Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, XI.djvu/277


Volksmedizin 267


oura la dolur; eir pro bignuns furguellas ais dit flaster bun par trar a madüranza maisdand cun sonschia da porch.

6 Rascha culada dit rascha da chilgèr, vain cun bun succefs dovrada per trar oura spinas, sotaint las unglas dels mans, o pür in qualunque oter member. Eir vain quella applichada pro taigls e rimmas.
7 Rascha, maisdand cun tschaira, miguogl hov e sang ragun fuorma il meglder flaster o sia schiloner per applichar sin rottaduras dels s-chiains dellas chammas della bratscha e dellas costas. Quist schiloner fa buglir l’öfs ruot bainbod.
8 Il largià, o sia il fluid del larsch. maisdand cun öli d’oliva, tschaira e meil d’aviöls ais il meglder üt, osia unguent pro taigls, flechs e plajas. Qui tüt tegna net la plaja, piglia davent l’inflamaziun, chi guarischa spert.
9 Meil d’ariöls applich’ün sün bignuns u tocs inflamads, per allestir la madüranza.
10 Quaigl d’usöls u vdels ha eir il medem effet, per trar a madiiranza inflamaziuns, applichand sco flaster.
11 Pappa da sem glin, vol dir farina da sem glin, cotta cun lat, tira plü lam, calma la dolur e promova eir spert la madüranza.
12 Farina d’üerda maisda cun aigl schmachà ais cir ün flaster chi tirra spert a madiranza renda pero pli dolur.
13 Eir pan mas-cha, maisdà cun meil d’aviöls, ha quel effet.
14 Sonscha veidra u lardo da porch, prodüja eir spert la madüranza dals bignuns e tira plü lam cun main dolur.
15 Stoppada, quist mezz vain compost our da stoppa della chonva maisdà aint cun cleras d’öv e farina da fava ed applicha pro ruottaduras dellas chamas u della bratscha, davo havair mifs a lö la ruottadura. Dit implaster secha bainbod e tegua quatras la ruottüra insembel pro guarischun.
16 Deblezas dal stomi; per quist debel douvreivan nofs antenats il sequaint: Günaiver. aniss, pulè e zicher eguala quantità, circa 10-20 grams per sort - mifs in in norscher e fat puolvra. Da quista puolyra piglevan allura ogni voutta avant mangiar ün sdun da the plain in bocca e la traguondevan baivand ana davo: la prüm’ trais vott il di, la seguonda duas vottas e la terza quart emna iina vouta a mezdi.
17 Ün oter mez pe’l stomi.
In un vaider vain mifs circa: 1/2 liter vinars da ginniver, 2 noda meil d’aviöls, unito un peer zanins öli d’oliva e lascha possar 8-10 dids.