Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VII.djvu/122

108 Alchiünas Bellas et Nüzaivlas Histoargias

Solon piglio cumio da Crœso. Ma quaunt vaira chia saja steda quista santenzchia da Solon, ho zieva Crœsus inclet zuond bain, inuonder chia vulains eir dir qualchiossa da quellas vards. Zieva chia quist potentischem Arag Crœsus havet fat guerra ün lung temp cun ils Persianers, eis alla davous gnieu vit et piglio preschun da Cyro, Rag dals Persers. Co ho Cyrus fat purter insemmel ün grand s-chianduler d’laina et ho fat metter u liær sü Crœsum et il vulaiva fer arder vif. Crœsus, scha be chia el eira in granda extremited, schi darchio ’s algurdet el da que chia Solon l’havaiva lœng avaunt prophetizo, numnedamaing, chia üngiün hom nun füs da tegner per bio ù vintüraivel, aunz co chi’el hegia glivro et finieu sa vitta Et peraque our da mez la flamma ho el [f. 105a] clamo: O Solon, Solon! Quist bragizzi haun udieu ls famalgs dal Rag Cyri, et haun fat assavair que al Rag. Quel ho fat dumander à Crœso, chi chi’el vœglia managier? Crœsus ho respundieu, chia el clamma que hom, ilquel chia el giavüsches, chia el tschant[sch?]es cun tuots ils tirans, perchie chia que chia quist hom il havaiva favlo, chia que gies tiers à tuotta la glieud. Uschea ho Chrœsus aradschuno à Cyro, chie discuors chia el ünzacura hegia hagieu cun Solon davart la beadenscha dal hom in quista vitta. Cyrus ’s ho impisso, chia el füs ün hom suotapoast al cruder, usche bain co Crœsus, et chia Crœsus saja sto usche bain rich et pussaunt sco el. Et perque ’s ho l arüvla, chia el havaiva cundanno uschea Crœsum alla moart, et dalungia cummando, chia dessen stüzer our il fœ et cussalver Crœsum in vitta. Ma il fœ havaiva ifingio piglio uschea suramaun, chi’ün nun il pudaiva stüzer. Co eis miravgliusamaing gnieu dandettamaing üna groassa plœfgia da tschêl, chi ho stüzo dafat quist fœ, chia Crœsus ho aunchia pudieu [f. 105b] guir trat our vif et gnir mno tiers Cyro, ilquel zieva l’ho saimper tgnieu in granda reverenzchia et hunur.

Nota:

Quist eis ün bel exaimpel dalla inconstantia dalla furtüna humauna. Iminchiün ’s po guarder in sieu proassem: que chi iscuntra a l’ün, po iscuntrer eir a l’oter.

Ün Philosoph arespuonda sün 4 dumandas.

LXIX.

A vain scrit dad’ün Arag in Italia, chia el hegia dumando ad ün principel filosof 4 chiosses, numnedamaing: 1. Chie chia l’hom füs. 2. A chi chi’el saja da cungaler. 3. Chie chi saja l’esser ù l’fer dal hom. 4. Chie cumpangs chi’el hegia. Sün tuottas quistas 4 dumandas l’ho il filosof respundieu uschea. Sün la prüma: chie chia l’hom füs, ho el