament, ch’ilg aultischem Deus vus velgig cumparchir sieu soing spirt a la grazia ca vus pudeigias manar vi quel enten pasch, carezia a tema d’ilg Senger da tal guisa par ca viess nief stand seig üna vera sumelgia sin la benedictiun dilg Senger ruvaussig sur da vus a [f. 12b] vies vangir suenter antroqua la fin d’ilgs gis, ad [p. 629 modifica] a la fin fiñit la vossa curssa pdeigias sco vera nembra da la spusa spirituala, quei ei sia chara basselgia, vangir manei enten ilg ver saal da las nozzas celèstialas, a lou salagrar cun tuts beaus perpetnameng.

Ün plaid da dumandar mantinadas.

Ault respectada a hunorada nova leg!

Wies stand enten ilg qual la providenzia vus ha manau ei ün d’ilgs pli aults, considareivels a gronds, ch’ün mai na sapig cun plima descriver ner cun leunga declarar. D’ilg grond monarch, antroqua s’ilg pli bass luvrer d’ilg feld, ca fideivlameng lavurau par sieu amparmer cartschiaun sia bassa clamada tont sco ch’el sa tiers bien da la societad; vez ün spir frigs, ca vengian nou d’ilg s. stand da la [f. 13a] leg. — Nus lein bucca enten questa occasiun plidar da frigs mals, ca leider or dad üña mal antschieta leg enten l’exercizi da la gottlosiadad ad enten carnals dalegs, amblidand vi ilg Senger ean vangi generai ad ean turpiusas maclas stadas par la schlatta humauna! — Na tals objects dein bucca sin quest gi vangir rapresentai a voss delicats prasentiments damai ca la grazia da Deus nus reprasenta exempels avunda da frigs lagreivels vangi nou da legs chan vivieu avont ilg Senger ad ean stai prus! Uffonts ca s’han mussai sco plontas d’olivars d’anturn la meisa ad ean carschi si cun dalegs tiers gronda consolatiun. — Josephs ca davantaven ils muntaniders dad Egipta a d’ilgs Moises spindraders da lur pievel, Samuels prus a gists darschaders, Davids, ca prenden navent las gomgias da lur pievel, a sfugantan lg’anamig ad ilg metten [f. 13b] sut, Salomons ca splanduran enten sabgienscha a richezia a mainan felicitad tenter lur frars — pardagaders da gistia evangalists ca fan asaver grazia a rasan ora lgisch sin terra. Uffonts, ca ounc sin la fin da la vitta da lur geneturs, statten sper lur legs, seran giu lur oelgs, baunclan a bitschan els, a spondan cauldas larmas da racunaschienscha a carezia sin lur freidas vistas rugand par lur benedictiuns; tals ean ils frigs da prusas legs. — Ün po or da quei maneivel ver ca üña leg drizada ent suenter l’ordinatiun d’ilg authur de quela sa esser nagut auter ch’ün seminari da vera felizitad ch’ün po cun tut dreg sur üña uniun matrimoniala da duas parsunas christianeivlas salagrar. — sin spranza, ca cau [f. 14a] tras vengian beras benedictiuns par la societad, las qualas seigian salideivlas sin bears suentervangionts. Questa ei er gual nossa latezia sin ilg gi datt oz wasend dus quallificadas christianeivlas respectadas a stimadas parsunas, da las qualas nus vein gudieu carezia, favur ad amicitia; ca ean suenter la directiun d’ilg suprem ussa