Pagina:Poesie siciliane.pdf/225

423 d. chisciotti e sanciu panza 424

22
     Lu pasturi, chi dda s’era ’ncugnatu,
Lu squatra, e lu talía ammirativu;
La pasturedda stritta a lu so latu,
Trema comu farina ’ntra lu crivu;
Da l’alitu di chiddi è già animatu
Sanciu, ed accosta cchiù mortu chi vivu;
Cci fa sentiri in termini aggiustati:
Chi cc’eranu dui poveri affamati.
23
     Pri alluntanari da la sua capanna
Lu pastureddu accortu ogn’inclimenza,
Chi timia, cu lu daricci cchiù canna,
Da ddu fari assolutu, e dda prisenza;
Pensa mannarinnilli a natura banna;
Sei pani, e ficu sicchi cci dispenza:
’Ntra dda vaddata sutta di ddu poggiu,
Dici, cci truviriti un megghiu alloggiu.
24
     Dda cc’è ’na grossa mandra, unni è pasturi,
Figghiu di Melibeu, Titiru, chi ávi
Tri centu vacchi sparsi a sti chianuri;
Ed á stili, e maneri assai suavi;
Cca sta turri fu prima d’un signuri,
Ora è caduta; pochi fraschi, e travi
Pò opponiri la nostra puvirtati
Di l’aspru invernu a li notti ’ngnilati.
25
     Sanciu intantu si carrica un saccuni
Di pani, e ficu, e caciu picurinu;
Nni metti porzioni ’ntra un vurzuni,
Pri avirli prontuarii a lu caminu;
Vi ringraziu cci dici; e lu vuccuni
Nun spiega la parola, pirchì è chinu:
Don Chisciotti però nun sì licenza
Senza prima spacciari ’na sentenza:
26
     Lu pattu sociali di li genti
È concertatu in modu, chi ben forti
L’omini unisci, non fisicamenti,
Ma attacca ’ntra li varii rapporti;
Lu vili somministra a lu potenti
Li cibi, pri scamparlu di la morti;
E chistu in contracambiu cci assicura
Cu la spata, e li liggi la cultura.
27
     Varii toni accussì chi sù scappati
Da diversi strumenti armuniusi,
Mentri vannu pri l’aria scherati,
Succedi chi l’accordiu si spusi,
Medianti di l’autri frammizati,
Chi ’ntra rapporti varii sunnu usi
Jínchiri ddu gran vacuu, chi arrassu
Tenti, e dividi l’autu da lu bassu.
28
     Per unni tu, o pasturi, chi in miu ajutu
Sti pani, e ficu sicchi già disponi,
L’ultima corda sì di stru liutu,
Chi fai lu to doviri, accordi e intoni:
Stu beni, chi tu ái fattu, ’un è pirdutu;
Poi vantari la mia protezioni;
Sarrà la tua capanna rispittata;
Fida su la mia menti, e la mia spata.
29
     Accussì dittu, parti, e porta in frunti
Un’aria astratta, comu in fantasia
Cci passassiru munti supra munti;
Scurri, s’avanza, e nun vidi la via:
Sanciu manciannu ficu junti junti.
In gran distanza appressu cci vinia;
Pirchì l’amuri di lu so saccuni
Multi lu distrajia di lu patruni.
30
     Cussì pri dda campagna, e dda furesta
Camina spirdutizzu, ammaluccutu;
Ora un ramu lu ’mmesti, e lu molesta;
Ed ora da un ruvettu è trattinutu;
Di tantu in tantu acchicchia, isa la testa,
Guarda si lu patruni è assai scurrutu;
Ma poi cu la sua flemma, e la sua paci,
Torna a manciari; tira avanti, e taci.
31
     Trasinu ’ntra ’na valli unni di raru
Manna lu suli qualchi raggiu incertu:
Pirchì cci fa da un latu umbra, e riparu
Un munti di gran voscura cuvertu;
Da l’autra parti si stenni un chiarchiaru
Di vausi, e grutti sterili, e desertu;
E in funnu arvuli, e macchi ’ntra se stissi
S’intricanu, e fann’umbri opachi, e spissi.
32
     Cci scurri ’ntra lu menzu pigru, e lentu
Un ciumiceddu, chi ’ntra junchi e canni,
Ora si perdi, ora si vidi a stentu;
E lassa margi cechi unni si spanni;
Cussì va dánnu umuri, e nutrimentu
Ad ulmi, chiuppi, e macchi densi e granni;
Ch’éttanu l’umbri a funnu, e l’ineguali
Solu fannu cchiù orribili, e fatali.
33
     Cc’era cuvertu di ruvetti, e vruchi,
Un puzzángaru cecu, e tradituri;
Accantu avía ’na macchia di savuchi,
Chi l’adumbrava cu li soi virduri;
Sanciu vineva a passu di tartuchi,
Pri sentiri a li cibi cchiù sapuri;
E mentri astrattu ’na castagna munna,
Arriva ’ntra stu locu, e si sprofunna.
34
     Senti, benchì era scursu assai luntanu,
L’ultima vuci Don Chisciotti; e attentu
Si ferma, ascuta; e all’una, e all’autra manu
Si gira centu voti ’ntra un mumentu;
Ma ’un sintennu cchiù alitu umanu,
Ritorna cu premura, e ’un trova abbentu;
Oh Sanciu, oh Sanciu, ed unni sì, dicia?
Ma eccettu l’ecu, nuddu arrispunnia.
35
     Cussì Hyla Hyla jia sclamannu
Erculi ’ntra dda spiaggia, unni assittatu,
L’Argonauti cumpagni abbandunannu,
Lu so dilettu all’acqua avía mannatu,
Chi mai cchiù da lu fonti riturnannu,
Da li ninfi, e li najadi rubbatu,
Erculi lassa, chi si gratta e pila;
E va sulu esclamannu: Hyla Hyla.