Romansch tyrolès
 |
Questo testo è incompleto. | |
La lingua romanscha exista er amò nella vall tyrolèsa de Gardeina u Gradena. Nus laschein sequitar qua ün exempel de quest dialct romansch del Tyrol, reproducind la historia del figl pers. A riguard della orthographia eis da remarcar, che il„ca eis da leger sco nel italian, „tgu sco nel dialect sursilvan. II „gu zieva Y „nu (ng) dovei dar al „nu il tun nasal.
'L. figliuol prodigo.
Ung père òva doi fiongs. 'L plu schoun va ung di da si père, y disch: Père! daschemè' la pèrt, chê' mè' tocca, chè hè la intenziong de mèn schi da tlò demöz. 'L père partèsch la ròba, y da al fi chèll, chè' jè' tuccòva. 'L fi pòcchè l’ hà abu si arpeschong, sên jèl schit da tgèsa demöz teng paisch dalon§. Uò hà êl scumènt,a a menè na slötta vita, y in ptiech temp s' hà '1 döffàtt dutt chèll, chè' l'òva giatà da si père. — A chell temp foa l’ te chêll paisch na grang tgiàrestia, y dutg se durova fàm. Anch' êl fòa te na grang misèria, y no savòa ulà via. Finalmenter jê èl schit dàng paur, y l’ ha petlà, chêl ulèss tò su per fànt. 'L paur l’ hà tout, y l’ hà mettit a vàrdè i pur§òi. Dalla tgiàrestia, chè' fòa, mêssòva êl sè' cuntêntè de majè' con chêlla bösties; ma nànche de cliella ròba non giatovel assè.
Zèiig jè el schitt in sè' 'ngstès, y hà scumèn(;a a pènsè dò, tge chè' l’ hà fàtt. Tàng de fàntg, dischòva el tra se 'ngstes, hà te tgesa de mi père pâng y ròba assè, y jö song tlò tel pericul de mèsstn' muri da fàm! Voi la muever, y schi da mi père zruch, y di: Père! jö hè cumniuettit pitgià dànt a Iddie y dànt a vo, no song plu degn de vöster tlamà vosch fi, ma vè' pree tulemè' su per vosch fànt! — 272 — Pernàngche l’ hà abit fàtt chêsta resoluziong, s' hà êl subit mettii sung strèda, y je schit da si père zruch. Càngchè êl jè' ruà da usching da tgèsa, y che si père l’ ha spià, jè êl prêst schit ingcontra, y l’ hà àbbracà. 'L fi all' incontro s' hà snudlà schu dàng si père, y dischòva bràdlàng: Père! jö he cummettit pitgià dànt a Iddie, y dànt a vo; no song plu dègn de vöster tlamà vosch fi, ma vè' prêe tulemê su per vosch fànt! 'L père no l’ hà laschsa rusnè òra (raschunar ora), ma l’ hà cumandà a si schèut ch' êi vède subit a purtè caprò guànt al furni, y na varêtta in seng, che dutt jè perdunà. Schide, hà pò '1 père mettu prò, y mazzede '1 plu böll vadöll, ch' ong te stàlla, y faschêde ung bong gustè, che ulong vöster (volein esser) de bòna voja; pertgè' chêst fi, chê chêrdòve perdii, l’ he giatà, y chèll, chê jö tênive per mòrt, jè mo in vita (eis amò in vita).
I fàntg òva prest fatt dutt chell, chê :1 patrong òva cumanda; y te tgèsa feschung na grang fösta, y dui jè de bòna voja. 'L màscher fi (il figl vegl- magior) non fòa a tgèsa, ma fòa òra in campàgna a làurè (lavurar). Càngcliè l’ jè ruà (arrivau) da uching da tgèsa, y l’ hà àudi sunang y tgiantang (sunant e cantant), hà el cherdà òra ung fànt, y ha dumandà, tge che chêst significa? 'L fànt je ha cunta dutt (gli ha raquintau tot), cioè, che si frà jè ruà, y che l’ père hà cumundà de fè ung grang gustè (past) dalla cuntêntezza, chè' l’ hà inò giatà, chêll chè' '1 tèniva per perdü y mòrt.
Pernàngche l’ hâ audi chêst, s' hà êl dössanà y ulòva mucè, y non plu schi te tgesa (e non pli ir in casa), pertgê, dischova el a si père: Je v' hè (Jeu vus hai) fort servi, y ugn' êura laurà, y ànche fàtt dutt chêll, chê m' êis cumanda, y no m' êis mèi dàtt (e non mi haveis mai dau) ung vessuel, ch' 6ss pudii majè' con mi cumpagnes. Ma zèng che l’ je ruà chêst, chè' ha döffàtt dutta si àrpeschong con mênè na slötta vita, fascheis (fagieis) na tèl fösta! Sung chèst disch jl père: Tgèla, no vöster dössauà, che tu jes ugn' êura stàt pro me, y òves dutt chell (e havevas tut quei), chê jö òve; chèst all' incontro cherdòve (credeva) jö perdii, y l’ hè inò giatà, jò '1 tènive per mòrt, ma '1 jê mò (aunc, amò) in vita, y perciò muessung stè de bòna voja. —