Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VII.djvu/372

358 Nott da Porta

L’Historia dalla Reforma.

PLü Miraculosa, co effet da possanz’humana es statta la Reformatiun da tantas Baselgias, quant a la Cretta è Culta Divin redüttas alla prüma purità Apostolica, na tras las armas sco Mahomed, ne tras faus miraculs diabolics, sco ’ls Pajans, dimpersai tras la spada dil Spiert, la predgia dil pür plæd da Dieu, In quai chia, hviond da 700. ons innan dürà l’Idolatria é superstitiun Papala, in möd ch’ils Papas è Cleresia manèvan il pövel cun stupûr ad erramaints, Dieu or d’ tanta compassiun da tanta milièra d’Ormas straviadas, ha la pro forni con anim heroic é Spiert Divin, clamá tras sia interna virtü, à resister à la Tirania üsada sur las conscientias, & confonder la scelerada vitta [p. 67] da la Clerisia. Doct. Ulr. Zvinglio da Turi, & Doct. Mart. Lutero stat á Vittenberg in Sachsen Muoinch Augustianer, homens d’acut ingeni, gronda Doctrina, buna vitta è nascita, & quai cun tala occasiun:

Il Papa Leo X. ün Epicureer & Atheist, chi vers il Cardinal Bembo aschiet nomnar il Evangeli, üna fabla davart Christo (horrenda blastema!) per satisfar a sia sour Magdalena ün gross Capital dad ella imprastà oura, & impondü a sia vitta dissoluta, l’ha cedüda tuot il daner chi s’ podera raspar in Germania con las chiartas d’ perdun, a qual fin fon elets è tramiss duos Agents sainza tuorp ne honestà, In Sviz ün Milanes Samsom, il qual hviond sün las plazes drizà sü seis Theatro, vendeva sc’ün Comediant las chiartas da perdun, eir dils puchiats chi gnissen a far in l’avegnir, per daner, üna Compagnia da certs han eir comprà per tots puchiats chi hvessen da far, & tornond l’han sün la strada tut gio cun forza la gronda part da seis thesari raspà, dil qual non aschond far bler plonts, es turna con gronda dolur inavo, el soleiva büttar floma da penas in aut, cun dir chia uschè svolerà las ormas or dil purgatori: In Turi hvetel il main credit, gni avisà da tornar inavo bambod per sia sgüreza.

L’auter Joh. Tezel ün Muoinch Dominicaner rivet fin in Saxèn, Ano. 1517. clamond per tuot sainz’horûr, eir sch’ün podess storpchiar la B. Vergine, ch’ l haia possanza da perdonar tuot, & subit ch’il daner clingia in tabla, las ormas svoleran or d’ purgatori in Cel, a 31. Oct. ha Lutherus in il 34. on da sia erà tachiá sü [p. 68] certas theses da dispitta publica cunter questa Simonia vergognusa dil Tezel, il qual in lö da responder sü sura, las ha fattas arder in Frankfurt, Luther provocescha quella votta al jüdici dil Papa è Concilio, Ano 518. comparet in Augspurg avant il Card. Cajetano tramiss dil papa, al qual el s’offerit da revocar, sch’inchün il poderâ convenscher, autramaing na, non podiond ingün il resister, fon a Cöllen, & davo a Roma Ano 520 ars seis scrits publicamaing, dimana ha l’eir el usche ars in Vittenberg la bulla Papala, dschond, sco els han fat