Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, X.djvu/140

112 Instruzziun ad imprender da bustabbiar


Punctum s’ fa prumo p mez d’una scrittura &c. sha un Discuòrs eis gliurà da fàtt, e cummainza un Discuòrs totlmainch differènt da quel d’avaunt.

[p. 55] Secundo nella fin de minchia Scrittúra, Chiarta &c. s’ fá 5 er il Punctum, e quel veng fatt un pá pu grond, co quell á mez d’una Scrittùra, &c.

Duo Puncta sa sola far, cura un cummáinza da quintar, da dir, da ciaunciar, e da ragiunar in sia propria persúna, e. g. Moyses vezònt arder quel spinai, e mai s’ consumar, d’ shett: jau vuo ir, e vezer quella gronda visiún, &c. Diò d’ shett à Moyses: và e maina meis povel or’ d’Egipt.

Duo Puncta s’ chiatta er squassi in minchia vers dels Psalms, e solitamainch à mez, ingiòa tocca da far la pausa. e. g. Laudáte pueri Dominum: laudáte nomen Dòmini. &c.

[p. 56] L’Apóstrophe.

L’Apóstrope, la quala s’ fà ishèa ’, cioé un piccen e viòt, ovèro inavó, un pá sur la lingia, eis una insegna, chia maunca un Vocàl, il qual veng truncà via dal plẽd sequaint, chi cummainza er cun un Vocàl, Diphtong, ò h e quell’Apostrophe s’ fa.

Prumo pro’ ls artichels il, e la, sha’ l sequaint pled cummáinza cun un Vocál, ò Diphtongh, ò cun un h. e NB. pro’ l artichel il s’ fà l’ Apóstrophe avaunt ’l L e. g. ’l artàvel ’l ester, impe de il artável il ester. L’amúr. L’hura, impè de la amur. la hura. In ãters cãs veng pro ques duoi artichels radublà ’l l, shál sequaint [p. 57] pled cummainza cun un Vocàl, Diphtóng, o h. e. g. dell’artàvel. all’artável. Dall’ artável. ishea er prol artichel la. e. g. dell’amùr. All’amúr. Dall’amúr.

Secundo s’ fa l’Apóstrophe pro quẽs medèmms artichels il. la el ella, sha staun davò las prepositiúns pro. spera. davó e. g. pro’ l mur. spera’ l mur. davòl mur, impè de pro il mur spera il mur. &c. Ishéa s’ fà er l’Apóstrophe pro ques artichels, sha staun davó las prepositiùns cun. sun. per. Mo NB. pro cun, e sun s’ la s ha ora ’l n, & impé de quel s’ fà un l, sha’ l sequaint pled cummáinza cun un Consonànt e. g. cu’ l bastún. su’ l maun. Sha’ l sequaint pled cummàinza cun un Vocál, Diphtòng, o. h. shi [p. 58] s’ fà duoi ll. e. g. cull’agne. sull ush. i shé a cula zappa. su’ la maisa. all incúnter shal’ sequaint pled cummàinza cun un Vocàl, Diphtòng, o h, shi s’ fà duoi ll. e. g. cull’armàda. sull’herba. &c. I shè a er pro la prepositiún per s’ lasha ora ’l r, e s’ tachia la pró un l, overo duoi ll tenór il sequaint pled cummáinza, e. g. pe’ l di pe’ l mond. impé de per il di. per il mond, overo pe’ ll ogl. Pell’ustér &c. I shè a