Pagina:Tiraboschi - Storia della letteratura italiana, Tomo VII, parte 3, Classici italiani, 1824, XII.djvu/114

1266 LIBRO biblioteca Estense, olire il Catalogo delle Medaglie del duca Ercole II, da noi già accennato, abbiamo ancora alcuni Comenti mss. del Calcagnini sopra i due primi libri delle Questioni tusculane di Cicerone, e sopra l’orazione a favore di Quinzio. Erasmo parla con molta lode di questo scrittore (Epist. t. 1, ep. 742, 744)} e altri ancora ne han fatti elogi, benchè non sien mancati parecchi, e fra gli altri il Giovio, che ne ha ripreso il duro e stentato stile, e le troppo frequenti e affollate citazioni che lo ingombrano. Più giustamente di tutti, a mio parere, ne ragiona il Giraldi che nel suo primo dialogo de’ Poeti de’ suoi tempi così ne dice (Op. p. 539): Coelius vero Calcagninus Ferrariensis tanta est et tam varia eruditione atque doctrina, ut omnibus mi /ti, quos noverim, hac parte sit anteponendus. Illi nescio quid tantum Romanae censurae ac consuetudinis deesse vide tur ad ejus plene judicium perficieridum. Nam cum ubique e rudi fior, ut est, videri velit, eo nomine, taxatur. Cum enim omnium disciplinarum flosculis suis inserti locis quasi quaedam nitentes gemmae poemata illustrent, sic passim inculcati ea quodammodo sorde scere faciunt— Is est certe Coelius, qui quorsum ingenium tenditi il lud quasi ¡acuirmi di ri gii ac collimat. Non in poetica tantum facultate, sed aliis quoque ingenuarum artium disciplinis, sese ille assidue continet in perennibus suis studiis, in quibus tantos processus facit, ut evolare, non excurrere quodammodo videri possit; quo fit, ut nihil sit in re Litteraria quantumvis difficile, quantumvis re conditimi, quoti intactum ipse reliquerit atque non aliqua luce illustrarli.