Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VIII.djvu/114

104 Gian Tramer

quaista valleda e s’ho eir lo annoto diversas inscripziuns, ch’el observet vi allas chesas. Ellas sun natürelmaing in italiaun, pero scha ’l benevol lectur non s’ho lascho stramanter tres il latin, chi ais passo avaunt, non as laschero el auncha main tres il italiaun chi segue. In la Bregaglia superiura non ha fin ora il giuven passagier savieu observer ingünas inscripziuns, abain cha qualchünas forsa suos-chessan bain esser, particolermaing nel capoluogo Vicosoprano. A Promontogno pero observet el, poch zieva esser passo quella bella galleria, chi fo üna per il passagier usche surprendenta mutaziun del clima e prodotts della valleda, vi ad üna granda chesa l’inscripziun seguainta:

Nel entrare hai da pensare che non sai se uscirai.
Nel uscide hai da pensare che non sta a te il retornare.

Richa in inscripziuns pera dad esser particolermaing la vschinauncha da Bondo, situeda ün po our d’ streda, ma in üna fich bella e fertila 15 pitschna planüra. Fin ora s’ho l’Engiadinais annoto las seguaintas. Vi ad üna chesa sto scrit:

Quello che regno dal Ponente al Levante
Voglia benedir la casa ed i suoi abitanti.

Sün ün’otra chesa leget l’Engiadinais:
Chi usa frode nelle sue opere non abitara nella mia casa.
Perche sono sazio ormai di quelli che odiano la pace.

Il patrun stu avair agieu bger da combatter con adversaris, s’impisset l’Engiadinais legiand quaist’inscripziun, uossa saro el vairamaing nella chesa della indisturbeda pesch. Tuornand da Bondo a Promontogno tres üna senda pü cuorta, observet el in Bondo auncha la seguainta inscripziun vi ad üna chesa:

Chi sprezza il suo prossimo è privo di senno;
Ma l’uomo prudente se ne tace.

A Castasegna sun las chesas per la pli part renovedas seguond il gust modern, et usche sun las inscripziuns levedas davent. Co füssans dimena arrivos sün ün oter confin da nossa confederaziun.

In sias notizias ho l’Engiadinais fat con sieus lectuors, scu cha ils magisters faivan pü bod con lur scolars per ils instruir nella geografia, in als requintand il prüm dall’Africa, dall’America e pür l’ultim della patria Schvizzera. Eir el ho comunicho a sieus lectuors que ch’el ho chatto et annoto in vschinaunchas pü allontanedas, et als requinta pür hoz las incripziuns ch’el ho chatto e let in Zuoz e S-chanf, e que ais dvanto, causa ch’el fin ora so novas solum da duos. L’üna ais il monogramm (pled u vers inu’ ils custabs sun tessieus ün in l’oter) chi sto scrit sur la porta della chesa veglia da scoula in Zuoz e chi tuna: