Questa pagina è stata trascritta e formattata, ma deve essere riletta. |
534 | pars posterior - caput xxx |
Rerumpublicarum occasus — Lex potentiae
fons omnis maiorum minorumque gentium iuris.
[34] Sic Deus Optimus Maximus, aeterna iustitia qua cuncta regit, regna — auspiciorum religione, connubiorum castitate, fortitudine in laboribus et periculis, severitate imperiorum in liberos, et miseros ad aras confugos conservando, et plebibus parendi mercedes agrariis legibus exsolvendo, parta et constituta, — ex contrariis caussis — nempe religionum contemptu, flagitiis principum, luxuria, inertia et per malas artes ditandorum filiorum cupiditate, et oppressionibus populorum, et summa multitudinis egestate — adimit atque dat melioribus, ex lege potentiae recurrente a natura meliori dictatae, in qua utrumque ius, et maiorum et minorum gentium, continetur.
Iura naturalia gentium rudimenta iuris naturalis philosophorum.
[35] Eoque pacto per ius maiorum gentium et ius civile commune minorum, quasi per rerum humanarum tentamina, gentes fas naturae agnoscerent et rationis aeternae necessitatem. Quare eleganter dicere possis ius maiorum gentium fuisse rudimentum iuris cuiusque civilis, et tum ius maiorum gentium, tum ius civile minorum commune fuisse iuris bellorum pacisque magistros, et leges iustae violentiae edocuisse naturalia iura pudoris: uti porro, pro hoc ipso ordine, iura gentium naturalia, in romana republica recepta, in iura pudoris seu in iura naturalia philosophorum, atque haec ipsa tandem in iuris civilis romani necessitatem abiere. De qua re late libro superiore1 disseruimus: quibus haec nunc in praesentia addimus.
«Pia et pura bella» quid? — «Hasta pura» quid?
[36] Priscis gentibus omnia bella religione summe perfusa erant, et ideo religione quia iustitia perfusa erant, et de iustitia deos ipsos iudices appellabant. Quare, cum bella indicebant, ab iniuriosis civitatibus evocabant deos, rati, ubi regnarent iniu-