Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VIII.djvu/600

590 Andrea Mohr

Il figl pers, sco el es nel drama ladin constatà, fa bler plü l’impressiun, d’esser copchà dal manuscrit original d’ün Travers, eir scha’ l idiom tira sül Bargunsin. Que non decida. Ils vers finals:

„Per tael, schi wlains ster leiger, suner e chantter, suna su! tü, signer deis, te ludain nus,“ans tiran adimaint ils ultims vers della chanzun davart la guerra pel chastè d’ Müsch: „Con quaist ho fin l’istorgia mia. Ludô saja Dieu e la mamma sia.“

Supra quaist poëm e sur ils ante allegats s’ha alla vouta del an pronunziada üna vair’adestra penna, redactur Bundi1 e provocà ün relativ inserat eir da Decurtins svessa. Tant plü poss eu, eir in debit resguard süls strets limits da meis referat, am dispegnar, da’ m derasar eir be in breve supra lur chantin. Comanzand, non savess ingio finir. Am permet pero, da ’ls recomandar la lectura, pustüt dels ultims, del figl pers e dellas desch etats, a motiv cha nel prüm tras la persuna d’Eubulus2, il bun cusglier, e nel ultim tras la persuna del figl daschüttel e del prüm predgiader as pronunzian las ideas del temp supra l’educaziun e la disciplina e la tendenza, da normar quella suainter l’avis della Bibla.

A’ ls orientar supra la portada da quaists dramas per lur temp, servan las notizias, cha Champel3 da quels fa. El scriva: „L’an 1554 füt representad’a Susch sco drama l’istoria da Judit. Blera glieud della bass’e dell’ot’Engiadina s’avaiva raspada a vair quaist spectacul; e qua cha las truppas, ingaschadas della Frantscha, staivan güst a’ s partir per l’Italia, a degaschar Siena dals imperials, schi’ s laschettan quatras divers persvader, da restar a chasa lur, e füttan usche preservats da lur disgrazia. La poësia svessa eira da Duri Champel, quella vouta minister a Susch, missa gio in vers jambics ladins. La rolla principala da Judit füt a generala surpraisa4 giovada d’ün’onorata guaivda, quella della serva d’üna sia neza, quella d’Olofern da seis quinà. Que füt la prüma producziun teatrala in Engiadina bassa. Dopo seguit dal medem translatur eir l’istoria da Josef, vendü in Egipto. La medema materia eira vainch ans plü bod, dimena 1534, plü in cuort stata trattada da Gian Travers a Zuoz ed in quaist lö eir prodotta, sco prüma producziun dramatica, na be in Engiadina, dimperse nel circuit dellas trais Lias. La metrica non eira güst accurata, ma la

  1. Bundi, nel Freier Rätier pro 1900, No. 277, 283, 305 e pro 1901, No. 4 e 28.
  2. Freier Rätier No. 23.
  3. Mohr, Archiv für die Geschichte der Republik Graubünden, tom. II, pag. 408.
  4. Nellas representaziuns gnivan uschigliö eir las rollas da femnas saimper datas da mas-chels.