Rätoromanische chrestomathie XI/Enrico Roffler/Salmun
 |
Questo testo è completo. | |
| ◄ | Enrico Roffler | Tommaso Maurizio - Poesias | ► |
ENRICO ROFFLER.
Salmun. Tradüziun.
Teist: Geremia XXIX./11.
Ciǎr amic addularaa!
I fij d’Israele chi nu veivan pudü rasistar ei eserciti da Nebucadnesar ieran in cattività in Babilonia, battü e vangiü, afflitt e senza sparanza in temp mear. I se cantic i äran gnii müt, e lan si cetera lan veivan tacäda sün saletg. Al profeta Geremia nul veiva però pärz gnär issa la cunfidanza ent l’ajüt dal Signur e l’ha cunsulaa al see popal cun la sparanza da turnär preist in patria, sbragiant ei see cumpatriot: „Je sa i panzeir, ca je penz da vualtar, al disc al Signur, chi en panzeir da päsc, e mia da mäl, paf där surtida e sparanza. E la storia la mossa ca l’ha giü rasciun e ca la si sparanza nu l’era da quela ca cunfond.
Panzeir da päsc e mia da mäl, in quisti di n’um vel, n’um sental e n’um fal ün zig d’esperienza da quisti panzeir di Dio riguardo el mond e l’umanità? Tüt al mond nu el plen da rumur da guära e sa um cuntempla la cundiziun presente di pais e popal da la terra, casa as presental e la nossa ment cu eserciti ca cumbattan, camp da battaglia plen da sang, pais e città in flama, camp e vignan dastrütg e calpastà, treni cun prascuneir, uscpadäl plen da ferii, muribond, fossan, bab e mama ca cridan, spusan desuläda, povar orfan, pianti e sbratg da urrur e disperaziun.
Päsc? No guära a tüta oltranza. Mia da mäl? Oh sci el mäl e la distruziun e la perdiziun di altar. Sci indua el al Dio dal profeta, cal disc ca nu l’ha cu panzeir da päsc e mia da mäl? Inscia i dumandaran tantgi in quisti temp, qualtgi cun disprez, i altar cun sinceira affliziun. Ma quista guära urenda e quist spavanteval spargiment da sang ass i pol fär derivär da Dio? Ai truvassal plasceir al Dio da la carità e da la päsc? O nun portal pütost tüt la colpa l’odio, l’invidia e l’insaziabla avidità da pussses e putenza da la gent, quij indegni fij d’Iddio. Sagiüra, ma la vittoria la sarà da Dio e mia da la gent, al triunfarà la carità e mia l’odio micidiale, la päsc e mia la guära. E quist cun necessità e certezza assolüta. Iddio al la vol. E i oman stancal da mazzär e distrügiar il vularan ben preist är lur päsc. E i nu clamaran mia par nagot e lü, ma al Signur, evant forza cu cum lasca sparär, al mattarà üna fin e quista guära tremenda. E lü, al noss Signur, al fagiarà anca da plü. Lü al vangiarà, el randarà ün zig e la volta impussibal, la guära par la guära stessa. Lü al manarà l’umanità malgrado l’apparente assurdità e är causa lan presente sclettan cundiziun, sempar plü värz l’ideale verz la verità e la päsc, incuntar e l’aurora d’ün temp pü bel e felice, incura ca da lan späda ass fatgiarà ora zappa, e da lan lancia faltg e üna naziun nu alzarà plü la späda cuntar l’altra. La gent sagiüra la penza dal mäl, ma Iddio al cunvartisc quel mäl in ben. Lü l’ha soma panzeir da päsc e mia da mäl värz quista generaziun cattiva e ingrata.