ligiadas ansembel cun quel ferm ligiom da la s. leg, s’obligand avont ilg Senger da viver enten cuntinueivla pasch, carezia a cuvangienscha. — Ancunaschent [p. 630 modifica] la forza da la religiun, ca lavura enten wus exellentameng, vasein nus maneivel ilg resultat, ca ven lundrora tier bagegiament a corectiun da bears. — Parquei ei niess cor er zuond comuentau da givischar a vus tutta bremada vantira pli ca sco nossa bucca na sapichg declarar — parca viess stand da leg possig ver [f. 14b] antschiet cun latezia, vengig prosequeieu cun cuntantienscha a possig viver ad üña fin gloriusa. Honorau sr spus! laschig ilg grazius bab ver sin oz, ca üña prusa Rebeca, plascheivla Rachel, a prudenta Abigail seigig vangida en vossa casa, a s’hagig ligiada cun viess cor, da puder dad ella sa fidar sa lagrar, a survangir cunfiert surlefgiament a grond agid sin tuts ilgs gis da vossa vitta a possig esser, cun vossa gloriusa cumpangia enten la beada perfechiadad. — Honorada Jgfa spusa! Mainig ilg Senger, ca vossa ligida seigig ravuschida a samussig suenter viess giavisch, parca vus afleias enten quest viess marieu ün ver scharmigiader, protectur a chiau, ilg qual cuntinueivlameng lavurig tiers vossa cuntantienscha a mussig minchiagi novas provas da sia [f. 15a] cuntinueivla carezia a nunmideivla fideivladad ad affectiun. Hanurada, ussa avertameng cunfirmada leg: Velgig quel ca vus ha manau ansembel, er vus ansemblameng banedir. — Parca carezia, cuvangienscha, pasch, daleg, ruvaus a vantira cumpongian vus antroqua sin la pli aulta welgiadengia. — Wies beins da vantira seigian a vus salideivels a vengian d’ilg senger carschantai a muntani sin tuts graus tont sco ch’ei sa promover vossa latezia a cuntantienscha corporala a spirtuala. La divina grazia cumpongig vus sin vias plascheivlas t’ilg perpeten beinstar — a schi antupas a vus sin quest wiadi chrusch ner dalur. — Velgig po quel ferm gidader esser a vus datiers cun sieu cunfiert, a sponder ora sieu krafteivel balsam da sanadad enten tuttas dalarusas plagas par [f. 15b] las madagar a gleiti da tut mal vus spindrar. — Parca las skiras neblas da las tribulatiuns vengian tschasantadas, a clera splendur d’ilg sulelg da grazia a salid splendurig sur viess chaus tscheu cuntinueivlameng antroqua ca vus pudeits rivar enten tschiel gloriusameng. Sco ca ün aber da prusa legs bucca mei po spichar, mo asc er givischar frigs tiers salid da la patria, ei ilg sincer rieug, ca tals possian a vus vangir dai bucca tiers crusch a dalur mo tiers cunfiert a surlefgiament, bucca Absalons mo Josephs a Salomons — parca vossa schlata possig esser pussenta a benedida tras schlattas a sc[h]lattas a nossa patria possig coutras aflar salid, ei ven vossa leg sco niess cor giavischa d’ilg Senger banadida schi essen nus sagirai ch’ei ven a muncar nagut da [f. 16a] quei ca vus pudeits griar a da quei ca vus enten questa witta cuntantar, ad alla fin da quella enten tschiel manar. [p. 631 modifica]

