Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VIII.djvu/88

78 Representanza fatta d’un baur.

ad occupâr las prümas caricas nel Commün, Drettüra, & Pajais. — Schiad ogni bun Bap, & Convaschin starági à cour certamaing, schec’ per disfortüna nels temps passáts non ha podü [p. 10] gnir instrui regolarmaing nels buns princcipis nellas Scholas normalas, & tras quels con diligientia, & seis saun inclet da sai svess podü s’avantzâr da schalin à schalin pro bunas cognoschenschas, saja vers Dieu, saja vers sai svess, saja vers seis prossem, & vers sia Patria, schi uossa havair la dutscha spranza cha ’ls seis infants possen obtegner sainza grand dann da sia Oeconomia, & dell’ autra Fradglianza, perche scha qualchün infra di nuo s’ha volü ün pa 1s’instruir, cun quant cuost ais quai devantâ à dann della Familia, & eir del Commün svess in ün reguard, per ils effectivs Daners chi sun stats sborsáts & non plü nel Commün turnáts.

Genituors! Paraints! ogni ün sa per experientia, & amo plü cleramaing or della S. Scritüra, chia intant la mansina ais amo fraischia, s’ lascha quella storscher, usche nella tenera etâ ston las bunas maximas gnir nels cours della juventüna inchialamâdas. Be sco chi [p. 11] vain fat da chi desidra d’avair à seis temp bun früt d’ogni planta, ch’el ha in seis hüert — be usche va quai cull’educatiun dels infants. —

Sch’ün con diligientia non ils instruischa nella tenera lur etâ, & nels lur fraiscs cours, pro la S. Religiun, pro l’humana Morala, pro cordiala fraterna amur, pro patientia, pro virtü, & amur de la lur Patria — schi creschen sü quels be ün bösch sulvadi, chi porta schlecht früt; cioe d’ignorantia, d’invilgia, ira, & da tuotta sorts mals per l’humanitâ. —

Non tadlarai à quels tals, chi dischen noss buns velgs non haveivan questas Scholas, & eiren darcheu bravs homens — perche quels tals non s’haun ma certamaing dat la fadia da leer, ne cognoscher, ne our dellas ouvras ne bona voluntâ, che chia ils nos buns velgs saveiven, è che cha in quels temps eira il bsöng da savair. — Dit à quels, sch’els non havessen savü plü da nuo, schi sgüramaing chi fuossen restáts nella [p. 12] schürdüm del Paganissem, & della ignorantia, sainza savair, ne cognoscher il Segner nos vair Deis, il Sanct Evangeli da Jesu Christi, & l’oblig d’ogni bun Citadin vers sia Patria. — Co havessen savü quels da s’ defender cols plü eleterats Prers catholics papals, avant las dispittas publicamaing ordinâdas in commünas terras (ad Jlantz,) sopra la vaira Religiun? co havessen ils Sigrs Politics savü das far vaglair avant potents Raigs & Princips per la libertâ della lur Patria? — Eug s’ di in varda, leai las Cronicas del Campel, Juvalta, del Sprecher, Guller, & à Porta, schi gnis vus tuots à s’instupir, con qual möd religius, chia quels cognoscheven Dieu & feiven sia vöglia, & lur dovair vers la Patria; per la Religiun & Patria muriven üna quantitâ dad illüminats & bravs homens, sacrificheiven las lur intêras