Sa però quel rig um pò e um ha da creir indua cass tratta da la scort di popal e dall’avvenire da tüt l’umanità, Cristo ass l’ha sagiürà dall’amur da Dio padre, är riguard e ogni singula vita umana. Ciär amic adduluraa! Intgio’ um ha cumpagnaa e la fossa ün noss ciär amic, al voss bun ciünaa e barba. Um l’ha fatg cun dascplasceir, parcieé ca la mort la taja sül camp da battaglia cunt üna faltg sanguinusa migliája da giuvan gajard, är ca la fagia murir ün veil decrepit e stancal da la vita ass rend sempar trist. Parcieé ca la nossa vita la passa tancu ün onda um sent da veir da unurär la fossa da ognün cun santiment da pietà e da tristezza. Eppür i mee ciär amic, sü la fossa d’intgiö ass è pü facil da capir la parola: Je sà i panzeir ca ie fatg par vualtar, al disc al Signur, jen panzeir da päsc e mia da mäl. E guardär superficialmente la vita dal mort nuss capiss gran chè da quiete e päsc. Mia cal sea statg üna vita plena da dascfurtüna e dascplasceir, ma l’ära üna vita tancu tantan altra forza plü quieta e pacifica cu tantan. Ma la vita par sè stess l’e giò ün cumbattiment cun fadiga e travai, cun dascplasceir e discingann, cun carna, debulezza e pacaa, cun veachiaja cun malattia e mort; parcieè ca vualtár u varassas tribulaziun ent al mond, al disc al noss Signur. Peró in mez e l’inquietudine ei cumbattiment da quist mond al bab sül ceil nu l’ha cù panzeir da päsc par nǒ, cum se’ i see fantg e tütg quij ca cercan in Cristo, al Principe da la päsc, palz par la sij anima i truvaran pür ün zig da quela päsc d’Iddio ca al mond nuss pǒ där gni tör. Quista päsc üna perla da gran valur al l’ha ciarcäda e dascidaräda al noss amic, üna cun debulezza e imperfeziun. Jucusa cas disc ca ci ca cerca trova nu vessal truvaa är lü la benediziun cun ün cor umile e grato? Sci, sagiüra. Peró, la sapienza imperscrutabla d’Iddio ai ha spargnaa da lan prova dulurusa. Poï dopo bun man al noss ciär mort l’è statg assali d’ün mäl essar cai ha cagiunaa üna granda debulezza da la vista, la memoria e da tüt lan forza in generale. Ricuverà ent al noss uspadäl da Circul al pareiva cal füss gnij mear, ma circa evant 8 di la malatia ca nu l’era üna gurida, ma soma farmäda, l’ha tuletg üna piega cattiva e al l’ha manaa e la mort, dopo poc di da pattiment. Nualtar però ciär amic, um riconosc al man dal Signur, ca dopo ai veir datg üna vita lunga, laburiusa ai ha datg üna vita pacifica ca l’ha manaa davent da quist mond imperfetto, al noss ciär cuncittadin, mantagnand är in lü la si prumessa: Tü ingiarà di te veil in päsc e tü sarà sataraa ben veil. E sü la fossa ca quatta quel ch’era mortale um ringrazia Iddio c’ l’ha datg ün bun palz el corp stancal. E sur tüt um ringrazia Iddio par al palz da la sanda cal reista el popal d’Iddio e ca la si grazia l’ha cunservaa in ceil par tütg quij cal ciärcan sincerament e da cor.
Vualtar perǒ cu fatgé cordolio, nualtar cum soffre e cum cumbatt, nualtar cum crê ca Iddio l’abbia panzeir da päsc e mia catif par nò är incur ca num see bun da cumprendar lan si sträda e i see cunsei, la si vuluntà ca la sea, incusa ca la sea, l’é pür buna e i see panzeir l’è panzeir da päsc e mia da mäl. Ma nò cum sè clamaa fij d’Iddio num ha gner da veir panzeir catif, ma da päsc verz tüt la gent! Cum sea amic sinceir da la päsc, cum ass l’appropria e cum la promöiva! Guära e la guära e e tüt quel ca dastürba la päsc tra l’umanità par ca la vuluntà di Dio la sea fatgia in terra tancu in ceil e cai sea päsc in terra e benevulenza inverz tüt la gent.
Amen.