Pagina:Poesie siciliane.pdf/280

533 cantu decimu 534

85
     Vulau ’ntesta a lu chimicu ’na storta,
Chi cci fiddau ’na tempula, e lu gigghiu,
Lu cabalista ’mmesti cu la porta,
E ’ntòntaru ristau ’ntra sonnu e vigghiu;
Lu magu cauci e pugna si supporta,
E nesci da li pedi di lu nigghiu,
Tuttu chistu passava ’ntra ssa stanza,
Allura chi cumparsi Sanciu Panza.
86
     Avìa ’ntisu di fora la timpesta
Sanciu, ma nun sapia chi si trattava;
Nè cci puteva mai jiri pri testa
Tuttu chiddu chi dintra si passava;
Dubiu e suspisu pri un momentu resta,
Chi lu cori a lu pettu cci trimava;
Trasi a lu fini e grida: oimè San Paulu!
Chistu è un squarciu di casa di diaulu.
87
     Trova aggrissi, disordini, gridati,
Cauci, ammuttuni, gargi e pugna rari;
E vidi quattru furii scatinati
Da un latu a ’n’autru curriri e strillari;
Eranu tanti e tanti sfazzunati,
Chi ’un si putianu cchiù raffigurari;
Lu sangu cci sculava a la lavina,
E nn’avianu la facci untata, e china.
88
     Sanciu pri lu timuri, e lu spaventu
Si susi cu la porta ed in se stissu
Va dicennu: a sti cosi ’un cci accunsentu;
Nu’ lu fici a st’oggettu tuttu chissu;
Cci trasiu Belzebuc a tradimentu,
Pri fari a lu solitu un aggrissu;
E vosi dari la risposta a mia,
Chi ad incanti e maggii cchiù nun cridia.
89
     Li tri fratantu ch’eranu fuddati,
Vidennu al spiragghia di la porta,
Scappannu comu tanti dispirati,
Senza circàri si la strata è torta,
Lassanu ’nterra rutti e sprannuzzati
Carti, vesti, strumenti, mumia e storta;
Don Chisciotti si jetta pri sfasciatu
Sanciu guarda la mumia spavintatu.


CANTU UNDECIMU


ARGUMENTU

     ’Ntra l’intricu, e lu guaju in cui si trova
L’Eroi canta vittoria; un gran spaventu
Fa chi Sanciu di novu dassi prova
Di l’antica sciucchizza, e avvilimentu;
Ma risurgi cchiù forti; poi ’na nova
Avvintura pripara una armamentu;
Tuttu anunzia ’na guerra pirtinaci;
S’ammazza un purci, e già lu munnu è in paci.
1
     L’omu è un enimma: presenta da un latu
Oggetti granni e digni d’ammirari;
Da l’autri fa vidiri un apparatu
Di bestialità sullenni, e rari;
Cca si vidi un esercitu escheratu
In ordinanza, vaga e regolari,
Chi a un corpu di tammuru à sbudiddati
Ddi panzi pri tant’anni nutricati.
2
     Dda viditi un picciottu, e ’na picciotta
Arsi di disideriue d’amuri,
Veni lu bonu preti cu la cotta,
Vi vuliti spusari? Sissignuri;
A li tri jorna ch’è fatta la ghiotta,
Sintiti gridi, fracassi, e rumuri,
E in canciu di ddi ciammi; e di ddi baschi
Poi cci truvati ammaccati li naschi.
3
     Cui fa grand’azioni pri un amicu,
Prontu a spargirni sangu d’ogni vina,
Poi pri un piliddu è già fieru nnimicu,
E lu sparra, l’insidia, o l’assassina;
Cca cc’è un zelanti d’aspettu pudicu,
Chi predica riforma, e disciplina,
E ’ntra ddi vizii di cui l’autri strigghia,
Si stà ’nfangatu sinu ’ntra li gigghia,
4
     ’Nautru s’affanna pri fari dinari,
Fa provi di talentu, e di valuri,
Nni guadagna, nn’impiega, e a cumulari
Metti tutti l’impegni, e li soi curi;
Fratantu crisci l’oru e va a mancari
La vita, e quannu è juntu all’ultim’uri,
S’accorgi essiri statu stu sumeri
Un simplici esatturi, ed un casceri.
5
     ’Nautru chi dottu si reputa, e senti,
E spaccia gran sintenzi, e sputa tunnu,
Perdi lu tempu, e pasci la sua menti
Di cosi chi ’un ponn’essiri, nè sunnu;
Forma ipotesi vani, e ’ntra lu nenti
Ch’alza casteddi, ed ordina lu Munnu,
E affidatu a lu so beddu intellettu,
Ardisci fari a Giovi l’architettu.