Guardè l’infaunt, cu ch’el ho pêsch e nun vain molesto, e pensè cu ch’el
ais pover; perche el nun so che cha que voul dir: ster sün sieu post cun
l’arma in maun, combattand con curaschi, fand frunt cun constanzia ad
ogni inimih, fin cha spunta la damaun da nouva victoria, fin cha las
sommiteds dellas muntagnas vicinas s’indoreschan dalla glüsch dell’aurora
d’ün nouv di. — Guardè l’infaunt, cu ch’el ho avuonda, uschè cha nun
al mauncha ünguotta, e pensè cu ch’el ais pover; perche el nun so nouvas
dels pü ots e senchs desideris dell’orma umauna, chi la portan our, acciò
ch’ella s’acquista guadagn, as mettand se stess nel servezzan dellas pü
otas miras del reginam spirituel e servind a prô dellas millieras, chi salvan
ils senchs comandamaints; guardè l’infaunt, cu ch’el giova ed ais containt
da sieu gö, e pensè cu ch’el ais pover, perche el nun so nouvas da quel
sentimaint da satisfacziun, chi oza l’umaun uschè ot sur la terra e sieus
plaschairs, sch’el so d’avair fat sieu dovair e complieu si’ ouvra cun conscienziusited. Guardè l’infaunt, cu ch’el ais rich, e pensè cu ch’el ais
pover; perche el nun so che ch’el ho, l’ais lo sainz’imsüra; nun po
imsürer e nun so apprezier il megl ch’el posseda. El ho bger — ed in
ultim auncha uschè poch. Ed uossa dimena guardè eir la spia plain furmaint;
cu ch’ella inclina sieu cho, guardand vers la terra e spettand la
farcla, siand temp da raccolta. Guardè l’umaun, chi ho vivieu! Forsa
ch’el voul fer frunt alla vegldüna ed esser quel da pü bod. — Ma vus
cognuschais bgers exaimpels dall’istoria dad umauns, chi haun grazia a lur
capacited ed energia surpasso bgers oters — scu per exaimpel quel ferm
e guerresc Bismarck — la generaziun pü giuvna il chatscha d’üna vart:
ma forsa ch’els stess saintan cha lur forzas vaun sensibelmaing almain e
cha las bain varias e diversas gravezzas dell’eted avanzeda vaun sensibelmaing
creschind: Quaunt sula e trista ais la fin in paragun al glüschaint
principi? — Ah, laschè cha l’umaun signurescha ün momaintet sur la sort
da sieus ultims dis, siand ch’el avess dovieu dvanter lotiers pü capabel,
e ch’el s’algorda a que ch’el ho arvschieu ed ais dvanto. Chi so quaunts
dis d’indisturbeda sandet ch’el arvschet dal maun donatur, chi so quaunta
lavur chi füt incoruneda da bun success; quaunts bels momaints e bellas
liras, ch’el passantet in sia famiglia u raccogliet da sia vocaziun, e dals
buns cussagls e dals buns pleds — and sun uschè bgers intraunter ils
umauns, cha’ d ais surabundanza, cha fich bgers paun ir pers, sainza cha
qualchün piglia dan — ma chi so che ün da sieus buns pleds, chi ho
piglio risch ed ais scu ün’amabla fluretta zoppeda ed incontschainta, chi
però dad an ad an porta il bottun e sia flur e sieu sem; e da sias bunas
ouvras aunch’uschè pitschnas, chi so in che möd cha faun part d’üna
benedicziun stabla, chi vo saimper creschind, chi leiva scu ün solagl amiaivel
