Pagina:Tiraboschi - Storia della letteratura italiana, Tomo VIII, parte 1, Classici italiani, 1824, XIV.djvu/318

3o6 LIBllO scrivendo da Parigi nel 1663 al principe Leopoldo de’ Medici, dice di aver udito dalla bocca del Mersenno e del Roberval, che il Torricelli era stato il ritrovatore di questa dimensione, e che il Roberval avea aggiunto di averla egli pur dimostrata in altra maniera. Recida tu questo passo che dà molto lume su questa contesa: Serenissimae Celsitudini tuae, dice egli (Lettere ined. di Uom. illust. Fir. 1773, t. 1 p. 210, ec.), procul dubio jam significaverit Ilius tris s. Abbas Marucellius, quae de historia cycloidis mihi nota ipsi exposui; quae paucis hic tibi repetere extra rem non erit. Marino olim Mersenno, viro bono pioque, et Robervallio de cycloide colloquentibus me intervenisse optime memini; et quamvis oblata mihi tunc primum fuisset illa linea , ex percepta illico generatione spatii per ingredientem circulum, partes quibus constat ipse, nec plures addentem, ac in medio totum illud ingressum, ipsis dixi, triplum circuli spatium a cycloide spatium comprehensum mihi videri, ultra vero de conficienda demonstratione , quam factam asseverarunt, non fui sollicitus. Utrumque de Torricellio, quod rationem, quam tenet spatium genitum ad circulum genitorem ille invenisset, dicentem audivi; ejusdemque industriam laudarunt; subjecitque Robervallius alia ratione alioque medio eadem se demonstravisse. Hoc verissimum esse apud omnes constantissime affirmabo, nec Torricelli i famae hoc in argumento veri conscius detrahi pariar. Or come combinare l’autorità del Bullialdo con quella del P. Mersenno? Se le parole di questo secondo