Pagina:Poesie siciliane.pdf/251

475 cantu sestu 476

48
     Sta vuci d’unni vinni? dissi Sanciu,
’Ntra sta varcuzza nui quantu saremu?
Li testi sunnu tri, nè pigghiu a scanciu;
Cuntamuli di novu, e vidiremu:
Sunnu tri! oh chi ’mbrogghiu! e di poi chianciu
Ca semu sparu, e nun ni conuscemu;
Sti cosi certamenti nun sù boni,
’Aju lu cozzu, oimè! in confusioni.
49
     Già Don Chisciotti ’ntesta li capiddi
Si senti sullivari, e pocu manca
Ad accicciarisicci a li gariddi;
Ma si ritrova fracassata un’anca.
L’omu fratantu, ch’era ’mmenzu d’iddi,
Ripigghia, e dici cu ’na vuci franca:
Oh morti! oh morti! vénimi a pigghiari;
Chiudimi l’occhi, e portami a scialari.
50
     Sanciu meravigghiatu fortementi
Di stu discursu di pedi di vancu,
Dissi: or eu cci scummetu certamenti,
Chi chistu è un sfortunatu, chi già stancu
Di campari ’ntra lástimi, e tormenti,
Curri pri dispiratu, e ’un cura mancu
Di esaggerari la sua cruda sorti,
Pirchì ’un calcula cchiù ’ntra vita, e morti.
51
     Forsi cridia cadennu da un vadduni,
Di ritruvarla di lu ciumi a funnu:
Ma morti, oimè! s’ammuccia a ddi persuni,
Ch’ánnu bisognu d’idda ’ntra stu munnu.
Cussì Sanciu pinsava, e cuntintuni
Cci dici: frati miu, firria tunnu;
Stà allegru, ca truvasti li toi frati;
Chista è la varca di li svinturati.
52
     Don Chisciotti però gravi, e severu
Dissi: lu suicidiu nun approvu;
Quannu campu, a li guai rimediu speru,
Ma pri turnari in vita, nun nni trovu,
La Natura chi cerca pri daveru
Lu nostru beni, quasi, comu un chiovu,
Dintra di la nostr’alma cci á sculpita
’Na passioni immenza pri la vita.
53
     Ma sta vita nun è sempri un favuri,
Rispusi Sanciu, nè sempri nn’invogghia;
E timu, chi a li voti lu duluri
D’ogni qualunqui arbitriu nni spogghia;
E chi la morti nun fa cchiù timuri,
Quannu cun idda finisci ogni dogghia;
E chi cun idda ancora va a finiri
La custanti certizza di muriri.
54
     Pri quantu mi ricordu aviri ’ntisu,
L’Eroi ripigghia, e in multi auturi lettu,
Sulamenti ammazzarisi è pirmisu
Pri grazia ad un amanti assai perfettu;
Pirchì l’amanti allura, ch’á cumprisu
Funesti novi di lu so dilettu,
Lu cori si cci scasa, e ’ntra stu statu,
È mortu prima d’essirsi ammazzatu.
55
     Ogni bona ragiuni e favurita
(Fora lu dittu casu) ’un vali a nenti,
Pirchì a la guardia di la nostra vita
Cci stà lu sulu istintu, e no la menti;
La ragiuni pri quantu sia perita,
A frunti d’iddu è debuli e impotenti,
Pruvirà: chi conveni di muriri;
L’istintu tira avanti, e làssa diri.
56
     Mentr’iddi si la stannu disputannu,
Di lu letturi meu forsi la menti
Irrà supra st’incognitu pinsannu,
Pri essiri a ghiornu d’un tantu accidenti;
E sapirni lu chi, lu comu, e quannu,
La musa mia, ch’è giusta e compiacenti,
S’accinci a raccuntari st’avventura,
Figghia di Baccu e di la notti oscura.
57
     Amuri avia ’nchiagatu un pastureddu
Di firita profunna, e vilinusa,
E notti, e ghiornu lu tinía a marteddu,
Pri ’na ninfa superba, e ambiziusa;
La notti si struggía lu puvireddu
’Ncumpagnia di lu chiantu, e di la musa,
E lu jornu purtava li pidati
’Ntra lochi tristi, oscuri, e inabitati.
58
     Stancu già di sta vita travagghiata,
Ricursi pri cunsigghiu a un vecchiu saggiu,
Omu raru, ed in tutta dda cuntrata
Tinutu in summu creditu, ed omaggiu;
O sapienti, dissi, o vera strata,
O organu, pri cui l’eternu raggiu
Si cumpiaci purtari a li mortali
L’ajuti, e li cunsigghi, a li soi mali.
59
     Pietà ti mova d’un amanti afflittu,
Chi si agghiutti li lagrimi pri pani;
Ch’ama un’ingrata, chi ávi a gran delittu
Nutriri in pettu sintimenti umani;
Dégnati di truvari in miu profittu,
’Ntra li presidii sconosciuti e arcani,
Un segretu, un sollevu, un menzu tali,
Acciò liberu sia da tanti mali.
60
     Mentri parra, di lagrimi un torrenti
Scinni da l’occhi pri la facci smorta;
Lu bonu vecchiu umanu, e compiacenti
Cu affabili maneri lu cunforta;
Poi dissi: ancora di stu focu ardenti
Li cicatrici lu miu cori porta;
E quannu un vecchiu pensa a lu passatu
Cumpatisci un picciottu ’nnamuratu.
61
     Bellu è l’amuri; in iddu si cunteni
La delizia cchiù granni di natura;
Ma a lu latu però stannu li peni
D’uguali pisu, qualità, e misura;
La providenza ’mmisca mali e beni;
Metti li spini ’mmenzu a la virdura,
E ’ntra li ciuri, e la campagna amena
La vipera, e la serpi ch’invilena.