 |
Questa pagina è stata trascritta e formattata, ma deve essere riletta. | |
| Volksgebräuche | 345 |
Chalenda Marz.
Davo lungs preparativs con pognar s-chellas eleer il comandant, guarder pel lö ingua als faun il past vegnan ils puobs l’ultim di da Fabrer davo jantar sper la scola. Qua vegnan improadas ils plats e zampuogns e davo il sclinch da quels vegn con agüd dels magisters miss ils puobs in rischla a quattar a quattar e lura sül comand del chapitauni marschen els sunond per tot il comün intuorn. In tschertas plazzas vaun els ün toccet ün ad’ün sunand be sia s-chella per laschar dadlar il sun quella. In plüs lös chauntan els eir diversas chanzuns.
Fini il tur vegn elet quels chi haun dir a scoder sü e destina que chün ha da rover. Els scodan e dumandan da chasa in chasa farina alba, polenta, jotta, ris, ovs, caffe, süchar, sal, crastognas fisellas et eir raps. Lat survegnan els nellas senerias. La not del prüm Marz staun ils gronds nella stüva ingua faun il past e giovan totta not a chartas, a chapütschun, allas colurs etc. Eir vaun els la not 2 o vero 3 jadas pel comün intuorn sunand. Al 1 Marz ais a mezdi per tots il jantar et allas 3 la marenda.
Davo vegnan amo ils comandants et invüdan eir ils magisters a marenda e serveschan a quels con vin, vaischlas, fuatscha grassa, sfögliada e grassins.
Ils raps vegnan partits taunter ils puobs overo miss via per far üna marenda. Davo marenda vaun els in baselgia a dir il rosari.
Uschea finescha il Chalenda Marz.
Domengia d’oliva.
Avaunt domengia d’oliva vaun ils puobs per olivas. Que ais chimas da giaf cotschnaint, il qualche chima vegn eir saint aint bels ramins con minzels. Quellas portan la glieud pro prozessiun la domengia d’olivas. Ils puobs chi daun las olivas survegnan per ogni üna 2 ovs.
Song Saung.
La primula vegn nomna clav da Nossa Donna. Par song saung ais metta ils mais sün strada sott la processiun; quels vegnan davo fitschà aint nels chomps cuntra ils taimps.
Masüras.
Da ogni chasa va ün, per rumir fruos-cha, far ora bos-cha etc. Scura vegn masüra il lat; quella vacha chi da il plü lat ais la „zendra“. La iüventü as diverta fin tard con spass et istorias; quà vegnan raquintà parablas, per ex la doña della Sprella, Tea fondada.