Ün auter.

Ault respetada nova leg hanurau sr spus a Jf. spusa.

Enten tutas ovras ad ordinatiuns d’ilg aultischem monarch d’ilg tschiel a da la terra veza scadina vera carezia da bab enten la quala el mussa sia aflectiun vi d’ilg cartschauns. Tal caracter da carezia sa declera er cur ch’ilg Senger gi: Ilg ei bucca bien ch’ilg cartschaun seigig parsuls, jou lgi vi far üña gidonta. — Quei nus mussa co ch’ilg scaffider ha sin tuts graus, gurdau co ch’el possig metter ilgs cartschiauns enten wantira. — La bibla ad historgias metten avont a nus, ca quoutras carezia, [f. 16b] d’ilg Deus da la carezia seigig rasad’ora sin terra; tras questa divina ordinatiun; tras la quala cartschauns s’uneschen cun cartschauns par flanziar nossa schlatta a luvurar la wantira da quella nu aflün pli sincera carezia, pli amicitia cordiala, pli flis da sa plascher l’ün l’auter pli aplicatiun da promover cuntantienscha tenter per, pli patientia sut la crusch da questa witta, pli statteivladad ad enten sa suttameter er a las pli grevas lavurs, pli forza da schnagar sasez, a beras gadas ils ses ils pli dulsch griaments ca gual enten quest s. stand da leg, ca Deus ha tschantau ent, cun gir: Ilg ei bucca bien ch’ilg cartschaun seigig parsuls. — Nua ven er ilg cor pli comuvantau? Nua sa muss’en quell pli ansenas d’ilg divin vangir nou d’ilg cartschaun? Ca gual cur ün vez a üña muma cun sieu car uffont sin la bratscha p’ilg cuschantar [f. 17a] a spisigiar vi da sieu cor, ca pleina da quitau gugend rumpa giu a sieu sien a sieu agien ruvaus mai ch’ella possig ver cuntents a leds ilg frig ca Deus l’ha dada enten sieu stand rasolut tutas sias forzas gi a noig dad ünfrer si, par muntaner mum ad uffonts cun latezia. Ni cust ni fadigia, ni lavur ni strapatsch lgi po starmantar, mai ch’el possig ver sia familgia enten wantira. — A chei carezia ven qoutras flanziada er tenter familias a schlatas la quala ün veza zund buc sch’ella vess bucca sieu vangir nou da geniturs ca flanzegian quella enten lur cars uffonts. — Bucca bien fuss ei stau parsuls, pli ch’ün sa patrachia suenter a pli ca la declaronza d’ilg Senger met a turp ilgs malscuntents a lgis quals el sa mei buc far dreg. Bien eisei damei p’ilg cartschaun ch’ilg Senger lgi ha dau üña cumpangia, cun la quala el possig parchir bien a mal, vantira schvantira, latezia tristezia, ruvaus a malruvaus; üna cumpangia da la quala el [f. 17b] sa possig fidar, ad enten tutta stenta sa confortar! — Üna tala cumpangia lein nus ver spronza ch’ilg aultischem regenter hagig er dau a lgi noss hunarau sr spus vi da la virtusa, christianeivla a casta Jfa spusa, ch’ün possig gir: Ilg ei bien ca vus seigias bucca parsuls; bien ha faig la providentia da dar a vus tala gidonta, ca seigig d’anturn vus, — la quala tras sias lagreivlas vartids confortig viess cor a seigig surlefgiament enten tutas vossas lavurs. — Jou giavisch ch’ilg Senger [p. 632 modifica] verificheschig ilg giavischament da mieu cor schi sunt jou sagiraus ca vus essas vantireivels. Latezia, cuntantienscha, pasch, ruvaus, salid, vantira a beinstar dein vus cumpangiar antroqua la pli aulta welgiadengia. Quel ca midava aua enten win midig tutta chrusch enten salid a tuttas tribulatiuns enten ver cunfiert, el laschig vangir da vus uffonts ca vus possian lagrar [f. 18a] ad a Deus a christiauns plascher, — parca vus pudeias suenter olm’a chierp guder tutt quei, ca sa mai esser bien sin terra, a suenter da questa vitta tutt quei ca fa beau en tschiel.

Ün auter Pleid da mantinadas.

Aultrespectada nova leg!

Nus rassantin la pli cordiala a sincera latezia da ver vus avertameng cunfirmai enten vossas amparmaschuns matrimonialas — nus vein spronza ca quest viess stand seigig ancurunau cun las benedictiuns da voss pardavonts, par ca nus pudeian ver quella vi da vus renovadas, par ca vus pudeigias guder gis lagreivels sin leungezia a grond diember dad ons — las benedictiuns da Abraham, Isac a Jacob vengian d’ilg Senger sponsas ora sur vus a sur voss suentervangiants ch’ilg Senger ven a dar a vus — par ca [f. 18b] scadin possig ver ch’ilg Senger seigig cun vus sco cun la casa da Obed, Edam — parca vus tras la grazia da Deus enten pietad ad enten sia carezia gudaias tutta l’uniun, pasch, cuvangienscha, latezia a wantira; salideivla a giavischada, par vangir tschau sumpchiei a lugai ent da puder ratscheiver la pagalgia da grazia ch’ilg Senger ha amparmess da dar en tschiel a quels ch’enten lur esser a stand sin terra han duvrau lur forzas par survir a Deus a pomover ilg beinstar general a privat da la sociètad. — Ilg Senger mettig vus par üña benedictiun tenter da nus a dettig a vus sieu spirt, d’ilg qual ven tutta sabienscha. Possig vos gi da nozas vangir nudau si enten ils cudisch da rugardonza p’ils suenter vangionts sco tal gi ca hagig manau vantira enten bundonza par bers. — A suenter ver cumplanieu vossa cursa terreina scha vus dettig ilg celestial bab ilg beins perpettens [f. 19a] a renoveschig viess ligom da leg enten tschiel da puder enten gliergia guder perfechia carezia avont ilg Senger a semper.

