Questa pagina è ancora da trascrivere o è incompleta. |
124 Heidi Siller-Runggaldier
na y dla Val Badia. L se trata perchël dla descrizion dla gramatiches dl tudësch,
dl ladin de Gherdëina, dl ladin scrit dla Val Badia y dl talian, realiseda te na
pruspetiva cuntrastiva per mustré su chël che ie medem y chël che ie def rënt
danter chësta rujenedes.
L proiet ie unì nvià via dan n valgun ani per scumenciadiva dl Istitut Pedagogich
Ladin tres si diretëur Theodor Rifesser. La ncëria per l proiet ti ie unida
sëurandata a Horst Sitta dla Università de Turic y a Peter Gallmann dla Università
de Jena, tramedoi germanisć y esperc de gramatica tudëscia y teorica, y
a Heidi Siller-Runggaldier dla Università de Dispruch, romanista cun spezialisazion
tl ladin y tl talian. Per la pert gherdëina ala pudù se nuzé dl sustëni de
Marco Forni y per la pert badiota dl sustëni de Giovanni Mischì. Giovanni
Mischì à ora de chësc sëurantëut la ncëria nia saurida de urganisé l material
ejemplificatif per l ladin scrit dla Val Badia aldò dl’autra rujenedes, respetan tl
medem tëmp la strutures y la formes de chësta varietà ladina. Zënza l aiut di
doi cunlauradëures dl Istitut “Micurà de Rü” ne fossel nia stat mesun purté a
bon fin l lëur nchina śën fat. Per seguré na azetabltà l plu puscibl auta di ejëmpli,
ie pona ala fin mo duta la pert ladina unida cialeda tres da Paul Videsott
(Università de Bulsan). A duc ti val n gran rengraziamënt da pert di autores.
Sciche prim volum dla serie iel unì publicà, tl 2008, la gramatica n cont dl verb.
Chësc volum ie unì prejentà ai 23 de mei dl medem ann tla Università de Bulsan
a Persenon. L terzo volum n cont di costituenc dla f rasa ie tl lëur. Sce dut va
bën, messëssel vester finà per l ann 2012. Y per cumpleté l proiet saral pona mo
da traté l sustantif, l agetif y l averb te un n volum, y la f rases liedes adum te
strutures cumplesses te n auter volum.
1.2. L obietif de na gramatica cuntrastiva
L obietif zentrel ie zënzauter chël de sensibilisé a udëi chël che ie medem y chël che ie def rënt danter nosta rujenedes dal pont de ududa de si gramatica y de mustré su, a chësta maniera, la fundamëntes linguistiches de nosc trilinguism. Ma cun chësta gramatica dëssel nce unì metù a despusizion di nsenianc y dla nseniantes cunescënzes de chëles che ëi y ëiles possa se nuzé tl nseniamënt dla trëi rujenedes. L se trata de cunescënzes de utl dantaldut per chëi nsenianc y chëla nseniantes che ie nciariedes dl nseniamënt ntegrà dla rujenedes. L valor de na tel gramatica ie n ultima da udëi nce te si senial de viers de na majera toleranza linguistica y de na majera cunvinzion che uni rujeneda se merita l medem respet y la medema dinità. Chësc pudëssa pona purté pro nce a na miëura cunvivënza danter la jënt tla valedes ladines, nce sce la rujeneda de familia ne n’ie nia la medema per duc.