Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VII.djvu/100

86 Alchiünas Bellas et Nüzaivlas Histoargias

granda, ’s allegraiv’el, staiva legiar et dschaiva, chi’el vses huossa la seguonda Troja in fœ. Quist fœ eis sto zuond grand et sgrischus, et ho düro 6 dis et 6 noats [f. 74a] intêras, da soart chia sun ars et ardütts in cendra ls pü bels et pompus palazs et edificis, bgierra 1000 d’chiesas, bgieras flüras et imegnas et antiquiteds sun gnidas consumedas. Nero, per ’s s-chiüser, büttaiva la cuolpa da que incendi sün ils inozaints christiauns, et peraque l’persequitet el d’üna maniera tella, chia eis horribel a ’s impisser sulettamaing sün las painas et tormaints, à taschair da scriver qualchiossa da quellas vards. Alchiüns Christiauns faiv’el cusir in pels d’uors et otras bes-chias grimmas et bütter avaunt ils chiauns, per chia gnissen sdra(zz)[tsch]os da quels; oters faiv’el crucifichier, oters arder viffs; ad oters faiv’el trer aint vestimaintas da tschaira, et ls faiva tachier sün ls chiantuns dallas giassas dalla cited, ls faiva der fœ, per chia servissen in pe da chiandailas ad aquels chi passaiven inavaunt et inavous. Üna gieda fet quist chiaun da saung ir our ün tel cummand incunter ls Christiauns da quist contenuto: Chi chi ’s do our per ün Christiaun, quel des dalungia sainza otra defaisa gnir cundanno et amazo taunt co ün inimich dalla humauna gieneratiun. [f. 74b]. Pü inavaunt ’s ho quist Nero tgnieu uschea alla granda, chia el tuot sa vitta me nun ho trat aint üna vestimainta pü co duos giedas. Seis chiavals e müls haun tuots hagieu fers d’or et argient, et el me nun ho fat viedi main co cun 1000 chiaroazzas. El ho pas-chio cun araits fattas d’or et s-chiarlatta; el ho fat fer operas et comœdias, sün lasquelas gnivan mnos sün il theatrum u palco meers et leichs, in ilsquels eiran ballenas. Cun quist esser ho el schfat tuot seis thesoris et ils thesoris dal Imperi romaun, chia zieva al vanzaiva poch. Haviand dimena lœng tumultuo et aregno a Roma, l’ho l’cussalg da Roma vulieu strangler, mo el ’s ho mazo svessa cun la speda da sieu egien famalg, chi’el havaiva nomma 23 anns. Ma l’ira da Dieu nun füt aunchia abonieda per la granda tirannia dagl grim liun, sco chia Paulus l’anomna, ma ls tramatet dalungia zieva la pesta, laquela pigliet davent 300000 citadins Romauns. Pü inavaunt ls muantet Dieu sü zieva la moart da Nero üna sanguinusa guerra civila, in laquela muritten eir ün grand number d’Romauns [f. 75a]. Perchie dad’ün medem temp fütten elets 3 imperaduors: Sulpicius Galba in Spagna, Vitellius in Terra tudais-chia et Flavius Vespasianus in Syria. Sulpicius Galba, siand gnieu da Spagna à Roma füt amazo da Salvio Otto, et uschea ’s fet quist Otto imperadur, et giet per cumbatter incunter Vitellium, ilquel turnaiva dalla Terra tudais-cha à Roma, cun sia armeda. Ma haviand pers 4 battaglias incunter ls chiapitaunis da Vitelly, ’s mazet el svessa cun sia egna speda. Vitellius dimena gnit à Roma et ’s daportet zuond crudelmaing constrandschand