Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/930

922 Gion Antoni Bühler

del pauper Placi Marun, de cui situaziun era nagut meins che üna agreabla. Il pauper hum era almeins per treis meins inhabel da far qualunque. Ma da quel temps, cur regevan meins las leschas civilas ils humans, che las doctrinas christianas il cor de medems, ün cattet er mezs e mesüras per far surportabla la sort del pauper Placi Maran e de sia familia. Il parents, vischins et auters buns humens della vischnaunca fagettan voluntariamein tot las lavurs da Placi; ün gli manava la lenna, la resgiava e tagliava e pavlava sia vacca e sias cauras e nursas, e quei tot gratuitamein. Tgi vegniva a visitar il pauper invalid, mai non vegniva cun mauns vöds; tot che gli apportava paschada, caschöl, ün toc carn, ün pèr quartaunas granezza et autras caussas, da maniera che el non haveva mai da patir dallas miserias. Mintga vischin se credeva obligau da sustener ün disgraziau tant sco gli era possibel; e quei era beinfatg. Ün tal spirt d’adherenza et uniun dovess da pertot e semper regnar nellas comunitads, e negün havess allura da patir; felicitad regess e contentezza tranter l’intêra populaziun del vitg.

Il pauper Placi soffriva cun granda pazienzia las dolurs e punschidas de sia camba nauscha; ma da stover star inactiv sün la rein in ün letg, quei gli pareva fitg lungurus, et el reflectet ditg, in quala maniera el podessi esser util a sia familia. Treis de ses infants eran ussa in üna etad, che el ils saveva instruir. Surstadas las primas e plü grandas dolurs, el comenzet a far il magister de ses infants. Marinella, sia figlia [p. 212] veglia, era üna mattella da prest ündesch anns e da ses dus mattells haveva ün prest otg e l’auter plü che nov anns. El comenzet l’instrucziun secund la methoda veglia. Mintga infant reçeveva ogni di siu pensum e stoveva passar al letg del malsaun e recitar gli sia lecziun. In prima linea gli stovevan ils infants imprender la doctrina christiana, volend Placi, che ses infants daventien avant tot auter humans christians, ils quals conoschien il bön dal mal e sappien, tgei che els in totas circumstanzias della vita hagien da far per arrivar a lur destinaziun. Ils infants, als quals la mamma Regina haveva gia implantau ün senn religius, eran fitg diligents in questa instrucziun e fagevan bels progress. Ultra de quei mussava il bab aunc a ses infants da leger e da far quint et er ün pau da scriver. Tots treis fagevan bels progress in questas disciplinas. Ils infants havevan bun talents, eran in tot lur intrapresas diligents e se davan aunc extra tota stenta, per far tant plü grand plascher al bab, il qual els estimavan et amavan da cor.

La mamma Regina era di e notg activa sco üna formicla. Ella haveva granda lavur cun il regulament dela infants piçens e cun las ordinarias façendas della öconomia. Cun ils infants haveva ella ün’excellenta