Pagina:Poesie siciliane.pdf/235

443 d. chisciotti e sanciu panza 444

86
     Ármati di pacenzia, statti ddocu,
Sanciu, ca s’è scurdatu lu strumentu,
Assai m’incrisci, cridimi, e non pocu,
Lasciariti ’ntra un statu vijolentu;
Ssa facci giarna, comu lu varcocu
L’occhi lucenti e chini di spaventu,
Lu sangu pri la facci chi ti scula,
Fannu, ch’eu perda li paroli in gula.

NOTE DEL CANTO TERZO.

  1. Vedi canto I, st. 10.
  2. Ariosto Orl. Fur. cant. 21.

CANTU QUARTU.


ARGUMENTU.

     Sanciu, pri la pietà di li pasturi
Tiratu di la ciacca, fa palisi
Cu li soi d’una ninfa li sciaguri;
Chi poi si spusa a un giuvini curtisi;
Cunta di Don Chisciotti l’avventuri,
D’allura, chi a scuderu si cci misi;
Si aggiusta l’anca pri lu so viaggiu;
Don Chisciotti s’annega cu coraggiu.
1
     Pri lu cchiù li disgrazii ’ntra la terra
Solinu iri sempri accumpagnati;
Chi si un regnu infelici ávi la guerra,
O la fami o la pesti cci attruvati:
Tant’è lu forti, chi fortuna sferra,
Nun si metti pri pocu, o pri mitati;
Ma o vi duna di guai ’na bona stritta,
O vi porta a finiri fitta fitta.
2
     Sanciu, chi avía scappatu a lu fururi
Di la fami, la siti, e li strapazzi;
Chi suffríu di lu friddu lu riguri
Sepultu cu lu sceccu ’ntra li jazzi;
Chi patíu ’ntra lu puzzu li sciaguri
Di l’anca rutta, di scanti, e stramazzi,
Cu lu nasu tagghiatu ’ntra un pirtusu
Pinnulía menzu supra, e menzu ’gnusu.
3
     Criju, ch’aviti vistu, o mei letturi,
Li menzi busti tra camei d’aneddi,
O a la funtana di lu Pirituri
Spuntari ddi tistazzi da li ceddi;
Accussì pari Sanciu, e fa terruri
A ddi simplici, e boni viddaneddi;
Ogn’unu di luntanu a nautri dui
A jiditu lu mustra e dipoi fui.
4
     Stetti un gran pezzu sulu a pinnuluni,
Menzu sbuccava dintra, e menzu ’nfora;
Li vecchi patri cu stanghi, e vastuni,
Già sunnu cursi, e li picciotti ancora;
Trovanu dda ’ngastatu un mascaruni,
Chi guarda a tutti, e nun ávi palora;
Inorriduti a stu gran casu stranu,
Mettinu a scunciurarlu da luntanu.
5
     Rump’iddu in fini lu silenziu, e dici:
Aimè! cu sti scunciuri mi cunfunnu!
Jeu nun su spirdu, sugnu un infelici;
Li spiriti però cca sutta sunnu;
Spiriti, chi di nasi sù nnimici.
Datimi ajutu, oimè, ca mi sprofunnu!
Pri carità accustati, o pastureddi,
Ma si no stu diavulu mi speddi.
6
     Mossi tutti a pietà di ddi lamenti,
E vidennu chi ’un era spirdu, o mostru,
Ma un omu, chi pri casu, ed accidenti
Si ritruvava ’ntra dd’oscuru chiostru,
Li pasturi curréru unitamenti,
Dicennu: eccuvi cca l’ajutu nostru;
E accussì cu li canapi ’nvracatu,
A viva forza di dda fu tiratu.
7
     Vinutu fora Sanciu, raccuntau
Quantu passatu avia, vistu, e patutu;
E comu da principiu s’impuzzau;
E la picciotta, ch’avia dda vidutu;
Comu di grutta in grutta strascinau
L’anca, chi primu avevasi rumputu;
Poi l’incantu, d’unn’era persuasu,
Sinu a la tagghiatina di lu nasu.
8
     Sintennu di la giuvina parrari
Li pasturi ripigghianu spiranza,
Chi fussi la sua ninfa, chi penari
Faceva tutti pri la sua mancanza.
Eccu Titiru allura arrivulari,
E di calaricci iddu facía istanza;
Gridau Sanciu: li spirdi dda cuntrastanu,
Cridi a mia, ca ’un c’è nasi, chi ti bastanu.
9
     Mentri supra si fannu sti discursi,
Don Chisciotti dda sutta pri la manu
Jia purtannu la giuvina; e sù scursi,
Unni ligatu avia Sanciu non sanu;
Ma quannu nu’ lu vitti, si nni cursi;
Ah! grida, Incantaturi impiu inumanu,
No, nun mi fuirai, benchì ammucciatu
Fussi in Stigi, o a lu Càucasu ’ngnilatu.