Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VIII.djvu/551


Landamma Zaccaria Pallioppi 541

otras. La declamaziun gniva cultivada quella vouta nella Zofingia diligiaintamaing, e Pallioppi compara spess eir in quaist excercizi con bain reuschidas producziuns. La correspondenza della secziun retica collas otras secziuns eira da quel temp importanta ed interessanta, ed eir quia chattain nos Pallioppi con dissertaziuns our dall’istoria o dalla tradiziun grischuna. Ed eir dopo ch’el eira sorti dalla società e dalla scoula, trametta el, in regordanza dels bels ans passentats cols amis, sur montagnas e cuolms seis salüd poetic, üna traducziun metrica della Batrachomyomachia. Quaist’ouvra, consistenta da 434 vers jambics da 5 peis, gnit preletta nella società con applaus als 10 Juli 1841 ed ais amo uossa conservada nel archiv. Eu non sa, ch’eu ha d’admirar plü, co cha Pallioppi cognuoscha exactamaing la lingua del poet, o sch’eu ha da dar la preferenza alla rima correcta ed eleganta del traductur. Ma eu chapesch, cha ün poet da tala forza fingià quella vouta s’ostaiva cunter recensiuns massa aspras, ed in cas d’occorrenza, sch’el avaiva parü massa sensibel, comprovaiva, d’avair sia buna part radschun. El as savaiva defender con bunas armas e las dovraiva adestramaing eir nell’offensiva.

Sia buna mamma, chi avess usche gugent vis il figl üna vouta sco minister del pled divin, non avet gnanca la consolaziun da ’l retschaiver, cur ch’el turnet da Coira, e da ’l dar sia benedicziun sül prüm viadi all’università: ella eira morta già l’an 1837. Il giuven student non avaiva dunque plü ne bap ne mamma per as cussgliar nel pass il plü important da sia vita, nella schelta da seis stüdi e quindi da sia vocaziun, e que m’ais incontschaint, chi chi ’l ha guidà e cussglià.

A que chi para, partit Pallioppi da chasa per ir all’università amo nell’intenziun da stüdgiar teologia; ma arrivà a Jena, as resolvet el da ’s dedichar alla giurisprudenza. Eir in quaist merit mancan tuots indizis, co e com e perche cha quaista müdada s’ha fatta, scha que ais stat l’effet da cussagls exteriurs o da reflessiun interna. Eu poss be constatar il fat, cha Pallioppi da bel principi da sia dmura all’università fin alla fin stüdget la giurisprudenza.

Nos Pallioppi arrivet all’università dal temp, cha las societats studenticas contschaintas suot il nom burschenschaften eiran in voga. A Jena concurriva quella del Fürstenkeller, chi as det plü tard il nom Germania e nella quala gnivan cultivadas ideas liberalas, con quella del Burgkeller, posteriurmaing nomnada Arminia. Schabain cha nos student eira tuot oter co ami dels excess, chi compagnan qualvoutas la vita studentica in quellas societats, ed il main da tuot ami del duel, chi eira obligatori per ün burschenschafter in cas da disfida, as laschet el persvader da seis amis d’intrar nella burschenschaft del Fürstenkeller. Particulara influenza avet