Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, X.djvu/134

106 Instruzziun ad imprender da bustabbiar


ai. - maint.
au. - maun.
ei. - heir.
ia. - chiar.
iau. - ciaunciar.
ie. - spiert.
io. - Dió.
iu. - giuf.
oa. - doas.
oi. -
ua. - qual.
ue. - guerra.
ui. - cruir.
uo. - ruosch.
uoi. - duoi.
&c.

’L æ, e’ l œ vegnan pronuntiàts sco’ l e saimpel e. g. æs sco es. Mœstus sco mestus.

[p. 11] ’L y veng pronuntià sco ’l i saimpel. Ils ãters Bustábbs sur numnàts (perfin quell j. & v.) sun.

Consonánts, e sun quẽs, ils quals nu puon gnir pronuntiáts senza inclèger, e numnar avaùnt, ó davò prò un dels surmanzunàts Vocàls e. g. b sco be. c sco ce. d sco de. f sco ef. g sco ge. k sco ka. l sco al, o el. m sco em. n sco en. p sco pe. q sco qu. l’ sco ar, o er. s. sco es. t sco te. w. sco we. x sco ix. z sco zet.

Il h nun eis proprie né Vocàl, nè Consonànt mo fà la pronùntia in Latin (in qual Linguàigg il h veng adúna pronuntià inclegentàivelmainch) un pà aspra. e. g. hábeo, prohìbeo, hodie. &.

[p. 12] Il h stont in Ladin davò ’l C, servan quẽs duoi Bustàbbs squàssi pe’ l K. e. g. schiacciar, schivar. schirlát. &c.

Il h veng da principi de blẽrs plẽds ladins miss prò, mo mai pronuntià. e. g. há. havèva. h’ veva. hãsh, heir. hiert. hemna. hossa. hoz. hura. &c. s’ pronúntia sco à avéva. veva. ãsh. eir. iert. emna. ossa. oz. ura. Ishèa er in quel plẽd: jau n’ha veng il h miss prò, mo pronuntia sco: jau n’a.

’L o veng in Latin, e Ladin pronuntiá bõt sco o. bõt sco ’la. tudaisch, cioè cun mez suon dell’o, e mez suon dell a, sco’ ls Tirolés il pronùntían. e. g. Dixit Dóminus Dómino meo. donec ponam inimícos tuos scabéllum pedum tuòrum. Dóminus vobiscum, & cum spiritu tuo. ec. Ishèa [p. 13] er in Ladin. foss. foss. hossa. ossa. somma. sõma. &c.

Il ph veng in Latin, e Ladin pronuntià sco ’l f. e. g. Philíppus. Phlipp. Prophèt. orphan. &c.

Sha ’l t stà avaùnt ’l i, e davò’ l i sequa un Vocàl, o Diphtòng, shi veng il t pronuntià sco’ l c. e. g. avaritia, lætìtiæ. malítia. intenziùn. tìtio. &c.

Mo sha avaunt il t (chi stà avaúnt ’l i, e davó’ l i sequa un Vocàl, ò Diphtòng) và un s, shi veng il t pronuntià sco t, e brichia sco c, e quai daváintà in Latin, e Ladin. e. g. Sacristìa. justía. chiarestìa. &c.

Syllaba eis quai, chia s’ bustâbbia insémel, e consìsta ò in un Vocàl, ó in un Diphtóng sulét, ovèro in un Vocál, [p. 14] ò Diphtòng, & un, duoi, trai, ò quatter Consonànts. e. g. æthérea. ashái. inimìci. paun. princípium ustería. &c.