Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/798

790 Gion Antoni Bühler

che el stoppi subit relatar al menzionau signur, in cass che que dovess succeder inzatgei extraordinari nels affars del negozi e commers. El se providet allura cun ina granda summa de danèrs, se vestgit bein, gie quasi elegant, e bandonet Venezia al principi d’Avust cun l’intenziun de in circa dus meins puspei returnar.

V.

Nell’Engiadina bassa regeva dapli plirs dis ina granda activitad sin la campagna. Ils contadins eran nempe occupai cun la raccolta de lur granezia, la quala era quest ann creschida in granda abundanza. L’aura era zun favoreivla a quellas lavurs campestras. Il cauld solegl d’Avust sechentava zun spert ils spess manugls, che scheschevan per ils èrs (champs) inturn. Gia mervegl la damaun bandonavan ils medunzs e las medunzas lur casas e lavuravan zun diligent cun lur bein battidas e bein gizadas farclas nels spess segals e nellas spessas salins. Que e là resonavan las bellas canzuns dels contents lavurèrs, ils quals s’allegravan della richa benedicziun, che il çiel als haveva dau. Suenter gentar regeva aunc ina pli granda vivacitad sin il funds. Ils contadins mavan cun lur carrs sin la campagna per manar a casa lur graun in segirtad. Ils numerus manugls vegnittan fatgs insembel, las grevas mannas ligiadas et allura cavigliadas sin il carr e fermadas cun il persui e daven mava allura d’aulta carga per implenir cun siu contegn tellius e tellinas nels clavaus. Pér tard la sera vezeva ins aunc intrar intêras reçias de cargas nels vitgs e que duret aunc ina granda urella, avant che il silenzi nocturn vegnit sur ils vitgs. Mo il ruaus non durava ditg. Gia cun il cantar dels cods (gialls) vegniva tot puspei alert e la medema lavur comenzava danovamein, pertgei ils contadins volevan se profitar dell’aura favoreivla per che lur raccolta vegni a bun’ura sut tetg.

Que era la Samda (Sonda) suenter mez di che in cavalier bein vestgiu surpasset a Martina ils confins tyrolès et intret nell’Engiadina. Que era giust in di della pli aulta raccolta; ils contadins festinavan pli che mai, per aunc quella sera poder metter sut tetg tot lur graun mediu e sin ils funds bugliva que da diligents lavurèrs sco in in formiclèr. Il cavalier se fermet beinduras per contemplar l’activitad dels contadins e que pareva sco sche el fuss fitg commoventau dal bel aspect, il qual el gudeva. Ils contadins eran surprii de ver da quellas uras in ester sin lur campagna et aunc pli eran els stupii, observand che quel pareva de haver in grand plaschar de contemplar lur lavurs, senza mussar la minima prescha de voler continuar siu viadi. Salidand il ester plirs lavurèrs sper la via, per la quala el cavalcava, in lingua romanscha, vegnittan ils contadins aunc pli