Cussagl d'üii prus vegl in quists temps calamitus pro vaira felicitat.
(1800.)
<poem>
As sainta per tot fond dölgianzas e plonts
Dals temps da la guerra. dals mals crastians.
Da foms, charestias, ingions, ingüstias
Da totta sort dons.
Ün vegl bap da chasa. ün hom a temps
Sentind la dölgianza seis sentimaint da
A quels chi spetaivan e cussagl dumondaivan
In la societat.
Vaschins et aniihs. meis chars conliats.
Ils pleds cha vo faivat sun vivas vardats.
La nossa travelgia sporscham pur l'uraJgia
Per gnir surlevats.
Il prüm fondaniaint da tuot nos bun star
Ais sainza contrast a Dieu dad amar
N'il cor e cun l'ouvra v'il prossem la prouva
Indret demossar.
— 46 —
Scha 'ls temps ans fan plondscher quant plü nos defets
Paigreza, lbsdat, ingions e dalets
In spaisas, bavrondas et superbias grondas
'Ns fan dir no povrets!
Quant temp ua passaintast cun massa durmir
Epür säst dal sgür cha tu hast da murir
Pur donna in terra. Ün vaigl e sa verar
Temp d'at inservir.
Che po ün plü perder co temp negligi
Mettai 'I man a l’ouvra intant chi es di
Paigreza agreiva. dalet quei surleivgia,
La lavur del di.
Che activ e real in seis fats lavur
Da al hom san dat e richeza et honur
Mautengia la chasa e tot la bragiada
In üna vaira flur.
Müdain meis ainihs,, müdain nos costüms
Las spranzas mundanas sun simlas a Cum
Metai '1 man a l’ouvra vezerat la prova
Del vair succes scodün.
Quei chi hoz lavurä es bler plü important
Co quei chi surtira sül di da daman:
lloz est, hoz lavurä; daman nu säst l'ura
Chi 't cloma davent!
Ainihs vuo'ni dscharat: schi nu 'vains ingün temp
Da ]>os. da quieteza in tot nos astent?
Schi l’ ouvra cumplida e tot bain finida
Dâ pos e vair sustegn.
Ün ögl vigilant, sün teis bains il pustüt
Sainza far müdadas in ta servitüd
Ün bösch implantâ e darcheu refraischa
Nu port' ingün friit.
— 47 —
Hast tu ün servezen chi't rend' interess
Schi reista lapro, exequescha tii svess
Fa con coscienza et vaira prudenza
Schi havrast success.
Il hom a lavur e la donn' a filar
Cusir e la spaeisa als seis da drizar
Na delicatezas da spaisas e spezias
Ma ün simpel bun trat.
Proveda tia chasa be cu 'Is fats bsögnus
11 reist cha tu rizast schi dvaintast manglus
Sa stiida in cuschina il fö e fastina
Tuorp e disonur.
Tot quai cha tu cumprast schi paia tot bluot
Perche taut il temp da paiar es (ich cuort
Credader's algorda scha tia memoria
Invlüda via tuot!
Stoust tii a quei rieh chi es da grond possess
Imitat in vita, vüstmainta e giests,
Schi sara ta spaisa ogni di sün maisa
diu povertat e schars.
Aquisf inqualchosa per tia vegldüm
Perche nun est saimper in sia juventüm
Guadogn es malstabel. il viver du rahel CT
Va fin la mort euntin.
Quists stin, meis ainihs, meis cuorts sentiniaints
Pen') tot l'essenzia's di eu e nu maiut!
Ais Dieu dad amar servir et Honorar
Cun cor arsaint
Ura e lavurä schi est nat in bun' ura.
T'algorda del pover cur stast bain alura
Sur leivgia seis manguel sporsch' il man al stanguel
Cun sincera premura.
— 48 —
II.
1. Chantè, cliantè Lisette
Chi es temp d'as maridar!
2. Na poss cliantar ni rier
Cha meis cor es contuorblà.
3. Il meis spus es i alla guerra
In set ons ha'l da tuornar:
4. Scha el tuorna o seh' el na tuorna
Il meis ama saimper sarà.
ö. 0 scha eu savess la strada
Vuless ir al ineuntrar!
6. Dumandond e dumandond
La Lisetta l'ha inscuntrà.
7. Cur la fo a meza strada
Un bei juven eil' ineuntret.
8. 0 dim, o dim bei juven
Da che varts cha tii vainsch tu"?
V). Da las varts del S Mark
Ingio il sulai ma na va jo.
10. 0 dim, o dim bei juven
Asch tu vis il meis amà?
11. 0 schi cha eu l'ha vis
Cun suspürs e gronds dolurs.
12. 0 dim, o dim bei juven
Vestimainta che veiv'el aint?
13. Vesti eir el da damasc
A l’ iisanza del imperatur.
14. 0 dim. o dim bei juven
Cumpognia chi veiv'el la?
lö. Eir da quatter matans
Pasigeva da sü e da jo.
— 49 —
16. Lisetta doda quist
E manca il pe et ella da jo.
17. Sta sü, sta sü Lisetta
Cha eu sun teis amatur.
18. Lisetta in pe stet
Seis amatur eil' abratschet.
19. Ach ve schi giains a chasa
Cha nos cors sun suleivgiats!
20. Cur chi fuon rivats suot tet
Tuot seis amis el abratschet.
21. 0 dim, o dim Lisetta
L'asch chattä il teis amatur?
22. 0 schi ch' eu '1 ha chatte
Cun suspürs e gronds dolurs!
III.
Ün giuven bei per da deschdot ons
As eira uni per as maridar.
Qua jet el via quintond a sia mamma
Co che quai saia eir passà
«0 tii figl pers. o tii figl schlet,»
¦ Seh' tii piglast a quella schi vainst ün povret!»
«No lain far gnir plü bellas plü riclias»
• Nan pro id eir dad eisters paiais.»
Qua jet el via quintond a sia spusa
Co cha quai saia eir passà.
¦ Scha tia mamma nun vol laschar tor.
«Schi piglia ün'otra e a mai lascha qua!»
• 0 na.- o na. quai poss eu brich far.
«Ün'otra tor e a tai laschar qua!»
Qua jettan eis via cumprottan pistolas
E gnond in nan as dettan il man.
— ÖO —
Eis füttan chattads e füttan manads
Et in sunteri sepulits
E sün la fossa del giuven bei mat
Creseheiv' ün bösch da misch muschat
E sün la fossa d' la giuvna Hella
Creseheiv' ün bösch da flur chanella
Qua 's po bain verar scha quels as amaivan
Perfin las lluors insembel 's branclaivan.
Cur chi d' es ün per chi 's ama da cor
0 genituors lascha'Is pur as tor!
IV