Plianavont quitain nus ch’ei basengia bucc da plidar cun vus davart (ilg) ils dregs ch’ils mats han da dumondar vin da mantinadas cur legs vengian copuladas, sco üna caussa a vus bein cunaschenta, a dregs dilg niess sr spus er gudi. Nus spichein aschi da viess liberal cor pli bear a pli gugend, a vain spronza ch’ei basengian vangi duvrai nagins mittels da sforz mo ch’ei vengig amicablameng bear dau par ch’ei possig era lagreivlameng vangir bear buveu. [p. 633 modifica]

En sanadad d’ilg niess sr spus

A cara spusa sia
Buvond viess win
Cloma scadin

Viva la cumpangia.
[f. 19b] Cur legs estras vengian copuladas.

Ault respectai sr spus a Jungfr spusa.

Niess vaschinada afla par üna granda hanur da ver ca vossa inclinatiun ei stada enten niess tempel da niess musader da laschar cunfirmar vossas amparmaschuns da leg — a nossa cumpangia da mats afla par aunc pli grond’hanur da puder ver l’occasatiun cun tuta stima da nus presentar avont vus a da metter giu niess giavischs sin quest viess gi da nozas. — Ilg aultischem fetschig quel esser a vus ün gi dad üna lagreivla perpetna ragurdonza. — Benedictiun pasch vantira, carezia a beinstar cumpangian vus sin grand diember dad ons par ca tuts ils beins, ca pon far tal stand lagreivel vengian a vus cumparchi. — Ilg spiert d’ilg Senger mainig vus enten tuta sabienscha, cardienscha, carezia a tema da [f. 20a] Deus, a la grazia celestiala fetschig viess cors cuntents lagreivels a ruvasseivels parca ilg ligam da vossa uniun possig vangir faigs ferms perpetnameng a ca da vus possig vangir suentervangionts, ils quals cun vus a suenter viess ir or da quest mund, promovian la gliergia da Deus, carschentian sia baselgia lavurian lur agian salïd a seigian nizeivels a la societad. Mo vus havend quau vivieu enten viess stand da leg suenter l’ordinatiun d’ilg Senger pudeigias vangir pri si enten sias pepetnas lagreivlas avdonzas. Nus prandin tier questa occasiun la libertad da mutivar ca auters eastras ch’ean vangi quou copulei han bucca amblidau vi nossa cumpangia da mats mo scadin suenter sias circumstanzias ha cuntribuieu a nus ün schenk liberal parca nus a lur (vossa) sanadad buveian ansembel ün glas win cun latezia par questa caschun essen nus er tarmess tiers vus aultrespectai sr spus a Jugfa spusa dumandant cuvenientameng tal gratificatiun suenter velgia jsonza manond’ent. — Nus essan sagirai ch’ei vengig cun buntad corespondieu [f. 20b] a nossa dumonda nu ca nus tutta ansembel sa racumondein a vossa favur ad amicitia amparmatand era cuntinueivlameng da nus mussar racunatschents cur circumstanzias ad occasiuns sa presentan. —

[f. 22a] Pleid cur ün ven rugau par padrin.

