Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VII.djvu/177


Remedis da erbas et ragischs 163

Remedi per far ngir aiver.

A far ombras in puolvra et masdar tau[n]ter il vin, fa bain bot ngir aiver.

A tour safraun et baivar in vin fa il medem.

[f. 75a] Dioscorides schriva, chil safraun à tour aint 3 quintals, maza il chrastiaun chel nun sinacorscha inguota, saimper cun minz da rir od riond, il qual remedi es stat prua, il qual remedi a es stat prua cun ün chaun. A masdar il zü da mailla da terra Erdöpfel, fa ngir il chrastiaun aiver.

Remedis per manchiamaints dal tscharve, sco chi es svindal, guotta, sco eir curdar düna vart gio, ò vera daffatta chi nun haun ingün sentimaint.

La ragisch dalla renna od lherba cotta in vin et baiver, es bun per la guotta et crudar d’üna vart gio, mal da crudar veia, gramfschia, et pro tuots manchiamaints dalla nerva chi dependada fradur, nun promova suleta maing l’agua mo eir la peidra, dimpersai eir ilg flüs ordinari dallas fœmnas, mitigescha eir las doluors dals gialuns et dalla bolgia, fa passar eir ilg früt mort in il bust dalla mamma et il part davo.

Las folgias dalla salvia à couschar in agua od vin et baiver, es üna pretiusa medicina per quels chi haun bler cathar sül pet et chi haun saimper da tussir, et a quels chi haun flusiun sül cheu, chi dependa da fradur et chils va al pet, madurescha quels cathars et fa dar löe dal pet, serva pro manchiamaints dalla splechia et pro tuottas malateias chi dependan da fradur, sco chi sun guotta, schlag, tramblar, gramschia et auters manchiamaints da quella sort.

Remedi special per il Schwindel et auters manchiamaints da tuot ilg corp, à tour intern.

Ün tscher[t] velg philosophus nomina Democritus ha fat tanta stima dal bulai dal arsch nomina Agaricum, siond chel serva pro tuotas malateias dal corp dal chrastiaun pro prüma sco per lungarus mal da teista, mal da crudar veia, Schwindel, guota [f. 75b] nardat, per la buora dallas foemas, gialdun, hydropiseia, Wassersucht, mal da splechia, mal dals gialuns, promova l’urina et la menstrua dallas femnas, maza ils verms, plü navant cuntar feivras lungarusas et sgrischar da frai. A baivar cun vin det bulai vain eir aplichia in forma da phlaster cunter il pizchiar da bestias töschiantadas. In puolvra vaint dat ina drahma fin duos a metter in infusiun od couschar et cular il decot et baiver duas drachmas fin 4 vel 5.

Per il Schwindel. A baiver aqua da Ehrenpraiß alchüns dits lün davo lauter, pilgia veia.

Eir ils pastars da mualgia haun üna speciala experientia dal Ehrenpraiß, siond chi la daun in puolvra tanter il sal alla mualgia, chi spussaia.

Alchüns schrivan, chi seia stat un Rai in Franscha infeta cun lavruseia, et a quel dess havair seis chiatschader cun det Ehrenpraiß tngü netia dalla lavruseia.

11*