Pagina:Poesie siciliane.pdf/277

527 d. chisciotti e sanciu panza 528

43
     Un certu surciteddu arditu arditu
Pri lu disiju di liccumiari
Nisciu da la sua tana, ed attrivitu
Tutti li ’gnuni misi a firriari,
Ciàura cca... licca dda.. junci ’ntra un situ,
Senti un oduri, e metti a naschiari,
Pirchì ad un nasu dicinu surcignu
Lu furmaggiu è lu ciàuru lu cchiù dignu.
44
     S’accosta, e vidi tra firrati, e sticchi
Penniri certa cosa bianculidda,
Eccu cci fa la gula nnicchi-nnicchi:
O beni meu! nni avissi ’na scardidda!
Dissi: affilannu li soi fauci licchi,
S’alliffa tuttu, e movi la cudidda,
Ed accumincia a fari passagagghi,
Circannu un’apirtura ’ntra ddi ’ngagghi.
45
     La guarda e squagghia, la cuntempla e smiccia,
E si nni senti jiri duci duci.
Ogni difficultà cchiù lu ’ncapriccia,
Nè si cueta, si nun introduci;
Trasi a la fini, tasta, si scapriccia;
Ma ’ntra lu megghiu, chi la fera luci,
Senti un scrusciu, si jetta a manu manca,
E lu stomacu, oimè! si cci sbalanca.
46
     Curri di cca di dda, cerca scappari,
E vidi chiusi tutti li spiragghi,
Torna a vidiri, rotorna a tentari,
Ma ’un trova menzu comu si la sgagghi;
’Na negghia all’arma si senti calari,
Presaggiu infaustu di li soi travagghi,
Passìa, e lu furmaggiu disiatu
Cci sbatti mussu mussu, e ’un è ’nnigatu.
47
     Cc’è passata la fami, e lu pitittu;
Lu furmaggiu cci pari cantunera,
Si mai lu ’mmesti, vota, o tira drittu,
Senza mancu guardari ’ntra la cera;
Poi sclama: libertati, e pani schittu,
Oh chi turnassi ad essiri, com’era!
Chi mi servi la piatta dilicata?
La vucca di lu stomacu è attuppata.
48
     Miseru, oimè! pri un pezzu di furmaggiu
’Aju persu la cosa la cchiù cara!
A lu so gustu, appena chi l’assaggiu,
Quantu cc’è di livaricci di tara?
Si masticassi un carduni sarvaggiu,
Nun avirria la vucca accussì amara
Arrinegu li gusti, e li sapuri,
Libertà, libertati, e tozza duri.
49
     Mentri l’afflittu pensa a li soi guai,
Tant’àutri surciteddi a lu so rastu
Sunnu arrivati, e stannu a li talài,
Innamurati di ddu bellu pastu,
Fannu lu cannarozzu longu assai,
Pirchì la porta chiusa cc’è d’immastu,
E intantu a lu scuvertu allampatizzi
Stannu a lu ciàuru, e apparanu li sbrizzi.
50
     Unu ci passa, e spassa pri davanti,
’Nautru tenta la porta, o la suffitta,
Cui si cuntenta tuccarlu un istanti
Cu la cudidda pri ’na ingagghia stritta;
Cui licca li muddichi di li canti,
Cui s’increpa, e bestemia la sua sditta,
Cc’è cui suspira, cc’è cui spinna, e mori,
Cc’è cui guarda cu l’occhiu di lu cori.
51
     Poi vidennu vicinu a lu tumazzu
Stari un surciddu cu lu mussu asciuttu;
Talè, dicianu, chi gramagghiunazzu!
Fa badagghi, e lu beni arresta tuttu!
’Nautru dicia: s’in locu di stu pazzu
Fuss’iu di lu furmaggiu accussì ’ncuttu,
O chi bella scialata! ’ntra stu casu
Mi nni vurria jittari pri lu nasu.
52
     Ripigghiava poi ’nautru a vuci forti:
Diàscacci! sti belli cugninturi
Sù pri li babbi, e pri li juga-torti!
Pr’iddi sù fatti li megghiu sapuri!
E a mia nudda di chissi? o sorti! o sorti!
Nun pozzu aviri mai di tia un favuri?
Nun distingui nè meriti, nè ranghi,
Duni viscotta a cui nun àvi ganghi!
53
     ’Nautru diceva: unn’iddu àvi li pedi,
Disiiriìa d’aviricci la facci,
Nun conusci la gioja, chi pussedi
St’armali, e ’un sa godirni li procacci,
Avi tantu chi fari, ed iddu sedi!
S’iddu nun pò, mi dica almenu, vacci:
Ch’è tintu! ch’è sdisèrramu! e mandruni!
Mancu conusci li boni vuccuni!
54
     Ripigghia ’nautru: va rusica l’ervi,
Ca sti boni vuccuna ’un sù pri l’orvi;
Cu’ àvi la cugnintura, e ’un si nni servi,
Nun trova cunfissuri chi l’assorvi,
Chi cci aduri tu ora? chi cunservi?
Sparagni pri li cani, o pri li corvi?
Giacchì tu nu’ lu ’nninghi, nè cci dici,
Almenu fanni parti pri l’amici?
55
     Lu surci, chi si senti dari liti,
Pri mettiri a chidd’àutri ’ntra l’affannu
Cci dici: stu furmaggiu chi viditi,
Mi lu sparagnu pri li festi granni;
Del restu, si vuàtri nni vuliti
Iti avanti; circati a tutti banni;
Si viditi casuzzi cu firrati,
Trasiticci, e sarriti cunsulati.
56
     Li surci nni accattaru di ssa stuppa,
E ’mpanniddaru filici, e fistanti,
Vannu ’ntra ’nàutra stanza tutti a truppa
Unni cc’era ’na trappula a li canti;
Ora vennu a lu pettini li gruppa;
Eccu, chi lu cchiù sgherru si fa avanti,
Già trasi, vidi, tasta, resta prisu,
E lu destinu so eccu è decisu.