Jou prend cordiala part vi da la latezia ch’ilg divin scaffider ha laschau vangir sur vus; jou sunt lead cun vus ansembel ch’ilg Senger ha [p. 634 modifica] graziusameng spindrau vossa cara mulger da sieu burdi a dalurs a vus schankiau ün beinschaffieu lagreivel uffant, giavisch aschi ch’ilg spiert da [f 22b] Jesu seigig er sur el cun forza p’ilg mussar a manar par ch’el possig esser viess trost a crescher enten sabienscha a grazia, sco enten grandezia, par puder esser anparneivel a Deus ad a lgis cartschauns; a sco ch’el tras ilg soing battem ven prieu si enten la baselgia da Christi giavisch ch’el possig er enten Christo esser anferlaus par puder tras sia vartid mussar vitta, vardagar flurir a purtar frigs, ca possan a Deus esser plascheivels, a lgi ampermer cartschaun bagigeivels a nizeivels, ad a sasetz salideivels p’ilg temps a perpetnadad, parca vus pudeias sa lagrar, da sia carezia tema da Deus a vartits ch’el minchia gi mussa ad seigig a vus ün ver Isac enten vus savundar, [f. 23a] ad ün sincer Joseph enten vus taner car, cun dar a vus er sagiras ansenas dad esser a vus ubiedig a nizeivel uffant sin tuts ils gis da vossa vetta, parca sch’el hagig da star silg mund possig esser er fideivel enten sia ligia drizada si cun Deus enten Christo Jesu; a suenter ver cunplanieu sia cursa terreina sc’ün ver cartent, ch’el possig er ratscheiver ils beins celestials a scadin fideivel da Jesu amparmess per puder da quel er perpetnameng sa lagrar. Ilg Senger gidig vus sco cars geniturs da puder vus mussar nunstarmentei enten observar vossas obligatiuns d’ilg trer si sa Deus cumanda. — Sanadad a benedictiun vengig a vus dau a carschantau par las duvrar sincerameng vi da promaver la vantira da quest viess uffant, a suenter da questa vitta vengig dau a vus, ad a voss uffont la gliergia perpetna.

[f. 23b] Üna curta furma d’ün angraziament sco er la gratulaziun la tiers cur ün ven dumandaus par üña pardichia tilg s. battem.

Jou hei grandameng caschun da d’angraziar par üña tala hanur ancunter da mei demussada, da d’anflar mia fleivla parsuna par vanganza tiers ün tal divin survetsch, givischas ca jou fus elg stand enten tutt da d’obsarvar lass mias obligatiuns suenter lur merits a la mia buña welgia fuss. Ei vengian aber a prender en pasch cun mias fleivlezias, vengel aschi bucca a muncentar, da cunplanir vos griament, cun giavischar ch’ilg Senger velgig dar a vus la grazia da puder [f. 24a] trer si viess car uffant tiers laud ad hanur da sieu scaffider a spindrader, a ca quest viess car uffant tras ilg soing battem possig vangir prieu si enten ilg dienber a cuminanza dilgs beaus enten tschiel, ad a la duña ner cumar giavisch jou la cumpleina restituziun da sia sanadad, ch’ella possig er cun ilg frig da sia parsuna cun ilg qual ilg Senger la ha banadieu ver la grazia da surangiu, ca quest sieu car uffond possig crescher si a prender tiers enten [p. 635 modifica] grazia tiers Deus ad ils cartschauns, ad esser en la sia velgiadengia sieu cunfiert agid a lagrament. — Ilg Senger velgig sez cumfarmar mieu giavischament cun ün vartideivel amen.

[f. 24b] Ün Pleid cu(n)[r] ün veng rugan par padrin.

Jou hai cun latezia antaleg ch’ilg tutpusent Deus, vus haig banadieu cun ün filg (ner filgia) parquei ur jou dacorameng ch’ilg Senger velgig cumparchir la grazia da sieu s. spiert, ca vus ilg pudeias antruvidar a trer si tiers sia hanur. Jou rog er cordialmeng, ch’ilg niess car salvader Jesus Christ jlg qual ha tschantau si quella vichtia a conforteivla ligia, ch’el fetschig mei sco era vus, a tuts quels ca ean tschantei avont a quei uffont adateivel d’ilg purtar avont a lgi Senger cun cartenta uniun, [f. 25a] ilg qual ei ilg pli bien amig d’ilgs uffonts, sco era schi plei a lgi d’ilg laschar crescher si, ca nus ilg pudeian antruvidar, ad ilg manar suenter sieu pleid ad exempel, a ca ei vengig coutras da tuts temps renovas enten sieu cor, ad olma, la s. ligia ca el fa cun ilg sieu Dieus a salvader, quel ilg velgig battiar cun sieu s. sang a spiert, ch’el daventig ün vif nember vid la baselgia da Jesu Christ. Jou angraziel er par la hanur vida mei demusada da prender (mia) mia schvacha perseuna tier ün tal grand ufeci.

