Questa pagina è stata trascritta e formattata, ma deve essere riletta. |
558 | pars posterior - caput xxxiv |
[8] Hinc Horatii pater, non tam filii pietate quam ut ne introduceretur ad populum provocatio, dicebat suum esse ius Horatium, familiaris criminis reum, domestico iudicio condemnandi. Hinc illa duo praeclara Bruti parricidia, quibus pro patria pietate suam domum ad orbitatem redegit. Hinc, in Manlia familia, et pater filium, quanquam victorem, ob spretum imperium, capitis damnat; et avus patrem1 domestico iudicio, ut ex fama refert Livius, reum perduellionis capite plectit. Hinc Virginius honestissimo filiae parricidio Romani a decem tyrannis liberavit.
Ut gloriam Numinis leges romanis insinuarunt.
[9J Et haec ipsa patriae potestatis custodia adgnationum et gentilitatum iura peracuit et illa sanguinis retudit, ut septimo gradu adgnatus, immo ex alia familia gentilis, filium emancipatum a patris successione excluderet; ut emancipatio ignominiae quandam notam inureret et poenae loco esset, et adoptatus omnino pro nato ex iustis nuptiis haberetur. Quare inofficiosi [testamenti] querela sero et plebiscito introducta, et institutionis posthumorum sero a Gallo Aquillio formula excogitata. Quia ius nominis solum in precio erat, quo romani ad temporis aeternitatem sua consilia dirigebant, et ita, privatim consuefacti a diligentia nominum privatorum, romanum nomen aeternis gloriae monumentis illustrabant.
Cur romani, domi parci, publice magnifici?
[io] Hinc illa domestica frugalitas, qua Curii Fabriciique insignes fuere: contra, publica magnificentia.
Ius nexi custoditum docuit iustitiam romanam in victos.
[11J Custodia iuris nexi libro priore2 diximus omnem romanam iustitiam cum gentibus victis conservatam, indeque natas romanas regnandi artes, quibus poeta romanos graecis,