Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VII.djvu/105


Alchiünas Bellas et Nüzaivlas Histoargias 91

seditiun, rebelliun incunter l’Imperadur; chia füssen moarders, laders da chiosses senchias, incestuus, schaschins da lur pitschens infaunts; chia mangiessen chiarn d’glieud; chia gnissen insemmel aunz di in lur baselgias ù lougs senchs, et zieva chia d havaiven stüzo las chiandailas, chia ’s maschdessen insemmel in la luxüergia, sco las bes-chias; chia d aduressen la testa d’ün esen, impe da Dieu; aduressen il sulalg; chia nun füssen d’üngiün nüz in il muond; chia füssen inimichs dalla humauna gieneratiun, sgiamgiaduors dalla religiun romauna et uschea chia mnessen tuotta svintüra et dischgrazchia sur l’Imperi et paiais. Intraunter quels chi fütten fatts murir in Aegypto, in la cited dad’[f. 82b] Alexandria eis eir sto Leonidas, il bab da Origenis, ün zuond ludo duttur. Suot Caracalla, Macrino, Heliogabalo et Alexandro Severo ho la baselgia da Dieu ün po d’pos hagieu, perchie Mammæa, Imperatrice et duonna da Alexandri, favuriva alla religiun christiauna. Ma suot Maximino eis alveda sü dal bun la sesævla persecutiun, in laquela ho darchio custo bgier saung. Capitolinus anumnaiva quist tiran la pü grimma bes-chia, chi me hegia vivieu sur terra. Sa rabgia faiva el vair principelmaing vers ils serviaints dal pled da Dieu, perchie chia quists eiran quels chi (sco chi’ el dschaiva) surmnaivan il pœvel, inunder chia, scha quists eiran our d’peis, schi vulaiva el bod esser larg cun l’arest dals Christiauns, et mner il Imperi in bun pos et nettagier il muond da quista fossa dutrina. A bgiera 10000 d’glieud ho suot el custo la vitta. Quist ho serro sü als Christiauns lur scoulas et baselgias, las ho dedas fœ, suenz, cura chia d eiran tuots respos insemmel, da tel soart chia bgiers senchs sun ieus à tschêl sün la flamma. Ma in tuot arder, dürand quista flamma, faiva el clammer oura, chia chi chi voul servir al dieu Jupiter [f. 83a] et l’offerir, quel des gnir trat our vif our da mez la flamma, et allotierz artschaiver eir dal Imperadur grands duns et preschaints. Ma ünguotta taunt main staiven ils prus Christiauns in mez las flammas salds apuzos sün Christum.

L’ann da Christi 252 ù, sco chia oters vœglian, 254, cumanzet et füt muanteda sü per tuottas las provincias dal Imperi romaun, suot Decio, la VII. persecutiun incunter la baselgia christiauna, chi füt bgier pü crudella co la precedainta, perchie als batter la testa, als appender, als arder vifs, que eiran painas memma leivas. Ma als culaiven plom in buochia., als arustiven, plaun plaun, sün ils fiers ù gradellas, et eira il inumber dals marters uschea grand, chia Nicephorus scriva, chia ’s hegia pudieu inumbrer ils marters da quella persecutiun uschea poch, co il sablun dal meer. In quista persecutiun füt la baselgia da Dieu priveda da bgiers grands homens. Sixtus, Uvais-ch da Roma, füt dechiapito. S. Laurentius,