Pagina:Storia della decadenza dei costumi delle scienze e della lingua dei romani II.djvu/154

150

delle molte notizie ivi raccolte da’ migliori libri4 ehe più non esistono1.

  1. Per dimostrare l’inesattezza, l’incongruenza, il gusto straniero, e persino la mostruosità dell’espressioni, e dell’immagini del vecchio Plinio io non riporto quì che i seguenti passi, e immediatamente il principio della prefazione del primo libro. Libros naturalis historiae novitium Camoenis Quiritium tuorum opus natum apud me proxima foetura etc. — Lucilius, qui primus condidit styli nasum, ib. — Quanto nos caussatius etc. ib. — In divo Augusto — Magna sortis humanae reperiuntur volumina. VII. 45. Parum scilicet fuerat in gulas condi muria, nisi manibus, auribus, capite, totoque corpore a foeminis juxta virisque gestarentur. Quid mari cum vestibus? Quid undis fluctibusque cum vellere? Non recte recipit haec nos rerum natura nisi nudos. Esto, sit tanta ventri cum eo societas, quid tergori? Parum est, nisi qui vescimur periculis, etiam vestiamur. Tali immagini, e pensieri quali son quelli che contengonsi nei surriferiti passi, erano per certo i sensus, le argutae, et breves sententiae, i loci exquisito, et poetico cultu enitentes, lodati e stimati ai tempi di Plinio. Dial. de Orat. c. 20. Duratque immenso exemplo Deciorum patris, filiique, quo se devovere, carmen. Similmente nel c. 2. del L.xxx. 3. si trova, immensum et indubitatum exemplum, et falsae artis, quam dereliquit Nero. E nel xxxii. Proem. leggesi immensum potentiae occultae documentum. Le parole, immensum, infinitum, incomprehensibile, ed altre, venivano nei tempi del cadente