Pagina:Il probabile falsificatore della Quaestio de aqua et terra.djvu/15

[135] VARIETÀ 11

rasti. Proh Diis immortales! Ferraria alterum Camillum genuit, qui Gallos Senones exuvias ex urbe asportantes, bellona favente, profugavit». Passa poi a tessere l’elogio del padre suo Ercole d’Este, che paragona a Scipione, a Paolo Emilio, a Marcello. E prosegue: «Insulsum mihi esset laudes tuae Illustrissimae sororis D. Isabellae Marchionissae Mantuanae dominaeque meae obticescere, quae ex prosapia regali originem duxit. Rarae heroides hoc tempore comperiuntur, quae litteris, moribus, honestate, generositate, munificentia, comitate, facundia, pudicia, fide tuae sorori doctiloquae sint comparandae. Graecas illas, romanas et Hortensii filiam emulatur. Lucretiam pudiciciae speculum romanam castitate excedit: deinde Bibliam, Quirinam integerrimaeque sinceritatis spectaculum probitate integritate Illustrissima soror tua praecellit». E dopo aver nuovamente lodata la facondia del cardinale, conclude: «Quamobrem hanc questionem pene divinam, a Dante Florentino poeta clarissimo olim decisam, disputatam, et manu propria exaratam, celsitudini tuae dedicavi, in qua duo elementa aquae et terrae describit, qualemcunque eminentiorem locum contineant. Qua de re mihi visum fuit, ne tam erudita, perutilis ac famigerata quaestio periret, conatus sum ut in lucem prodeat, et ne ipsius Dantis ingenium speculationemque astronomicae artis delitescat. Igitur agnoscere poteris benivolentiam, amicitiam quam erga celsitudinem tuam sororemque tuam Illustrissimam habeo. Haec quaestio quippe Mantuae fuit auspicata, quam magis deamo quam patriam meam. Ideo tuam celsitudinem quaeso quod serena facie melifluoque eloquio eam perlegere velit. Quoniam tempore proximo malora etiam opera tuae dominationi dedicabo, cui plurimum Cliens tuus commendat. Vale!»

Non basta. A c. 2 v seguono tre distici del Moncetti ad Ippolito d’Este e quindi dieci esametri al medesimo del padre Girolamo Gavardi d’Asola, egli pure «Eremitarum ordinis minimus», come si professa in una lettera che segue subito dopo, diretta al suo compagno di religione Moncetti, che v’è chiamato «regens Patavinus» e «praeceptor» dello scrivente. In un latino artificiosissimo esalta il Gavardi la dottrina varia e profonda di Dante e poi così dice della Quaestio (a c. 3 r e v): «Iam multae olympiades praeteriere quod haec Questio florulenta in scriniis quiescebat: medius fidius, mi praeceptor candidissime, ut hoc opusculum pene divinum elucubrationes, algores multaque