Pagina:Memorie per servire alla vita di Dante Alighieri.djvu/213

204 memorie


Nessun manoscritto autografo resta del nostro Dante, che che dicasi d’alcune poesie serbate nell’Archivio di Gubbio; nessuna nemmeno delle sue ultime Lettere scritte adamici, o alla Repubblica per ottenere il ritorno alla Patria1. Resta solamente la sua sicura effigie in pitture antiche, in busti, e più medaglie delle quali nessuna è nel ricchissimo Medagliere di Firenze2. Il Marchese

  1. Merita di esser riportata quella con la quale renunziò per sempre al suo ritorno, esistente nel Codice 8.° della Laurenziana Pluteo XXIX. pag. 123. e per la prima volta stampata dal Canonico Dionisi nel n.° 5 della sua Serie di Aneddoti dei Codici Fiorentini, edizione di Verona 1790. in 4.° pag. 176.
    «In licteris vestris, et reverentia debita, et affectione receptis, quam repatratio mea cure sit vobis ex animo, grata mente, ac diligenti animadversione concepi: etenim tanto me districtius obligastis, quanto rarius exules invenire amicos contingit. Ad illarum vero significata respondeo: et (si non eatenus qualiter forsan pusillanimitas appeteret aliquorum) ni sub examine vestri consilii ante judicium ventiletur, affectuose deposco. Ecce igitur quod per literas vestri meique nepotis, nec non aliorum quamplurium amicorum significatum est mihi, per ordinamentum nuper factum florentie super absolutione bannitorum, quod si solvere vellem certam pecunie quantitatem, vellemque pati notam oblationis, et absolvi possem, et redire ad presens. In quo quidem duo ridenda, et mali preconsiliata sunt, pater. Dico male preconsiliata per illos, qui tali expresserunt; nam vestre litere discretius, et consultius clausulate nihil de talibus continebant. Est ne ista revocatio gloriosa, qua d . alla . revocatur ad patriam per trilustrium fere perpessum exilium? hec ne meruit innocentia manifesta quibuslibet? hec sudor, et labor continuatus in studio? Absit a viro philosophie domestico temeraria terreni cordis humilitas, ut more cuiusdam cioli. et aliorum infamium, quasi vinctus, ipse se patiatur offerri. Absit a viro predicante iustitiam, ut perpessus iniuriam inferentibuns, velut bene merentibus pecuniam suam solvat. Non est hec via redeundi ad patriam, pater mi: Sed alia per vos, aut deinde per alios invenietor, que fame . d . que onori non deroget, illam non lentis passibus acceptabo. Quod si per nullam talem florentia introitur, nunquam florentiam introibo. Quid ni? nonne solis astrarumque specula ubique conspiciam? nonne dulcissimas veritates potero speculari ubique sub celo, ni prius inglorium, imo ignominiosum populo florentineque civitati me reddam? Quippe nec panis deficiet.
  2. Si conserva nella Biblioteca dell’Autore di questa Vita nella che vedesi incisa segnata con n.° 3.