Pagina:Vico, Giambattista – Il diritto universale, Vol. I, 1936 – BEIC 1960672.djvu/272

262 appendice

firmavit doctissimus auctor, ut cuiquam ad Sapientiae sacra facilis iam pateat aditus. Ineffabilem divinitatem iis descripsit terminis, ut, quantum fas est, eam explicuisse videatur. Christiani catholicique hominis, ut par est, munere functus, totam quam firmissimis ex philosophia desumptis rationibus demonstravit doctrinam, ad fidei christianae amussim exegit. Omnem sapientiam, omne ius, omnesque sanctas leges, ut fide sanctum est, ab uno Deo, tamquam unico totius veri principio, originem trahere, et ad unum Deum, tamquam unicum finem, ducere disertissime demonstrat. Historiam temporis obscuri, fabulis poetarum obvolutam, ex antiquitatis latebris, solidissimis coniecturis, si tamen «coniecturae» et non potius «demonstrationes» adpellandae sint, erutam tante claritate explanat, ut hactenus ea in re vel eruditissimos viros veritatem haut satis piene adesecutos fuisse clarissime liqueat. Iuris et legum veram originem non ut historicus tantum et iurisconsultus enarrat, sed, ut profundissimus philosophus, ex suis principiis diserte deductam rationumque momentis firmatam, ob oculos ferme proponit. Paucis rem absolvam: eo in libro oratoris elegantiam; philosophi sinceram sapientiam; iurisconsulti iurisprudentiam legumque vim, efficaciam et oeconomiam; eruditi solida philologiae principia; theologi metaphysicas, easdemque clarissimas, rationes, quibus religionis dogmata explicent et ab ethnicorum aliorumque fidei hostium dicis vindicent; christiani, denique, omnes literati animi pietatem, morum innocentiam et summam erga Deum Optimum Maximum quam debent reverentiam facillimo negotio deprehendent.

Tantum ergo opus, catholicae fidei et morum regulis tam consonum, tanta sapientia tantaque eruditione concinnatum, omnibusque absolutum numeris, dignissimum censeo ut quam citissime typis mandetur: dummodo Eminentiae Vestrae adcedat auctoritas.

 Datum Neapoli, pridie Kalendas Martias anno MDCCXX.

Iulius Nicolaus Tornus.


Attenta supradicta relatione domini revisoris quod potest imprimi, imprimatur.

 Neapoli, 17 augusti 1720.

Onuphrius episcopus Castellanetae, vicarius generalis
Dominus Petrus Marcus Giptius, canonicus deputatus.