Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VIII.djvu/136

126 La Dumengia Saira

daman alla saira, ed intant cha la duonna preparaiva in chadafö la tschaina, s’ tschantaiva il contadin tanter di e not sün il banc d’ laign avant sia chasa, fümaiva containt sia püpa, sco scha ’l muond inter con tuot sias bajarias non il podess disturbar, e seis infants giovaivan insemel in sia vicinanza. Quaist agir augmentaiva amo plü l’invilgia e la curiusità della glieud. Diversas voutas gnit fat dumanda al vegl o eir a sia duonna, co ch’els fetschan, per gnir uschè bain inavant? Ammenduos eiran promts colla resposta: „Nus urain e lavurain ed il reist surdain nus al Segner.“ Quaista resposta però, uschè vardaivla e bainmanagiada ch’ell’eira, non satisfaiva ils curius, e perque cumanzettan els a dumandar ils infants, supponind d’intravgnir tras quels al misteri. Giand quaists a mezdi per la strada gnivan els suvent dumandats: „Che avaivat giantà?“Nel principi respondaivan ils infants bod quaista bod l’otra chosa, sco podaiva esser la vardà; as repetind però quaistas dumandas minchadi, relatettan els tandem al bap que chi ’ls arrivaiva, e quaist als det il cussagl: „Meis infants, scha la glieud as dumanda que, schi respondai saimper solum: „miss sura“(voul dir: schoppa, charn e chapuns). Ils infants piglettan a memoria il cussagl del bap, e giand l’oter di darcheu per strada e siand novamaing dumandats: che avaivat giantà? avet que nom: miss sura. Ün toc plü inavant vain ad els adressada la medemma dumanda, ma eir la medemma resposta eira promta: „miss sura, miss sura“clamaivan ils infants e festinaivan speravi.

Quaistas dumandas e respostas as repetittan ün temp alla lunga, fin ch’inscontret il seguaint: Sün il pascul e nel god vicin da Scuol pasculaiva üna numerusa scossa d’ bouvs, e gnand quaists chatschats üna saira a chasa, as chatta que cha mancaiva ün dals plü grands e plü bels, appertinent jüst al prüm soprastant della communità. El vain tscherchà di e not cun tuotta diligenza, però ninglur non ais ün vestizi visibel. Sco natüral, furniva quaist cas materia als discuors. L’ün supponiva, cha l’uors (chi da quel temp sco uossa avaiva suvent si’ abitaziun nels s-chürs gods da Scuol) haja s-charpà il bouv; l’oter crajaiva, ch’el s’haja pers e vegna bod o tard darcheu a glüm; il terz dschaiva, ch’el saja probabelmaing sblezchi e giascha in l’ün o l’oter prezipizi della val S-charl là vicina, ed uschè inavant — fin ch’üna veglia invilgiusa externet üna tuot nouva opiniun con dir: ch’ella temma, cha la famiglia surmenzionada o pütost il bap da medemma haja involà l’armaint. La prüma vaschina chi udit que, non tmaiva solum, dimpersè declaraiva quaist già sco tchert; „perchè ’ls infants, (dschaiv’ella) mangian ogni di miss sura, e per mangiar minchadi charn, la sto ün avair; cumprar tala non possa quel hom, tant saja cler, ed uschè l’involerà el, per l’avair plü bunmarchà.“Üna terza