Pagina:Le opere di Galileo Galilei VIII.djvu/283

8

30

INTORNO A DUE NUOVE SCIENZE. — GIORNATA QUARTA. 285

cadens per bd ex quiete in b conficit altitudinem bA : ergo mobile cadens ex quiete in a, per ab conversum cum impetu ab, per horizontalem conficit spatium aequale«dc. Superveniente vero casu per bd, conficit altitudinem bd, et parabola be designatur, cuius impetus a in termino c est compositus ex aequabili transversali, cuius momentum est ut ab, et ex altero momento acquisito in descensu bd in termino d seu c; quae momenta aequalia sunt. Sì ergo intelligamus, ab alterius illo rum esse mensuram, ut puta transversalis aequabilis ; bi vero, quae ipsi bd est aequa- lis, esse mensuram impetus acquisiti in A seu c; subtensa ia erit quantitas momenti compositi ex ambobus : erit ergo quantitas seu mensura integri momenti, quo proîectum veniens per parabolam be impetum facit in.c. His retentis, accipiatur in parabola quodlibet punctum e, in quo de impetu proiecti determinandum sit. Ducatur horizontalis ef, et accipiatur bg media proportionalis inter bd, bf: cumque posita sit ab, seu bd, esse mensura temporis et momenti velocitatis in casu bd em quiete in b, erit bg tempus seu mensura temporis et impetus in f venientis ex b. Sì igitur ponatur bo aequalis bg, iuncta diagonalis ao erit quantitas impetus in puncto e: est enim ab determinatrix posita temporis et impetus in Db, qui conversus in horizontali semper servatur idem; bo vero deter- minat impetum in f seu e per descensum ex quiete in b in altitudine bf; his autem ab, bo potentia aequipollet ao. Patet ergo quod quaerebatur.


SAGR. La contemplazione del componimento di questi impeti diversi, e della quantità di quell’impeto che da tal mistione ne risulta, mi giugne tanto nuova, che mi lascia la mente in non piccola confusione: non dico della mistione di due movimenti equabili, benché tra di loro diseguali, fatti uno per la linea orizontale e l’altro per la perpendicolare, ché di questi resto capacissimo farsi un moto in potenza eguale ad amendue i componenti; ma mi nasce confusione nel mescolamento dell’orizontale equabile, e perpendicolare naturalmente accelerato. Però vorrei che insieme digerissimo meglio questa materia.

38. equabile perpendicolare, s — �