Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/808

800 Gion Antoni Bühler

car infant. Il noder accompagnet allura ils viandants cun siu carr fin a Glums, per manar [p. 89] las cassas de sia figlia. A Glurns ruassettan ils viandants in di e passettan quel aunc in compagnia cun il bab. Il noder returnet allura a casa suenter haver priu in dolorus commiau da ses infants, et ils viandants continuettan lur viadi et arrivettan il settavel di ventireivlamein a Venezia.

Qua cattet Gian ses affars nel meglier urden. Ses inspecturs e capolavurèrs gli eran stai fideivels e havevan manau ses affars cun granda circumspecziun, et il maester ils remuneret generusamein per ils buns serveçs, che els gli havevan prestau. Vargai ils prims dis, ils quals el stovet necessariamein dedicar a ses affars, faget Gian allura diversas promenadas cun sia giuvna muglier tras la citad, per mussar a quella tot las remarcabilitads, che eran qua de ver. Que ei de comprender, che la splendur d’ina citad sco Venezia, plascheva alla giuvna grischuna et ella non vegniva unfisa (stufa) de contemplar las bellas baselgias, ils grands palasts, las lagunas e canals cun lur gondolas e bastiments e la vita e costums dels habitants. Havend ina gada contentau quellas merveglias, comenzet allura donna Mengia a manar il tenercasa de siu mariu. Que gli tucchet ussa d’imprender bleras caussas novas, pertgei la moda de viver era qua tot in’autra che a Sent, et era il nutriment era in auter; mo Mengia era ina femna adestra; cun agit della cuschinèra, la quala Gian haveva hagiu gia avant e la quala els salvettan era da qua d’invia, imprendet Mengia prest las particularitads della cuschina italiana e que era ussa passau paucs meins, che ella saveva ir inturn cun capuns e pulasters, cun polenta e salata et autras caussas, sco sche elle fuss ina nativa italiana.

Dapi che Gian haveva dau a siu affar ina aschi granda extensiun e haveva stoviu prender tants lavurèrs in siu serveç, non gli era que stau posseivel de salvar tot quella schenta pro el in quartier. El pagava perquei a mintgin ina diurnada e laschava allura haver scadin quitau sez per siu quartier. Mo ils dus capolavurèrs et ils giarsuns teneva el aunc in casa sia, in tot circa desch persunas senza el, la muglier, la fançella e la cuschinèra. Quatras haveva el semplificau per da bler siu tener casa e haveva meins quitau e pli pintga responsabilitad. Siu negozi e trafic flurit da qua d’invia sco avant et el fageva ann per ann grandissimas façentas. Siu negozi cun la Levantina comenzet a vegnir grandius, da maniera che el non podet furnir calzèrs avunda or’da sia botega; el stovet aschia aunc comprar tala rauba dad auters logens e faget cun quest negozi in grandius profit.

Treis ventireivels anns eran puspei vargai, dapi che Gian era maridau. El e sia cara muglier vivevan insembel sco sche els fussen in corp et in’