Pagina:Poesie siciliane.pdf/248

469 d. chisciotti e sanciu panza 470

6
     Chi dirrò di Cartagini famusa,
Chi tantu a Roma detti chi scardari?
Nun si risi putenti e floriusa
Cu lu sulu cummerciu di lu mari?
Ma no, l’antica storia e rancitusa
Nun cc’è bisognu cchiù d’esaminari;
L’Olanna a tempi nostri, e l’Inghilterra
Divinu cchiù a lu mari, chi a la terra.
7
     La prima a forza di coraggiu, ed arti,
Lu tridenti a Nettunu cci scippau;
Cu lu quali cacciannulu, gran parti
Di l’undusu so regnu cci usurpau;
L’autra li regni, chi dividi, e parti,
L’immensu Oceanu, ’nzemmula attaccau,
E d’unu a ’nautru polu passa, e cala,
Comu fussi la cámmara, e la sala.
8
     Gli dirrò di la figghia di Nettunu,
Chi gloriusa da l’Adriacu nasci?
Di la cui fama mai nuddu dijunu
’Ntra tuttu l’universu no, nun asci?
Glaucu cu Proteu e li Trituni, ogn’unu
L’ammira, e l’ama di stupuri pasci;
E insumma chi dirrò di tanti, e tanti?
E tu, armali, di l’acqua ti nni scanti!
9
     Accussì tantu dissi e perorau,
’Mmiscannu ora prigheri, ora cumanni,
Fina chi a Sanciu Panza l’imbarcau,
E la currenti, chi s’allarga, e spanni,
La varca duci duci si purtau:
Don Chisciotti nisciutu di li panni,
Si cridi Baccu, chi ritorna ancora
Da li già vinti regni di l’Amora.
10
     O Teseu stissu ’ntra la navi ardita
Capu di l’Argonauti valenti,
Li primi, chi affidaru la sua vita
All’unni tempestusi, ed a li venti;
O Alcidi, chi cu dui muntagni addita
Lu termini a l’incegni intrapendenti;
O Colummu, chi doma l’Oceánu,
Scuprennu un novu munnu a nui luntanu.
11
     Passa la varca ’mmenzu a li vadduni,
Unni a li lati pénninu ramuti
Supra li precipizii, e li gruttuni,
Li salici di areddara vistuti;
Cchiù sutta poi li junchi, e li crisciuni,
Spuntanu da li margi risiduti,
E triscanu ’ntra l’acqui, e cannizzoli
E foggi, ed ochi, ed anatri, e trizzoli.
12
     Sanciu gudeva a vidiri dd’oceddi,
Cu l’ali aperti, e lu coddu inarcatu,
Fari ’ntra l’acqua milli jucareddi,
Sbulazzannu da l’unu e l’autru latu;
Ora un sbardu vidia di papardeddi,
Chi ’ntra lu ciumi stavasi attuffatu,
E di supr’acqua ’mmenzu di l’irvuzzi
Appena cci parianu li tistuzzi.
13
     Guditi, sì guti, cci dicía,
Fortunati ocidduzzi, giacchì siti
Dintra lu vostru centru, e in alligria
Li frutti di la vita vi cugghiti;
La sorti, matri a vui, parrastra a mia,
Mi fa docili, e poi mi duna liti;
Tantu chi pari appuntu lu miu statu,
Chiddu stissu d’un ossu sdillucatu.
14
     Cadinu intantu l’umbri da li munti,
Jennu sempri facennusi cchiù granni,
Pri lu suli, chi ammuccia la sua frunti,
E pochi raggi pri traversu spanni;
Chiovinu l’acquazzini junti junti;
E in menzu di lu ciumi, e di li canni
Nesci, esalannu lu so malu oduri,
’Na negghia orrenna china di vapuri.
15
     Stenni la negghia, lu so mantu oscuru,
Cummigghiannu lu ciumi, e lu vadduni;
E restan’iddi cu la varca puru
Ammucciati ’ntra un grossu nuvuluni;
Cci pari aviri avanti l’occhi un muru,
Nè si distingui cchiù servu e patruni;
Unni sù? dicía Sanciu, chi maniju?
Signuri, dati vuci, ca ’un vi viju.
16
     Don Chisciotti a l’oricchia cci rispusi:
Si tu sapissi cosa voli diri,
Lu stari ’ntra sta nuvula racchiusi,
Infinitu sarria lu to piaciri;
Chisti sù tratti assai maravigghiusi,
Chi rari voti solinu accadiri;
Lu celu li concedi a qualchi eroi,
Per eseguiri li gran fini soi.
17
     Ad Enea stu prodigiu si accurdau,
Quannu sbalzatu da la gran timpesta,
Li spiaggi di Cartagini tuccau;
Veneri, chi a succurrirlu fu presta,
Di ’na nuvula tuttu l’ammugghiau;
E accussì comu fussi ’ntra ’na ’mmesta,
Scurri pri la citati unni è trasutu,
Senz’esseri da nuddu mai vidutu.
18
     Si leggi ancora, da lu magu Ismenu
Purtatu ’ntra ’na negghia Solimanu
Sinu a Gerusalemmi ’ntra un balenu
Dintra di un carru splendidu e bagianu;
D’unni scupriu, non vistu lu velenu,
Chi contra d’iddu vomitava Orcanu;
E lu smentíu di chiddu chi dicía,
Cu accusarlu d’infamia, e cudardía.
19
     Si leggi... E Sanciu Panza interrumpiu:
Si liggirà, ma nun si leggi ancora
Di dui minnali, comu vui e com’iu;
L’oturi ánnu aspittatu sinu ad ora,
Acciò lu vostru esempiu cu lu miu
’Na nova storia pozza dari fora,
D’unu, chi matrichesi agghiutti e lanza,
Di ’nautru, chi sugnu iu, sempri in valanza.