Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, X.djvu/139


Instruzziun ad imprender da bustabbiar 111


5to. Ils Nums dellas Dignitáts, e dells Ofícis vegnan er scritts cul’[p. 51] prum bustább grond. e. g. Imperáder. Rayg. Duca. Presidént. Vicári. Podestá. Landáma. Mastrál. Surcommùn. Juráder. Officiál de Commún. &c.

6to. Ils Num propris dels Rayginóms, Pajais, Repùblicas, Insulas, Cuttàts, Commúns, Contradas, Bains, ec. sa scriva er cu’ l prum bustább grond. e. g. Spagna. Itàlia. Génua. Malta. Roma. Mustáir. Portácia. Terza. &c.

7mo. Aters, plẽds chi nu sun compràis in quellas exceptiùns surscrittas, e nu staun in chiartas &c. alla maniéra surmanzunàda, sa scriva solitamainch cu’ l prum bustàbb piccen. Hossa sequan las.

[p. 52] Interpunziùns. Las Interpunziùns sun certas insegnas per trapartir las Construziũns, & il senso, ó maniamaint d’un Discuòrs, Chiarta &c. e sun da’ d ott sorts, e vegnan numnádas, e fattas, sco sequa.

Punctum interrogatiónis
Punctum exclamatiònis
Parénthesis.
Claudátur.
?
!
(
)
Coma.
Semicòlon.
Punctum
Duo Puncta
,
;
.
:

Punctum interogatiónis s’ fá, cura veng dumondà ailch, e. g. Chi há ditt quai? Cura tuornash á chiasa? [p. 58] Chai dishash tu? co hash podù far quai? &c.

Punctum exclamationis veng fatt, cura i s’ cloma su ó per algrèzzia, ó per tristezza, ó per grittèzza. &c. e. g. ò Diò de Ciel! O’ anguosha! O’ tu trista! &c.

Paréntesis, e Claudátur s’ fa cura à mez una Scrittura &c. veng miss qualchiassa, chi nu pertocca precise in quel Discuórs &c. peró dacléra il Discuórs e. g. Chi ama Dió (e da rashún e da’ l amar) stó schivar il mal, e far il bain, &c.

NB. 1mo. Sha veng fatta la Parénthesis shi stó gnir fatt er il Claudátur.

NB. 2do. Cun scriver sa sola far la Paréntesis cun un strich lungh, e [p. 54] duoi ticcals davò, & il Claudátur cun un strich lungh, e duoi ticcals d’avaunt ishea |::|

Coma s’ fà taunter minchia construzziun. e. g. Chi vuó imprender da leger bain, stò pe’ l prum bain cognósher ils bustábbs, e savair bain, & indrétt bustabbiar. &c.

Semicólon veng fatt à mez d’una Scrittùra &c. cura un Discuòrs eis mez glivr, e àdavó cummainza un ater Discuor, il q(n)[u]al peró tocca pro’ l Discuòrs d’avaunt.