Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VII.djvu/203


Historia Rætica 189

el sü al’improvista, schi clamet el, chia ls anguells dal tschel, in fuorma mascullina e feminina, l fuossen apparüds. Et al tandem, dapo set dits, ais el mort. Lhura per l butin a Berben mazet Joann Maravelia a Petro Guariono, siond amanduos da messa.

Joann Battista a Salis, ün jurist da Suoigl in Bregalia, habitand a Sondre, ultra 70 anns vegl, ven alchiüns dits perchiürà in chiasa da Joann Baptista Lavizari. Die 23. July ven el clamà our d chiasa da D. Paribello, l juven, e d auters, ls [p. 56] quals simuleschan, da l manar in l palazzi. Mo siond ngüds al taimpel da S. Gervasi e Protasi, ven el d Alberto famaigl dal cavallier Nicolin de Nicolin, da Luero, dal stadi Venetian, chi eira qua, cun ün schlupet batü, e cun autras feridas plüs fuol mazà, e ngond mis üna corda al culötz, l tren els in l prossem foss. A Trahona, Caspan e Morheign, gnond l mordaretsch anticipà per ott dits, nun venen blers mazads perchie l eira constitui, chia Joann Maria Pravicin ngiss ad Arden e Caspan la nott cu ls s[ch]aschins, e chi’el s tgnes sü in chiasa da Benedict Pravicin, l quinà, spær l taimpel evangielic, fin chi’els fuossen a la preidgia, chi ls pudessan mezchiar gio. L’istessa dumengia, die 19. July havet D. Antoni Maria Pravicin clamà ls vilans d Arden e ls Bulliensers, suot pretext da vulair alchiüns sudats scriver suot (perchie l eira capitani dalla militia) et ls haveiva declerà l fat et eir admonids, da tour las armas. Ultra quai, l venderdi passà, la nott, havet el arfschü trenta et tsching schas[ch]ins, tramis da Joann Maria Pravicin, l quinà d Arden (quells eiran plü part dalla vall Intella e Porletia dal stadi milanais). Duos chavallants mazetten els ad Arbono da Partenz e a Mauritio d Avras, spær Arden, e salvetten ls chiavals. Meeginavaunt mazetten els, l mardi, a Josua e Plinio, figl d Hortensi Malacrida. Et huossa siond D. Antoni it oura in l lö dit Desco, cu ls schas[ch]ins e vilans, et chia la fama gieiv’oura, chia ls Rhætiers ngissen, schi turnetten els quel di ad Ardenn.

Quels da Morbegn, chi eiran saimper stats in suspet, sco chi’els fuossen ls pær contra ls evangielics, schi sten els pero ls prüms et l plü dadaint ls terms dalla modestia, e chia zuond paucs, vaine dit, havessen savü dal tratà, our d vart Nicola Malagocino, capitani dalla militia da la val dal Bit, chi eira quinà dal D. Antoni Maria Pravicin. Perchie siond huossa ngü ch’i s tschanciava bler dal mordaretsch e chia ls presidis in las fortezas, a pauc a pauc, chiallavan (inter ls qualls eiran eir blers evangielics, ls quals pero nun venen sforzads dals catholics) ch’il eira agid scrit a Sondre da Victor Travers, seis [p. 57] bap, l provisor et a Henrico de Hartmanis. Siond eir huossa quasi sulets, schi gietten els l istess mardi, la saira, a Clavenna. Alchiüns da Morbegn, catholics, cumpagnetten eir a Mutio, Pravicin, minister evangielic, acciò chi’el pudess ir davent sgür,