Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VII.djvu/107


Alchiünas Bellas et Nüzaivlas Histoargias 93

Et uschea lur Arag, chi havaiva nom Sapor, e(t)[l] trattet sco chi’el meritaiva, perchie chia el il fett metter aint in üna chiabgia, et cura chia Sapor vulaiva ir à chiavalg, il stuaiva Valerianus servir per ün s-chiabe dals peis. Ün lung temp stet el in quista preschunia, alla davous, per üna aeterna ignominia, füt el scurchio vif. Galienus, seis filg, füt amazo insemmel cun ün seis frer in la cited da Milaun.

Aurelianus füt fat Imperadur anno 276. Suot quist füt fatta la novevla persecutiun. In principi eir’al chiœntsch et humaun vers ils Christiauns, ma suot la fin da sieu imperi ’s müdet el tuot affat, et ’s ressolvet, tres instigatiun da seis sacerdots, da persequiter la baselgia christiauna. Siand el dimena [f. 85a] in quist gramezchius affer, gnit üna gieda la seita gio da tschêl, chi l’det gio zieva ls peis, chi’el interlaschet quista persecutiun per ün po. Ma siand zieva darchio turno tiers sieu proposit sanguinus, Dieu muantet sü ils seis egiens d’chiesa, chi l’mazetten intraunter Bizantium et Heracle. Alchiüns dian, chi’el saja moart dalla moart subitauna, vuliand suotascriver ad ünzachie chiartas incunter ls Christiauns. Tuots pero ’s accoarden in quist, chi’el saja moart d’üna moart violenta.

Zieva la moart da Aureliani infina al 19 an dal imperi da Diocletiany et Maximiani, per il spaci da 28 ans, la baselgia christiauna giudet ün bun pos. Ils Christiauns havaiven public exercici dala religiun cun tuotta liberted, chia ’s acraschantetten miravgliusamaing, da tel soart chia stuaiven ingrandir lur taimpels et chiesas, inua chia ’s araspaiven per fer oratiun et udir il pled da Dieu. Ma cun il temp l’zeli cumanzet a ’s arfrader, cumanzetten à gnir discoardias, principelmaing traunter ils pastuors u ministers per l’ambitiun. Et per taunt aretret [Dieu] sieu maun da sieu pœvel et permettet, chia ls pajauns havessen pussaunza sur quel, per l’nettagier aunchia pü bain. Et partaunt in il 19 an dal imperi da Diocletiani, l’an 306 zieva la naschenscha da Christi, cumanzette la X. persecutiun, chi ais steda squasi dallas pü sgrischusas, perchie chia in il mais d’Martz, [f. 85b] be in il di da Pesqua, fütten publichios stretts cumands da pertuot à nomma dals Imperaduors Diocletiani et Maximiani, chi aredschaiven insemmel, incunter ls Christiauns, numnedamaing chia tuot lur taimpels dessen gnir aruots gio et splanos da fuonz in sü, chia dessen gnir arsas tuottas lur bibgias et cudaschs senchs, et chia quels intraunter Christiauns, chi eiran in ünqualchie dignited ù offici, füssen büttos gio et privos da tuottas hunuors, et otras chiosses telas fütten publichiedas in quists edicts. Dalungia dimena cumanzet üna lamentabla bachiaria. In ün mais sulet fett quist Diocletian metter our d’peis 170000 Christiauns, intraunter ls quels eis eir steda sia egna duonna, l’Imperatrice Serena,