[f. 25b] Üña curta furma d’ün pleid da condollenza su da la mort dad ün amig ner parent.

Jou condollesch la mort a sparchida d’ilg N. N: Damei aber, ch’ei ha plaschieu a quei grond monarch d’ilg tschiel a da la terra, ca la pussonza sur la vitta a la mort d’ilg cartschaun enten ses mauns, da clumar niess N. ussa enten Christo beadameng sadurmantaus, or da questa witta temporala a da tschantar la sia olma enten ilg lieug da la perpetna beadienscha enten tschiel, a da metter a nus puspei avont ün exempel da la nossa cumina puconta mortalitad, scha duvein nus pusseivlameng prender caschun dad alzar noss ölgs en ault a rugar cun [f. 26a] ilg reg a prophet David or dilg 90 vel psalm. O Senger musse a nus da dumbrar ils curts gis da nossa vitta temporala par ca nus vaseian quant curta quella seigig, a coutras davanteian sabis a perderts enten noss cors, da nuss er sarastiar tiers üna beada fin, parca cur ilg Senger da la casa ven a splunta nus afflig bucca dormint mo pudeigian lura cun lass pardertas juvantschellas ir or ancunter a lgi spus da nossas olmas bein pariei cun ilg jeli da la cardienscha entras nossas cazolas, ad ilg isch da la grazia nus vengig averts si a pudeian lur ir ent ilg sal da las nozzas da latezia, nua ca tuttas larmas vengien a vangir fruschadas giu da nos oelgs, a nossa tristezia ven a samidar enten perpetna latezia, la quala grazia niess [f. 26b] bab [p. 636 modifica] celestial nus velgig cumperchir tras a paramur da sieu char filg Jesum Christum amen. —

Furma d’üña condolenza sur da la mort d’ün filg ner filgia.

Jou condollesch la mort a sparchida da viess filg (ner felgia) giavischas, schi fus stau la velgia d’ilg Senger dad aung tiers cunfiert vess gieu schankigiau a lgi la vitta, mo damei ca nus savein ord ilg pleid dad Deus, sco er or da lass tristas expariezias ca vengian savens avont nos oelgs, ch’ilg mund eis sumlgionts ad üña prigullusa maar, la quala ei pleina da priglusas vellas, nua ca nus sin [f. 27a] üña talla essen bucca sagirs ca la navetta da nossa paupra vitta vengig da talas vellas curdada sut, gie ella eis er sumgliont ad ün dasiert tras ilg qual nus sco paupers viandonts stuvein vandliar cun grond prigel da vangir surcurdei da prigullus anamigs ca legegian da privar nus da la witta spirituala, a schmarschantar lass nossas olmas perpetnameng, a ch’ei ha plaschieu a Deus da clumar viess char filg (ner filgia) or da tals defarents prigels da quest mund a da dar a lgi schon en sia juvantegia ilg gudament da la gliergia a beadienscha celestiala, nua ch’ell eis uss mess en perpetna sagirezia da tuts spirituals anamigs, ca sch’el savess enten [f. 27b] questa prasenta uhra plidar cun ses chars geniturs, vangis el sagirament a clumar or cun David or dilg 16vel psalm, mia sort ei curdada enten ün lagreivel lieug, a mi ei curdau tiers ünna marilgiusa part d’hierta. Cuntut damei ca lgi ei curdau tiers üna tala marvilgiusa part d’hirta, scha duveits a veits caschu enten miez vossa tristezia da salagrar cun David, a sacufortar ca vus vangias a sieu temps er tras grazia a vangir tiers ilg gudament da ünna tala marvilgiusa part, nua ca tuttas larmas vengian a vangir fruschadas giu da voss oelgs a guder cun viess char filget latezia enten [f. 28a] tutta pleinezia, ad ün lagreivel esser a star da la vart drechia da Deus a semper, la quala grazia ilg Senger velgig cumparchir a nus tuts tras Jesum Christum niess spindrader amen! ei daventig.

Pleid da plonscher laid cur ün filg ner filgia ean en bara laschend a lgis geniturs gronda malacurada.

Dalarus ei ilg cas enten ilg qual la providentia vus ha manau. Vossa spronza, viess agid, vossa latezia, viess cunfiert ei bucca pli, la furiusa mort ha talgiau senza schaniar viess car uffont, ilg daleg da vies cor ei prieus navend da vus. — Sieu chierp schei mort avont niess oelgs, gleiti ven el saraus ent la fossa; gronda carschadegia [f. 28b] jou prend part vi da vossa dalur! — mo pir ilg Senger ha faig quel ca veva ilg dreg sur da nus ha decretau sia mort, sco ch’el veva urdanau ilg gi da sia naschienscha. [p. 637 modifica] Askein nus pia puplar cunter dad el savent ca nossa religiun nus mussa ca tut quei ca el fa seig bein faig a chei ch’el urdaina seig tier niess bien. — O na! cars cumbrigiai! mateit ilg maun sin vossa bucca parchei ch’ilg Senger ha faig quei — bucca vus cumbrigeit sco quels ca han nagiña spronza. — Bucca bargit sco quels ca san da nagina perpetnadad. — vus partarcheit ca Deus ilg hagig tanieu car ilg spindrond da la vanitat da quest mund ad aultzand el aschi bauld tiers el enten sia [f. 29a] gliergia. — O quont patientameng mava Abraham cun sieu car filg Isac sin Maria p’ilg mazar ad unfrir si suenter ilg cumond d’ilg Senger. — O quont resolvidameng schev’ün Eli: El ei ilg Senger, el fetschig quei ca sumelgia bien a lgi. — Ca sa surdava ün reg David a lgi cuselg d’ilg Senger, vasend ca sieu car filg fova morts schend: Jou veng ad ir tiers el mo el vean bucca pli tiers mei. — A quont ferm fov ün Job, survangind novas ca tut ses set uffonts en üna gada seigian vangi mazai sa declarond: Ilg Senger ha dau ilg Senger ha prieu, ilg num d’ilg Senger seig ludau! — Tals exempels d’ilgs soings ean a nus mess avant par ca nus ils savundeian; a niess salvader scheva a la vieua da Nain: bragia bucc! [f. 29b] aschi gi el er a nus bucca bargit, parchei ca jou viv a vus ad ilgs vos vangits er a viver! Quel Deus ca vus ha cumbrigiau vus velgig er confortar a mussar co ca vus duveias purtar questa chrusch ch’el vus ha mess si. El madegig vossa plaga, fermig vossas larmas, legrig puspei viess cor, ad arvig viess oelgs ca pudeias ver quont salideivlas ca sias vias ean; a enten ferma cardienscha musseias quella christianeivla spronza, ca sagirescha vus da la buña midada ch’ei davatada cun viess uffont. — El ei passau da la mort tiers la vitta, da la stenta tiers ilg ruvaus, da la malsaingia tiers sanadad, da la tema tiers sagirezia, da la malacurada t’ilg cunfiert, da la lavur t’ilg freskentament, dilg maungel tiers bundanza, da la basezia tiers l’aultezia, da [f. 30a] la zanur tiers gliergia, da la pupira tiers richezia, da la vargieivladad tiers stateivladad, da la vanitad tiers perptnadad a d’ilg easter tiers la sia vera patria. Duvessan nus sur da questa sia lagreivla midada plirar a sponder larmas ussa ch’el cun ilgs aungels a soings spiert canta laud a ’lgi Senger par tal grazius cami. — Nus lein midar niess plaing enten engraziament, ca Deus ha niess car cunfrar (cunsora)